Водзьга

Во́дзьга — рака ў Беларусі, у Верхнядзвінскім раёне Віцебскай вобласці, правы прыток ракі Свольна (басейн Заходняй Дзвіны).

Водзьга
Характарыстыка
Даўжыня	20 км
Басейн	60 км²
Вадацёк
Выток
• Месцазнаходжанне	за 0,2 км ад вёскі Маскалёнкі
• Каардынаты	55°53′44″ пн. ш. 28°14′43″ у. д.HGЯO
Вусце	Свольна
• Месцазнаходжанне	за 0,8 км ад вёскі Пользіна 2
• Каардынаты	55°47′39″ пн. ш. 28°08′25″ у. д.HGЯO
Ухіл ракі	1,1 м/км
Размяшчэнне
Водная сістэма	Свольна → Дрыса → Заходняя Дзвіна → Балтыйскае мора
Краіна	Беларусь
Рэгіён	Віцебская вобласць
Раён	Верхнядзвінскі раён
выток вусце
— выток, — вусце

Назва

Назва балцкага паходжання. Адпачатная балцкая форма тыпу *Vadagà.^{[крыніца не паказана 35 дзён]}

Корань *Vad- адносіцца да старабалцкай гідранімічнай асновы Vad- : Ved- : Ud-.^{[крыніца не паказана 35 дзён]}

Да балцкага *vad- / ud- «вада». Ад яго з устаўным -n- літоўскае vanduo, прускае (w)undan, unds.^{[крыніца не паказана 35 дзён]}

Без устаўнога -n- у гідронімах (у аднаасноўных тыпу літоўскага гідроніма Vadagà / Vedegà, сожскага Удага, у двухасноўных тыпу прускага Asege-wad «Яршовае возера», яцвяжскага Ясельда^[1]), таксама на моўнай перыферыі: латышскае vada «поплаў», літоўскае vadė, vadaksnis «месца, якое залівае вада» (адсунулася, каб саступіць вытворным ад vesti «весці»: vadas «правадыр», vada «нагода; кіраванне»).^{[крыніца не паказана 35 дзён]}

Далей да індаеўрапейскага «воднага» кораня *aṷed- : aud- : ūd-, якое ад *aṷ(e)- «апырскваць, увільгатняць, цячы»^[2][3].

Такі ж пераход *Vad- > Вод- у назве дняпроўскай ракі Водса (< *Vad(u)sa)^[4].

Назва Водзьга ўтвораная з дапамогай пашыральніка -g-^{[крыніца не паказана 35 дзён]}, які добра вядомы ў літоўскім назва- і словаўтварэнні: напрыклад, ežys «вожык» (этымалагічна «калючы») — ežegys «ёрш („калючая“ рыба)»^[5][6]. Гэты пашыральнік у балцкіх назвах верхнедняпроўскіх рэк Рыдага (< *Rūdaga) «Рудая (рака)», Лапуга «Лісіная (рака)»^[7].

Назва значыць «Плыткая (рака)».^{[крыніца не паказана 35 дзён]}

Водаапісанне

Даўжыня ракі 20 км, плошча вадазбору 60 км². Пачынаецца за 0,2 км у напрамку на паўднёвы захад ад былой вёскі Маскалёнкі. Упадае ў Свольну прыкладна за 0,8 км у напрамку на паўночны ўсход ад вёскі Пользіна 2. Вадазбор у паўночна-заходняй частцы Полацкай нізіны. Рэчышча Водзьгі ў верхнім цячэнні каналізаванае на працягу прыкладна 6 км. Сярэдні нахіл воднай паверхні складае 1,1^[8] м/км. Рака прымае сцёк ручаёў і меліярацыйных каналаў.

Каля ракі населеныя пункты Стараселле, Каханавічы, Казлоўшчына, Мядзведскія.