Букераўская прэмія

Букераўская прэмія (англ.: Booker Prize) — адна з самых прэстыжных узнагарод у свеце англійскай літаратуры. Прысуджаецца аўтару, які пражывае ў адной з краін Садружнасці нацый, Ірландыі ці Зімбабвэ, за раман напісаны на англійскай мове. Пераможца атрымлівае чэк на суму 50 тысяч фунтаў стэрлінгаў (да 2002 года прызавая сума складала 21 тысячу фунтаў). Упершыню ўручэнне ўзнагароды адбылося ў 1969 годзе. З 2002 года спонсарам Букераўскай прэміі выступае група кампаній Man, таму поўная афіцыйная назва прэміі — The Man Booker Prize.

Букераўская прэмія The Man Booker Prize
Тып	літаратурная прэмія[d]
Заснавальнік	Букераўскі фонд
Заснаванне	1969
Узнагарода за	найлепшую кнігу года на англійскай мове
Краіна	Вялікабрытанія
Месца	Guildhall[d]
Апошні ўладальнік	Анна Бёрнс
Сайт	themanbookerprize.com/fi…
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Букер.

З 2005 года ўручаецца таксама Міжнародная Букераўская прэмія за раманы, перакладзеныя на англійскую мову і «даступныя ў шырокім продажы» ў Вялікабрытаніі^[1].

Нюансы ўзнагароды

Прэмія прысуджаецца штогод грамадзяніну Садружнасці нацый (у яе складзе — 54 дзяржавы), Ірландыі ці Зімбабвэ, за найлепшы раман, апублікаваны на працягу папярэдніх 12 месяцаў. Амерыканцы, нягледзячы на тое, што ў пераважнай большасці з’яўляюцца англамоўнай нацыяй, на Букераўскую прэмію не намінуюцца.

Ужо само вылучэнне на прэмію Букера з’яўляецца сведчаннем добрых якасцей кнігі, нездарма яе завуць кніжным «Оскарам». Мэта прэміі не толькі ў тым, каб назваць найлепшую кнігу года, але і ў тым, каб увянчаць заслугі, павялічыць статус аўтара ў вачах публікі і павялічыць продаж кнігі.

Дадатковыя звесткі

• Чатыры лаўрэаты Букераўскай прэміі — Уільям Голдынг, Надзін Гордымер, В. С. Найпал і Дж. М. Кутзэе сталі пасля лаўрэатамі Нобелеўскай прэміі па літаратуры
• Пісьменнікі Джон Максвел Кутзее і Пітэр Кэры заваявалі Букера двойчы (у 1983 і 1999 гг.; у 1988 і 2001 гг., адпаведна).
• Нікім не перасягнуты рэкорд Айрыс Мёрдак (лаўрэата Букера ў 1978 г.) па ліку трапленняў у «кароткі» спіс — 6 разоў.

