Ганна Арэнт

Гáнна Áрэнт, часам Ханна Арэнт (ням.: Hannah Arendt; 14 кастрычніка 1906, Гановер, Германія — 4 снежня 1975, Нью-Ёрк, ЗША) — нямецка-амерыканская філосафка і палітычная мыслярка.

Ганна Арэнт
ням.: Hannah Arendt
Дата нараджэння	14 кастрычніка 1906
Месца нараджэння	Гановер, Германія
Дата смерці	4 снежня 1975
Месца смерці	Нью-Ёрк, ЗША
Месца пахавання	Bard College Cemetery[d]
Грамадзянства	Прусія[1] апатрыд  ЗША[2]
Муж	Günther Anders[d][1] і Heinrich Blücher[d][1]
Род дзейнасці	філосаф, гісторык, пісьменніца, паліталагіня, эсэістка, выкладчыца ўніверсітэта, сацыёлаг, палітычны тэарэтык, змагар Супраціўлення
Навуковая сфера	палітычная філасофія[d], contemporary philosophy[d], філасофія[1], Protestant theology[d][1], Greek studies[d][1], таталітарызм, паліталогія[3], творчае і прафесійнае пісьмо[d][3] і дакументальная проза[d][4]
Месца працы	Прынстанскі ўніверсітэт Паўночна-Заходні ўніверсітэт Уэсліянскі ўніверсітэт[d] Каліфарнійскі ўніверсітэт у Берклі Чыкагскі ўніверсітэт[5] Ельскі ўніверсітэт Калумбійскі ўніверсітэт The New Yorker[d][6] Бруклінскі каледж[d] The New School for Social Research[d][5] Jewish Cultural Reconstruction, Inc.[d] Schocken Books[d] Conference on Jewish Social Studies[d]
Навуковая ступень	доктар філасофіі (1928) і доктарская ступень (1928)
Альма-матар	HU Berlin (1923) Марбургскі ўніверсітэт (1926) Універсітэт Фрайбурга Гайдэльбергскі ўніверсітэт (1928)[7]
Член у	Амерыканская акадэмія мастацтваў і літаратуры[d] Нямецкая акадэмія мовы і паэзіі[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук
Прэміі	прэмія Зігмунда Фрэйда за навуковую прозу[d] (1967) Emerson-Thoreau Medal[d] (1969)
Узнагароды	грант Гугенхайма (1952) член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук (1962) Sonning Prize[d] (1975) ганаровы доктар Прынстанскага ўніверсітэта[d]
Подпіс
Цытаты ў Вікіцытатніку
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Жыццяпіс

Нарадзілася ў 1906 годзе ў Гановеры ў яўрэйскай асіміляванай сям’і. Вывучала філасофію ў М. Хайдэгера і К. Ясперса. У 1929 пад кіраўніцтвам апошняга абараніла дысертацыю на тэму «Канцэпт любові ў думцы Аўгустына».

У 1933 для мысляркі пачаўся доўгі перыяд выгнання: спачатку ў Францыі, потым у ЗША. У Францыі і ЗША Г. Арэнт дапамагала вывазу яўрэйскіх дзяцей у Палестыну. З 1941 года жыве ў ЗША. Працуе ў выдавецтве Schoken, займаецца выратаваннем яўрэйскай культурнай спадчыны. У 1951 годзе атрымлівае грамадзянства ЗША. З'яўляецца яе цэнтральная праца «The Origins of Totalitarianism», дзякуючы якой пачынае ўніверсітэцкую кар’еру. Выкладае ў Прынстане, Берклі, Чыкага і Нью-Ёрку. Асабліва плённай стала яе праца ў New School for Social Research у Нью-Ёрку.

Памерла ў 1975, не паспеўшы завяршыць працу «The Life of the Mind» (Жыццё розуму).

Філасофская і палітычная думка

Палітычная філасофія Ганны Арэнт унікае традыцыйных катэгорый палітычнай думкі (сацыялізм, лібералізм). У ёй разглядаецца мноства разнастайных праблем, у тым ліку рэвалюцыя, таталітарызм, культура, сучаснасць і традыцыі, свабода, здольнасці думаць і меркаваць альбо тое, што яна пазначае, напрыклад, як «актыўнае жыццё», і тры яго складнікі: праца, творчасць і дзеянне. Дзякуючы адрозненню, якое яна робіць паміж гэтымі трыма паняццямі, узнікае адна з цэнтральных тэм яе разважанняў адносна таго, што такое палітычнае жыццё і характар палітыкі — тэма, да якой яна падыходзіць у асноўным з фенаменалагічнай пазіцыі. У тут яна зведала ўплыў сваіх выкладчыкаў — Хайдэгера і Ясперса. На яе палітычна-філасофскую думку паўплывалі і многія іншыя мысляры: Арыстоцель, Аўгусцін, Кант ці Ніцшэ.

У палітычнай навуцы Ганна Арэнт адна з першых прааналізавала вытокі і сутнасць феномена таталітарызм. У сваёй кнізе яна ставіць сталінізм і нацызм на адзін узровень, дапамагаючы тым самым сістэматызаваць новую канцэпцыю «таталітарызму» .