Волма (прыток Свіслачы)

У гэтага тапоніма ёсць і іншыя значэнні, гл. Волма.

Во́лма — рака ў Мінскай вобласці Беларусі, левы прыток Свіслачы (басейн Дняпра).

Волма
Волма ў сакавіку (заказнік Валмянскі)
Характарыстыка
Даўжыня	103 км
Басейн	1 150 км²
Расход вады	6,7 м³/с (у вусці)
Вадацёк
Выток
• Месцазнаходжанне	в. Юхнаўка
• Каардынаты	53°58′31″ пн. ш. 27°51′40″ у. д.HGЯO
Вусце	Свіслач
• Месцазнаходжанне	1 км на ўсход ад в. Светлы Бор
• Вышыня	155 м
• Каардынаты	53°34′44″ пн. ш. 28°18′49″ у. д.HGЯO
Ухіл ракі	0,5 м/км
Размяшчэнне
Водная сістэма	Свіслач → Бярэзіна → Дняпро → Чорнае мора
Краіна	Беларусь
Рэгіён	Мінская вобласць
Раёны	Мінскі раён, Смалявіцкі раён, Чэрвеньскі раён, Пухавіцкі раён
выток вусце
— выток, — вусце
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Назва

Да дзвюх Волмаў, што цяпер на тэрыторыі Беларусі (адна нёманскага басейна, другая дняпроўскага), Ул. Тапароў дадаваў яшчэ назву рэчкі Волма на поўначы (на ўсходзе ад воз. Ільмень). Далей прапаноўваў дзве магчымасці вытлумачэння: параўноўваў з прускай назвай вёскі Wolmen ("Волмы"), або з прускай назвой возера Almoyn (= Alm-ain-). У другім выпадку да літоўскага almėti, elmėti «сачыцца», «струменіцца» і літоўскіх гідронімаў Almajà, Almajas, Elmė^[1].

Паводле М. Фасмера, назва ракі Волма роднасная ст.-інд. ūrmís «хваля», авест. varəmi- «хваля», ст.-в.-н. walm «гарачыня», англас. wielm «кіпенне, хваля, цячэнне»^[2].

Паводле Э. Мурзаева, назва ад беларускага народнага геаграфічнага тэрміна волма «упадзіна», «паглыбленне», волміна «катлавіна», «вільготная ўпадзіна, якая паросла травой»^[3].

Паводле В. Жучкевіча, назва паходзіць ад тэрміна волма «упадзіна ў пойме ракі», «пераўвільготненая прытэрасная паласа»^[4].

Паводле І. Яшкіна, назва вёскі Волма тлумачыцца ад тэрміна волміна «катлавіна, мокрая ўпадзіна з травой»^[5].

Паводле А. Рогалева, назва ракі паходзіць ад народнага геаграфічнага тэрміна волма, волміна «катлавіна, вільготная нізіна, якая заросла травой»^[6].

Па іншы бок нёманска-дняпроўскага водападзелу другая Волма, прыток нёманскай Іслачы. Па розныя бакі гэтага водападзелу таксама разнесеныя рэкі з назвамі Уса, Уша, Свіслач.

Гідраграфія

Даўжыня ракі складае 103 кіламетры. Вадазбор — 1150 км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці — 6,7 м³/с. Сярэдні нахіл воднай паверхні — 0,5 ‰.

Пачынаецца меліярацыйным каналам каля паўночна-ўсходняй ускраіны вёскі Каралёў Стан Мінскага раёна, цячэ па Мінскім узвышшы і Цэнтральнабярэзінскай раўніне праз Смалявіцкі, Чэрвеньскі і Пухавіцкі раёны. Вусце за 1 кіламетр на ўсход ад вёскі Стары Двор Пухавіцкага раёна. Даліна трапецападобная, шырынёй 0,4—0,6 км, месцамі больш за 3 кіламетры. Схілы спадзістыя і ўмерана стромкія. Пойма на вялікім працягу асушаная і разараная. У верхнім цячэнні зарэгулявана 4 плацінамі.

Шлюз на рацэ ў Смалявіцкім раёне

Асноўныя прытокі: Слоўст (справа), Вожа, Гаць, Ігуменка (злева).