Брэзна

Брэ́зна (славацк.: Brezno, ням.: Bries(en), венг.: Breznóbánya) — горад у цэнтральнай Славакіі на рацэ Грон у Славацкім Рудагор'і. Насельніцтва каля 23 тысяч чалавек.

Горад Брэзна Brezno Герб Сцяг Краіна  Славакія Край Банскабістрыцкі край Раён Раён Брэзна Каардынаты 48°48′13″ пн. ш. 19°38′17″ у. д.HGЯO Прыматар Яраслаў Дзям'ян Заснаваны 1265 Першая згадка 1265 Плошча 121,965 км² Вышыня цэнтра 498 м Водныя аб’екты Рака Грон Насельніцтва 22 417 чалавек (2004) Шчыльнасць 177 чал./км² Часавы пояс UTC+1 і UTC+2 Тэлефонны код +421-48 Паштовы індэкс 977 01 Аўтамабільны код BR Афіцыйны сайт brezno.sk (славацк.) Брэзна на карце Славакіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Брэзна была ўпершыню згадана ў 1265 годзе ў лісце караля Белы IV як «Берэзун» — шахцёрскае паселішча, дзе здабываліся высакародныя металы.

У 1380 годзе Брэзна атрымала гарадскія правы. У XVII стагоддзі ў наваколлях горада пачалася здабыча дрэва, што прыцягнула струмень імігрантаў — лесасекаў з Штырыі. Насельніцтва таксама займалася авечкагадоўляй, гатаваннем вядомага «брызскага» сыра з авечага малака і пчалярствам^[1]. У суседнім Гронцы быў створаны металургічны завод. Дзякуючы ўсяму гэтаму горад квітнеў.

У 1650 годзе імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі Фердынанд III даў гораду права вольнага каралеўскага горада.

У XIX стагоддзі ў Аўстра-Венгрыі з'яўляюцца буйнейшыя заводы і шахты і так Брэзна ўваходзіць у паласу стагнацыі^[1], якая доўжылася да сярэдзіны XX стагоддзя, калі пачалася індустрыялізацыя горада.

Насельніцтва

Год Колькасць 2017 21 082 [2] 2021 20 061 [3] 2024 19 790 2024 19 671 [4]

Гарады-пабрацімы

•  Nădlac^[d], Румынія^[5]
•  Мёдон, Францыя^[5]
•  Новы Біджаў^[d], Чэхія^[5]
•  Цяханаў, Польшча^[5]
•  Чачак, Сербія^[5]

Славутасці

• Ансамбль галоўнай плошчы з касцёлам Св. Марыі

Вядомыя асобы

• Іван Бела (нар. у 1964) — палкоўнік славацкай арміі, славацкі касманаўт

Зноскі

1. Бриз // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
2. Počet obyvateľov SR k 31. 12. 2019 — Bratislava: ŠÚ SR, 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13371586'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1780'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q31927054'></a>
3. The 2021 Population and Housing Census — Браціслава: Statistical Office of the Slovak Republic.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q110227967'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1780'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13371586'></a>
4. Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne) [om7101rr] — Браціслава: Statistical Office of the Slovak Republic, 2025. Праверана 24 красавіка 2025.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q125585954'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1780'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13371586'></a>
5. Partnerské mestá