Лаўрэаты

Год	Аўтар	Назва	Арыгінальная назва	Краіна
1969	Персі Говард Ньюбі	«За гэта прыйдзецца адказаць»	Something to Answer For	Вялікабрытанія
1970	Берніс Рубенс	«Абраны член»	The Elected Member	Вялікабрытанія
1970	Джэймс Гордан Фарэл	«Праблемы»	Troubles	Вялікабрытанія
1971	Відзьядхар Сураджпрасад Найпал	«У падвешаным стане»	In a Free State	Вялікабрытанія Трынідад і Табага
1972	Джон Бергер	«G.»	G.	Вялікабрытанія
1973	Джэймс Гордан Фарэл	«Аблога Крышнапура»	The Siege of Krishnapur	Вялікабрытанія
1974	Надзін Гордымер	«Захавальнік»	The Conservationist	ПАР
	Стэнлі Мідэлтан	«Свята»	Holiday	Вялікабрытанія
1975	Рут Джабвала	«Спякота і пыл»	The Siege of Krishnapur	Вялікабрытанія Германія
1976	Дэвід Сторы	«Сэвіл»	Saville	Вялікабрытанія
1977	Пол Скот	«Застаючыся»	Staying On	Вялікабрытанія
1978	Айрыс Мердак	«Мора, мора»	The Sea, the Sea	Ірландыя
1979	Пенелопа Фіцджэральд	«Афшор»	Offshore	Вялікабрытанія
1980	Уільям Голдынг	«Рытуалы плавання»	Rites of Passage	Вялікабрытанія
1981	Салман Рушдзі	«Дзеці поўначы»	Midnight's Children	Вялікабрытанія Індыя
1982	Томас Кенілі	«Каўчэг Шындлера»	Schindler's Ark	Аўстралія
1983	Джон Максвел Кутзее	«Жыццё і час Міхаэля К.»	Life & Times of Michael K	ПАР
1984	Аніта Брукнер	«Атэль „У возера“»	Hotel du Lac	Вялікабрытанія
1985	Керы Хальмэ	«Людзі-шкілеты»	The Bone People	Новая Зеландыя
1986	Кінгслі Эміс	«Старыя чэрці»	The Old Devils	Вялікабрытанія
1987	Пенелопа Лайвлі	«Месяцавы тыгра»	Moon Tiger	Вялікабрытанія
1988	Пітэр Кэры	«Оскар і Люсінда»	Oscar and Lucinda	Аўстралія
1989	Кадзуя Ісыгура	«Рэштка дня»	The Remains of the Day	Вялікабрытанія Японія
1990	Антонія Байэт	«Валодаць»	Possession: A Romance	Вялікабрытанія
1991	Бэн Окры	«Галодная дарога»	The Famished Road	Нігерыя
1992	Майкл Ондатжэ	«Англійскі пацыент»	The English Patient	Канада Шры-Ланка
	Бары Ансварт	«Святы Голад»	Sacred Hunger	Вялікабрытанія
1993	Родзі Дойл	«Педзі Кларк ха-ха-ха»	Paddy Clarke Ha Ha Ha	Ірландыя
1994	Джэймс Келман	«Да чаго ж яно ўсё запазнілася»	How Late It Was, How Late	Вялікабрытанія
1995	Пэт Баркер	«Дарога зданяў»	The Ghost Road	Вялікабрытанія
1996	Грэм Свіфт	«Апошнія распараджэнні»	Last Orders	Вялікабрытанія
1997	Арундаці Рой	«Бог дробязяў»	The God of Small Things	Індыя
1998	Іэн Макьюэн	«Амстэрдам»	Amsterdam	Вялікабрытанія
1999	Джон Максвел Кутзее	«Ганьба»	Disgrace	ПАР
2000	Маргарэт Этвуд	«Сляпы забойца»	The Blind Assassin	Канада
2001	Пітэр Кэры	«Праўдзівая гісторыя хеўры Келі»	True History of the Kelly Gang	Аўстралія
2002	Ян Мартэл	«Жыццё Пі»	Life of Pi	Канада
2003	Ді Бі Сі П’ер	«Вернон Пане Літл»	Vernon God Little	Аўстралія
2004	Алан Холінгхерст	«Лінія прыгажосці»	The Line of Beauty	Вялікабрытанія
2005	Джон Бэнвіл	«Мора»	The Sea	Ірландыя
2006	Кіран Дэсаі	«Спадчына спустошаных»	The Inheritance of Loss	Індыя
2007	Эн Энрайт	«Збор»	The Gathering	Ірландыя
2008	Аравінд Адыга	«Белы тыгра»	The White Tiger	Індыя
2009	Гілары Ментэл	«Вулф Хол»	Wolf Hall	Вялікабрытанія
2010	Говард Джэйкабсан	«Праблема Фінклера»	The Finkler Question	Вялікабрытанія
2011	Джуліян Барнс	«Адчуванне канца»	The Sense of an Ending	Вялікабрытанія
2012	Хілары Ментэл	«Заносце целы»	Bring Up the Bodies	Вялікабрытанія
2013	Элеанор Катон	«Свяцілы»	The Luminaries	Новая Зеландыя
2014	Рычард Флэнаган	«Вузкая дарога на скрайнюю поўнач»	The Narrow Road to the Deep North	Аўстралія
2015	Марлон Джэймс	«Кароткая гісторыя сямі забойстваў»	A Brief History of Seven Killings	Ямайка
2016	Пол Біцці	«Распродаж»	The Sellout	ЗША
2017	Джордж Сондэрс	«Лінкальн у бардо»	Lincoln in the Bardo	ЗША
2018	Анна Бёрнс	«Малочнік»	Milkmen	Вялікабрытанія
2019	Маргарэт Этвуд, Бернардын Эварыста	«Запаветы»; «Дзяўчына, жанчына, усё астатняе»	The Testaments; Girl, Woman, Other	Канада, Вялікабрытанія
2020	Дуглас Сцюарт	«Шагі Бэйн»	Shuggie Bain	Вялікабрытанія
2021	Дэйман Гэлгут	«Абяцанне»	The Promise	ПАР
2022	Шэхан Карунацілака	«Сем поўняў Маалі Алмейды»	The Seven Moons of Maali Almeida	Шры-Ланка
2023	Пол Лінч	«Песня прарока»	Prophet Song	Ірландыя
2024	Саманта Харві	«Арбіта»	Orbital	Вялікабрытанія

Гл. таксама

• Міжнародная Букераўская прэмія
• Дублінская літаратурная прэмія

Зноскі

1. Crerar, Simon (2009-05-27). "Alice Munro announced as Man Booker International Prize winner". The Times. Архівавана з арыгінала 29 жніўня 2011. Праверана 2011-05-22.