Вялікі Воз (мерапрыемства)

Вялікі Воз — штогадовая нефармальная сустрэча беларускіх навукоўцаў, якія жывуць і працуюць за межамі Беларусі. Праходзіць у павеце Пярнумаа (Эстонія) па ініцыятыве часопіса «Памылка».

Мерапрыемства аб’ядноўвае даследчыкаў у галіне прыродазнаўчых, тэхнічных, гуманітарных навук, а таксама папулярызатараў навукі і творцаў, што развіваюць беларускамоўную адукацыю і асвету^[1]^[2].

Свае мерапрыемствы арганізатары называюць «з’ездамі».

Першы з’езд

Першы з’езд адбыўся 5—7 ліпеня 2024 года. Ён сабраў 13 удзельнікаў і стаў пляцоўкай для абмену навуковымі ідэямі і наладжвання кантактаў паміж даследчыкамі па-за межамі Беларусі. Падчас правядзення сустрэчы абмяркоўваліся развіццё беларускай акадэмічнай супольнасці за мяжой, ідэі стварэння прэміі «Бізон Гіґс»^[4], правядзення фестывалю навукі і стварэння беларускага STEM-універсітэта. Для мерапрыемства была выбрана назва «Вялікі Воз» — беларуская народная назва сузор’я Вялікай Мядзведзіцы. Гэтае сузор’е, па словах Зміцера Канановіча, аднаго з арганізатараў канферэнцыі, даследчыка з Талінскага тэхналагічнага ўніверсітэта, не знікае з неба паўночных краін і зіхаціць над Эстоніяй нават у светлыя летнія ночы, яго відаць як з балтыйскага ўзбярэжжа, так і паўсюль у Беларусі. Гэта натхніла супольнасць, «бо неба не мае межаў і належыць усёй чалавечай супольнасці»^[5].

Другі з’езд

Другі з’езд прайшоў з 31 ліпеня да 3 жніўня 2025 года^[6]. У ім узялі ўдзел больш як дваццаць даследчыкаў з Польшчы, Швейцарыі, Германіі, Літвы, Францыі, Італіі, Вялікабрытаніі і Эстоніі. Сярод удзельнікаў былі прадстаўнікі розных навуковых дысцыплін, уключаючы клеткавую біялогію, археалогію і археагенетыку, геноміку, астрафізіку, арганічную хімію, матэрыялазнаўства, сацыяльную экалогію, гуманітарныя і міждысцыплінарныя кірункі, а таксама папулярызатары навукі і творчыя асобы, якія займаюцца беларускамоўнай асветай. Праграма ўключала навуковыя даклады, тэматычныя дыскусіі і тэхнічныя майстар-класы, у тым ліку на адкрытым паветры. Асноўныя пытанні, якія абмяркоўваліся^[3]:

праблемы, з якімі сутыкаюцца беларускія навукоўцы ў эміграцыі;
перспектывы грамадзянскай навукі;
метады эфектыўнага ўзаемадзеяння з медыямі;
этыка ў навуковых даследаваннях;
развіццё беларускамоўных STEM-праектаў.

Па выніках мерапрыемства ўдзельнікі прынялі шэраг рашэнняў, скіраваных на развіццё беларускай навуковай супольнасці за мяжой і пашырэнне беларускамоўных адукацыйных рэсурсаў^[5]^[7]:

Штогод ладзіць «Вялікі Воз» як флагманскую імпрэзу супольнасці. Наступная сустрэча адбудзецца з 30 ліпеня да 2 жніўня 2026 года ў тым жа месцы ў Эстоніі, але ўжо ў адкрытым фармаце. Плануюць прыняць да 30 удзельнікаў. Рэгістрацыя будзе адкрытая за некалькі месяцаў і абвешчаная праз сацыяльныя сеткі.
Развіваць сетку ўзаемадзеяння паміж беларускімі навукоўцамі: запрашаць навукоўцаў і тых, хто цікавіцца навукай і тэхналогіямі, далучацца да мерапрыемства. Плануецца пашыраць супольнасць праз адкрыты фармат, умацоўваць гарызантальныя сувязі, міждысцыплінарнасць і партнёрства з падобнымі ініцыятывамі.
Запускаць і рэалізоўваць супольныя праекты, што пераносяць перадавыя навуковыя ідэі ў тэхналогіі, грамадскія ініцыятывы, адукацыю і культуру. Падтрымліваць асабістыя праекты ўдзельнікаў супольнасці ў справе папулярызацыі навуковых ведаў. Падтрымліваць беларускамоўнае навуковае асяроддзе, адкрытую камунікацыю і грамадзянскую навуку, робячы веды дасяжнымі для ўсіх.
Даваць голас Беларусі ў міжнароднай навуковай прасторы і захоўваць/развіваць інтэлектуальны патэнцыял нацыі.

Вялікі Воз (мерапрыемства)

Мэты і фармат

Арганізатары

Гісторыя

Першы з’езд

Другі з’езд

Гл. таксама

Спасылкі

Зноскі

Wikiwand - on