Асвейская партызанская брыгада імя М. В. Фрунзэ

Асвейская партызанская брыгада імя М. В. Фрунзэ — партызанская брыгада, створаная ў ліпені 1942 года на базе асобнай групы партызанскіх атрадаў, якая ўваходзіла ў брыгаду «За Савецкую Беларусь» (пазней партызанская брыгада імя К. К. Ракасоўскага). Дзейнічала на акупіраванай тэрыторыі Асвейскага, Расонскага і Дрысенскага раёнаў. У снежні 1943 года брыгада (1169 чалавек) пасля баёў з карнікамі выйшла ў савецкі тыл (без атрада імя Арджанікідзэ), дзе 2-гі атрад імя Фрунзэ і атрад імя Жданава былі расфарміраваны. У лютым 1944 года брыгада (206 чалавек) зноў прыбыла ў Асвейскі раён. 13 ліпеня 1944 года брыгада (345 партызан, 4 атрады) злучылася з Чырвонай Арміяй. Камандзіру брыгады Захараву прысвоена званне Героя Савецкага Саюза.

Асвейская партызанская брыгада імя М. В. Фрунзэ
Гады існавання	1942—1944
Краіна	Беларуская ССР
Падпарадкаванне	Беларускі штаб партызанскага руху
Тып	партызаны
Функцыя	барацьба з нямецкімі акупацыйнымі ўладамі
Дыслакацыя	Асвейскі, Расонскі, Дрысенскі раёны
Войны	Вялікая Айчынная вайна
Камандзіры
Вядомыя камандзіры	І. К. Захараў; М. Н. Кузьмін

Склад

• атрад імя Фрунзэ^[1];
• атрад імя Сіманіцкага^[2];
• атрад імя Арджанікідзэ^[3];
• атрад імя Катоўскага^[4].

Камандаванне

Камандзіры брыгады

• І. К. Захараў;
• М. М. Кузьмін.

Камісары

• В. П. Уладзіміраў (загінуў);
• А. І. Сяргушка;
• А. А. Бохан.

Начальнікі штаба

• А. Д. Мядзведзеў;
• А. І. Трафімаў;
• Ц. Ф. Радзіёнаў;
• Г. Ахмедзяраў.

Гісторыя

Разам з партызанскімі брыгадамі Дрысенскай (пазней 1-я Дрысенская) і За Савецкую Беларусь партызаны правялі аперацыю па разгрому нямецкіх гарнізонаў на чыгуначных станцыях Боркавічы і Дрыса, разграмілі гарнізоны ў вёсках Вецслабада, Ксяверына Латвійскай ССР, Каханавічы, Кабылінцы Асвейскага раёна, Глямбочына Себежскага раёна Калінінскай вобласці, Саўчонкі і Балотнікі (красавік 1943 года) Дрысенскага раёна. Вялі баі з карнікамі ў лютым — сакавіку, лістападзе — снежні 1943 года, сакавіку — маі 1944 года. У аперацыі «рэйкавая вайна» на ўчастках Дрыса — Марцінава, Маразы — Паноры, Дрыса — Бігосава падарвалі больш за 2 тысячы рэек. У ноч на 8 ліпеня 1944 года з баямі захапілі бальшак Полацк — Асвея каля вёсак Маскалёнкі — Стралкі і не давалі магчымасці ворагу адступаць.

Памяць

У 1964 годзе ў вёсцы Марачкова Расонскага раёна ў гонар брыгады насыпаны курган, пастаўлены абеліск, у 1962 годе ў горадзе Верхнядзвінск і ў 1975 годзе ў гарадскім пасёлку Асвея ў гонар брыгады ўстаноўлены мемарыяльныя дошкі.

Гл. таксама

• Вецслабадскі бой

Зноскі

1. створаны ў красавіку 1942 года з удзельнікаў Асвейскага партыйна-патрыятычнага падполля і Прошкаўскага камсамольска-маладзёжнага падполля
2. створаны ў ліпені 1942 года, да кастрычніка імя Жданава; названы ў гонар камандзіра атрада У. У Сіманіцкага, які загінуў
3. створаны ў ліпені 1942 года
4. створаны ў верасні 1942 года