Вольфганг Паўль

Вольфганг Паўль (ням.: Wolfgang Paul; 10 жніўня 1913, Лорэнцкірх, Германская імперыя — 7 снежня 1993, Бон, ФРГ) — нямецкі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (1989) (палова прэміі сумесна з Хансам Дэмельтам) «за распрацоўку метаду ўтрымання адзіночных іонаў». Другую палову прэміі атрымаў Норман Рамзей «за вынаходства метаду паасобных вагальных палёў і яго выкарыстанне ў вадародным мазеры і іншых атамных гадзінніках».

Вольфганг Паўль
Wolfgang Paul
Дата нараджэння	10 жніўня 1913(1913-08-10)[1][2][…]
Месца нараджэння	Лорэнцкірх[d], Цайтхайн[d], раён Майсен[d], Саксонія, Германскі рэйх
Дата смерці	7 снежня 1993(1993-12-07)[2][3] (80 гадоў)
Месца смерці	Бон, адміністрацыйная акруга Кёльн, Паўночны Рэйн-Вестфалія, Германія[4]
Месца пахавання	Попельсдорфскія могілкі[d]
Грамадзянства	Германія[4]
Род дзейнасці	фізік
Навуковая сфера	фізіка
Месца працы	Бонскі ўніверсітэт Гётынгенскі ўніверсітэт Берлінскі тэхнічны ўніверсітэт
Альма-матар	Берлінскі тэхнічны ўніверсітэт Мюнхенскі тэхнічны ўніверсітэт
Навуковы кіраўнік	Ганс Копферман[d][5]
Член у	Леапальдзіна Акадэмія навук і мастацтваў Паўночнага Рэйна-Вестфаліі[d] Гайдэльбергская акадэмія навук[d] Göttingen Eighteen[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Гётынгенская акадэмія навук
Узнагароды	Нобелеўская прэмія па фізіцы (1989)
Сайт	nobelprize.org/pr… (англ.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Пасля абароны дысертацыі ў 1939 годзе ў Берліне, Паўль абараняе другую дысертацыю ў Гётынгене і працуе там прафесарам з 1944 па 1952 год. У 1952 годзе ён пераходзіць у Бонскі ўніверсітэт, дзе працуе да 1981 года прафесарам і дырэктарам фізічнага інстытута.

З 1964 па 1967 Паўль быў дырэктарам фізічнага аддзялення ў ЦЕРН, і ў 1970-1973 гадах - старшынёй савета дырэктараў паскаральніка DESY ў Гамбургу. У 1979 годзе Паўль быў абраны прэзідэнтам фонду імя Аляксандра фон Гумбальта і знаходзіўся на гэтай пасадзе на працягу 10 гадоў.

У першым шлюбе з Лізэлотай Паўль (у дзявоцтве Хірш) у яго было чацвёра дзяцей - Юта, Рэгіна, Штэфан і Лорэнц. З 1979 года Паўль пабраўся шлюбам з дацэнтам па сярэднявечнай літаратуры Дорыс Вальх-Паўль. Сын Паўля, Штэфан Паўль, загадчык кафедры эксперыментальнай фізікі ў тэхнічным універсітэце Мюнхена, другі сын, Лорэнц Паўль, з'яўляецца прафесарам фізікі ва ўніверсітэце Вуперталя.

Дасягненні

Вольфганг Паўль лічыцца піянерам у галіне фізікі элементарных часціц. Яго працы ахопліваюць вобласці атамнай і малекулярнай фізікі, мас-спектраскапіі, падзелу ізатопаў, рассейвання электронаў у рэчыве, радыебіялогіі, дазіметрыі і медыцынскай тэрапіі электроннымі пучкамі. У 1953 годзе Паўль распрацаваў квадрупольны мас-фільтр (масфільтр Паўля) для прымянення ў мас-спектраскапічных вымярэннях.

Зноскі

1. Wolfgang Paul // Brockhaus Enzyklopädie

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
2. Brozović D., Ladan T. Wolfgang Paul // Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 с.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619'></a>
3. Wolfgang Paul // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q107343683'></a>
4. Catalog of the German National Library Праверана 1 верасня 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q23833686'></a>
5. Матэматычная генеалогія — 1997. Праверана 9 мая 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984'></a>