Вуліца Кірыла і Мяфодзія (Мінск)

Вуліца Кіры́ла і Мяфо́дзія (раней Вялі́кая Бернардзі́нская, Манасты́рская, Баку́ніна) — вуліца ў Цэнтральным раёне Мінска.

Кірыла і Мяфодзія Мінск
Агульная інфармацыя
Краіна	Беларусь
Горад	Мінск
Раён	Цэнтральны раён
Гістарычны раён	Верхні Горад
Працягласць	190 м
Найбліжэйшыя станцыі метро	Няміга (150 м)
Ранейшыя назвы	Вялікая Бернардзінская, Манастырская, Бакуніна
Назва ў гонар	Кірыл і Мяфодзій
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Бернардзінская вуліца.

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Манастырская вуліца.

Размяшчэнне

Вуліца размешчана ў гістарычным Верхнім горадзе. Арыентавана з паўднёвага захаду на паўночны ўсход. Пачынаецца ад плошчы Свабоды, спускаецца ў бок р. Свіслач да скрыжавання з вуліцай Зыбіцкай.

Гісторыя

Вуліца ў 1918 годзе

Вуліца з’яўляецца адной з найстарэйшай у Мінску^[1]. На тэрыторыі комплексу кляштара бернардзінцаў, у раёне вуліцы Кірыла і Мяфодзія у 2010—2013 гады актыўна праводзіліся археалагічныя працы, падчас якіх быў выяўлены ўчастак вуліцы, якая з XI—XII стагоддзяў праходзіла ад Свіслачы ў бок Бернардзінскага кляштара, дзякуючы чаму было ўдакладнена месцазнаходжанне пасада старажытнага Менска — тэрыторыі, дзе жылі рамеснікі, гандляры. Таксама былі знойдзены рэчы XI—XIV стагоддзяў^[1].

Першыя вядомыя пабудовы адносяцца да пачатку XVI стагоддзя, калі забудоўваўся раён Верхняга горада^[2]. Гістарычная назва вуліцы — Вялікая Бернардзінская, у 1866—1922 гадах называлася Манастырскай, паводле знаходжання на вуліцы рэлігійных пабудоў^[3].

У 1893 годзе па вуліцы была пракладзена лінія конкі. У 1922 годзе вуліца была перайменавана ў гонар рускага рэвалюцыянера-анархіста Міхаіла Аляксандравіча Бакуніна.

Конка. 1927 год

Трамвай рухаецца з вуліцы Бакунінскай (сёння вул. Кірыла і Мяфодзія) па Новым мосце цераз Свіслач. Восень 1929 года.

Касцёл Св. Іосіфа і кляштара бернардзінцаў

У 1929 годзе замест конкі праклалі першую ў горадзе лінію трамвая, якую запусцілі ў ноч 8 на 9 кастрычніка. Трамвай рухаўся з вуліцы Бакунінскай (суч. Кірыла і Мяфодзія) па даўнім маршруце конкі, па драўляным Новым мосце цераз р. Свіслач (не захаваўся)^[4]. Пасля вайны каля гэтага моста немцаў прымусілі вырыць вялікую яму. Затым перад ёй расстралялі каля 70 фашыстаў, пахаваных у выкапанай яме. У 1956 годзе лінія трамвая на вуліцы была ліквідавана.

У 1990 годзе была перайменавана гонар асветнікаў і стваральнікаў славянскага пісьма братоў Кірыла і Мяфодзія^[1].

Забудова

Вуліца з боку пл. Свабоды

Няцотны бок

• № 3 — Свята-Духаў кафедральны сабор (былы касцёл бернардзінак; 1642—1648) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 712Г000080шыфр 712Г000080
• № 5 — жылы корпус кляштара бернардзінак (1642—1648) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 712Г000080шыфр 712Г000080

Флігель кляштара бернардзінак

• № 7 — флігель (1730-я гады) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 712Г000080шыфр 712Г000080

Цотны бок

• Гандлёвыя рады (1810—1817) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 712Г000081шыфр 712Г000081
• № 4 — касцёл Святога Іосіфа (другая палова XVII стагоддзя) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 712Г000081шыфр 712Г000081

Жылы корпус былога кляштара бернардзінцаў

• № 6 — жылы корпус былога кляштара бернардзінцаў (1650-я) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 712Г000081шыфр 712Г000081

Флігель былога кляштара бернардзінцаў

Музей мінскай конкі

• № 8д — Музей мінскай конкі
• № 8 — флігель былога кляштара бернардзінцаў (1817) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 712Г000081шыфр 712Г000081

Зноскі

1. Улица Кирилла и Мефодия (нявызн.). Улицы города. Минск старый—новый. Архівавана з першакрыніцы 6 лютага 2013. Праверана 26 студзеня 2013.
2. Вуліца Кірыла і Мяфодзія (нявызн.)(недаступная спасылка). Гісторыя цэнтра. КУП «Мінская Спадчина». Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2013. Праверана 26 студзеня 2013.
3. Вуліца Кірыла і Мяфодзія (нявызн.)(недаступная спасылка). Гісторыя цэнтра. КУП «Мінская Спадчина». Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2013. Праверана 26 студзеня 2013.
4. С. Крапивин. Трамвай "в часы, известные одним посвященным" (нявызн.). TUT.BY (8 кастрычніка 2011). Архівавана з першакрыніцы 6 лютага 2013. Праверана 26 студзеня 2013.