Бружмель ядомы

Бружмель ядомы (Lonicera caerulea var. edulis ці Lonicera edulis) — куст з ядомымі пладамі, разнавіднасць біялагічнага віду Lonicera caerulea роду Бружмель (Lonicera) сямейства Бружмелевыя (Caprifoliaceae).

Бружмель ядомы
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Варсянкакветныя Сямейства:  Бружмелевыя Род:  Caprifolioideae Род:  Бружмель Від:  Бружмель сіні Разнавіднасць:  Бружмель ядомы
Міжнародная навуковая назва
Lonicera caerulea var. edulis Turcz.
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   823515 GRIN   t:22572 IPNI   148738-1

Ягада бружмеля ядомага

Батанічнае апісанне

Лістападны куст да вышынёй 1-1,5 м^[1]. Маладыя парасткі тонкія, апушаныя, зялёныя, месцамі з фіялетавым адценнем. Старыя ля аснавання дасягаюць таўшчыні 3 см, кара на іх жаўтлява-бурая, без пуху, адслойваецца вузкімі палоскамі. Крона густая, шарападобная, добра разгалінаваная^[1].

Лісце даўгавата-ланцэтнае з завостранымі вяршынямі, даўжынёй да 7 см, з дыскападобнымі прылісткамі, зрослымі з кароткімі хвосцікамі. Маладое лісце густа апушанае, на старых пух рэдкі або адсутнічае.

Пупышкі бружмелю распускаюцца рана, кветкавыя на 2-5 тыдняў раней, чым вегетатыўныя^[1].

Кветкі двухполыя, жаўтлявыя, дробныя, варонкападобныя, размешчаны па 2-4 у пазухах лісця^[1]. Час цвіцення — май — пачатак чэрвеня.

Плады цёмна-блакітныя з шызым васковым налётам, даўжынёй да 2 см, у дыяметры каля 1 см^[1], форма разнастайная: цыліндрычныя, даўгавата-эліптычныя, часам круглявыя. Спеюць у канцы чэрвеня-ліпеня. Мякаць сакавітая, чырвона-фіялетавая, на смак нагадвае буякі.

Насенне дробнае, светла-карычневае, даўжынёй каля 2 мм.

Арэал і экалогія

Расце ва Усходняй Сібіры і на Далёкім Усходзе, а таксама ў Карэі і Кітаі. У месцах свайго натуральнага росту бружель ядомы ўтварае вялікія зараснікі ў выглядзе падлеску змяшаных лясоў. Зараснікі часцей за ўсё змяшчаюцца ў сырых месцах горных схілаў, па вырубках, узлесках, берагах і поймах рэк, па ваколіцах тарфянікаў і мохавых балот^[1].

Зімастойкая расліна, расце вельмі марудна^[1].

Ужыванне

Плады гэтага бружмеля ядомыя, на смак кісла-салодкія. Іх спажываюць у свежым выглядзе, а таксама робяць варэнне, кампоты, сок. Разам з іншымі ядомымі відамі выкарыстоўваецца ў селекцыі, з мэтай вывядзення больш буйнаплодных і ўраджайных сартоў.

Часам бружмель ядомы вырошчваюць у якасці дэкаратыўнай расліны.

Зноскі

1. Митюков А. Д., Налетько Н. Л., Шамрук С. Г. Жимолость съедобная черная // Дикорастущие плоды, ягоды и их применение. — Мн: Ураджай, 1975. — С. 46-48. — 200 с. — 130 000 экз.