Араба-візантыйскія войны

Араба-візантыйскія войны — шэраг ваенных канфліктаў паміж Арабскім халіфатам і Візантыйскай імперыяй на працягу VII—XII стагоддзяў. Пачатак войн адзначыла ўварванне арабаў у Візантыю ў 630-я гады і пачатак тэрытарыяльных захопаў з іх боку. У выніку гэтых войн Візантыя пазбавілася вялікай колькасці сваіх тэрыторый на ўсходзе і поўдні: Палесціны, Сірыі, Егіпта, Паўночнай Афрыкі, Кіпра, Крыта, Сіцыліі, часткі Малой Азіі.

Араба-візантыйскія войны
Грэчаскі агонь, які шырока выкарыстоўваўся падчас араба-візантыйскіх войн
Дата	629—1054, 1169
Месца	Палесціна, Сірыя, Егіпет, Крыт, Сіцылія, Паўночная Афрыка, Малая Азія, Усходняя Фракія
Вынік	Захоп арабамі значных тэрыторый Візантыі, паспяховае контрнаступленне імперыі ў X-XI стагоддзях
Праціўнікі
Візантыя Арабскі халіфат
Камандуючыя
Іраклій I, Канстанцін III, Канстант II, Канстанцін IV, Юсцініян II, Леў III Ісаўр Халід ібн Валід, Муавія
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пачатковая частка канфлікту працягвалася ў 634—717 і скончылася другой арабскай аблогай Канстанцінопаля, пасля чаго арабы былі разбіты і была прадухілена пагроза захопу Малой Азіі імі.

У перыяд з 800-х і да 1169 года вайна, хоць і вялацякучая, працягнулася. Напачатку арабы захопліваюць паўднёвыя італьянскія тэрыторыі Візантыі (востраў Сіцылія) у IX і X стагоддзях. Аднак, пры імператарах македонскай дынастыі ў канцы X стагоддзі Візантыя пераходзіць у контрнаступленне і заваёўвае ў арабаў частку Леванта, а ў прыватнасці такі важны фарпост, як Антыёхію. Візантыйская армія ў тыя часы нават паставіла ў непасрэдную небяспеку Іерусалім. Арабскі султанат Алепа прызнаў сябе васалам Візантыі. У той час таксама былі адваяваны Крыт і Кіпр.

Пасля заваяванняў сельджукаў становішча цалкам змянілася. Візантыя была выбіта з Малой Азіі, значна быў саслаблены і Абасідскі халіфат. Важнейшых канфліктаў паміж арабамі і Візантыяй не было.

Гл. таксама

• Арабскія заваяванні
• Арабскае заваяванне Палесціны
• Арабскае заваяванне Егіпта

Спасылкі

• Храналогія Візантыі