Валерый Якаўлевіч Брусаў

Валерый Якаўлевіч Брусаў (руск.: Вале́рий Я́ковлевич Брю́сов, 1873 — 9 кастрычніка 1924) — рускі паэт , празаік , літаратурны крытык, драматург , тэарэтык літаратуразнаўства, перакладчык.

Валерый Якаўлевіч Брусаў
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Валерий Маслов, Аврелий[1][2], В. Бакулин[3][2], Нелли[4][2], В. А. Маслов[5], Даров[2], 3. Фукс[2], Ptyx[2] і К. Веригин
Дата нараджэння	1 (13) снежня 1873[6]
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя[6][7][…]
Дата смерці	9 кастрычніка 1924(1924-10-09)[6][8][…] (50 гадоў)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР[6][7][…]
Пахаванне	Новадзявочыя могілкі[9]
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Бацька	Якаў Кузьміч Брусаў[d]
Жонка	Іаана Мацвееўна Брусава[d]
Альма-матар	МДУ (1899) Гімназія Крэймана[d] (1889) Паліванаўская гімназія[d] (1893)
Месца працы	Маскоўскі гарадскі народны ўніверсітэт імя А. Л. Шаняўскага[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт, пісьменнік, перакладчык, літаратурны крытык, пісьменнік навуковай фантастыкі, гісторык літаратуры, філосаф, празаік, драматург, гісторык, літаратуразнавец
Кірунак	рускі сімвалізм[d]
Жанр	лірыка
Мова твораў	руская
Грамадская дзейнасць
Партыя	РКП(б)[6]
Подпіс
Творы ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Біяграфія

Нарадзіўся ў купецкай сям’і. Вучыўся ў маскоўскай прыватнай гімназіі Ф. Крэймана. Паступіў у 1892 годзе ў Маскоўскі ўніверсітэт на гістарычнае аддзяленне гісторыка-філалагічнага факультэта. У 1895 годзе Брусаў выдаў кнігу «Шэдэўры», у 1897 годзе — кнігу «Гэта — я» пра свет суб’ектыўна-дэкадэнцкіх перажыванняў, якія абвяшчалі эгацэнтрызм. У 1899 годзе скончыў універсітэт, цалкам аддаўся літаратурнай дзейнасці. На працягу двух гадоў працаваў сакратаром рэдакцыі часопіса «Рускі архіў». Пасля арганізацыі выдавецтва «Скарпіён», якое публікавала творы мадэрністаў, Брусаў прыняў актыўны ўдзел у арганізацыі альманахаў і часопіса «Шалі» (1904—1909).

У 1897 годзе Брусаў ажаніўся з Іаанай Рунт. Яна была спадарожніцай да самай яго смерці. У 1900 годзе выйшла кніга «Трэцяя варта», пасля якой Брусаў атрымаў прызнанне як паэт. У 1903 годзе апублікаваў кнігу «Гораду і свету», у 1906 годзе — «Вянок».

У жніўні 1914 года ў Вільні пазнаёміўся з Я. Купалам, у выніку чаго стаў адным з першых перакладчыкаў яго паэзіі на рускую мову.

У 1919 годзе Брусаў стаў членам РКП(б). Працаваў у Дзяржаўным выдавецтве, загадваў літаратурным пададдзелам Аддзела мастацкай адукацыі пры Наркамасветы, быў членам Дзяржаўнага вучонага савета, прафесарам МДУ (з 1921).

Памёр ад запалення лёгкіх. Пахаваны на Новадзявочых могілках.

Беларускія пераклады

• Брусаў, В. Выбраныя вершы / Валерый Брусаў; пер. з рускай Г. Ліхтаровіча. — Мінск : Выдавец Раман Цымбераў, 2025. — 104 с. (Паэты планеты)