Геахраналогія

Геахранало́гія ці геалагічнае летазлічэнне (ад стар.-грэч.: γῆ — зямля + χρόνος — час + λόγος — слова, вучэнне) — сістэма вызначэння адноснага і абсалютнага (сапраўднага) ўзросту, працягу і паслядоўнасці фарміравання адкладаў (горных парод) зямной кары і храналагічнага датавання геалагічных падзей у гісторыі Зямлі. Адрозніваюцца абсалютная і адносная геахраналогіі.

п  гАдзінкі ў геахраналогіі і стратыграфіі
Сегменты скальных пластоў у хронастратыграфіі  (укр.)	Перыяды часу ў геахраналогіі	Notes
Эанатэма	Эон	4 агулам, паўмільярда гадоў і больш
Эратэма	Эра	10 агулам, некалькі соцень мільёнаў гадоў
Сістэма	Перыяд
Аддзел	Эпоха	дзясяткі мільёнаў гадоў
Век	Ярус	мільёны гадоў
Храназона	Хрон	менш, чым ярус/век, не выкарыстоўваецца ў тэрміналогіі ICS

Гл. таксама: Геахраналагічная шкала.

Абсалютная геахраналогія займаецца сапраўдным (абсалютным) узростам горных парод. Вызначае абсалютную працягласць асобных геалагічных перыядаў, эпох і вякоў у мільёнах гадоў. Дзеля гэтых мэт выкарыстоўваюць радыелагічны метад вызначэння абсалютнага ўзросту мінералаў, заснаваны на вывучэнні працэсаў распаду радыеактыўных элементаў, што ёсць у мінералах.

Адносная геахраналогія займаецца адносным узростам горных парод. Выяўляе адносны ўзрост слаістых асадкавых, вулканічных (лаваў) і піракластычных тоўшчаў зямной кары паводле паслядоўнасці напластаванняў, выходзячы з таго, што ў непарушаных тоўшчах верхні пласт заўсёды маладзейшы за ніжні. Пра адносны ўзрост асадкавых парод мяркуюць паводле арганічных рэштак, што дазваляе вызначаць паслядоўнасць падзей геалагічнай гісторыі ў часе. Усю тоўшчу асадкавых горных парод прынята падзяляць на 5 эратэм.

Гл. таксама

• Узрост Зямлі
• Геахраналагічная шкала
• Радыевугляродны аналіз

Літаратура

• Андрыеўская З. Я., Галай І. П. Руска-беларускі фізіка-геаграфічны слоўнік — Мн.: Народная асвета, 1994. — 367 с. — ISBN 985-03-0054-X С.58.
• Геаграфія ў тэрмінах… С.94.