Гэнік Лойка

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Лойка.

Гэнік Лойка, сапр.: Генадзь Станіслававіч Лойка (9 сакавіка 1962, в. Мікелеўшчына, Мастоўскі раён, Гродзенская вобласць) — беларускі скульптар.

Гэнік Лойка
Дата нараджэння	9 сакавіка 1962(1962-03-09)[1] (63 гады)
Месца нараджэння	Мікелеўшчына, Мастоўскі сельсавет, Мастоўскі раён, Гродзенская вобласць, Беларуская ССР, СССР
Грамадзянства	Беларусь
Род дзейнасці	скульптар
Месца працы	Беларускі дзяржаўны музей народнай архітэктуры і побыту Гісторыка-культурны музей-запаведнік «Заслаўе» Гімназія-каледж мастацтваў імя І. В. Ахрэмчыка Мінскі дзяржаўны мастацкі каледж імя А. К. Глебава
Вучоба	Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў Гімназія-каледж мастацтваў імя І. В. Ахрэмчыка
Уплыў	Леанід Рыгоравіч Давідзенка і Анатоль Аляксандравіч Анікейчык
Член у	Беларуская спеўна-драматычная майстроўня Талака Беларускі саюз мастакоў
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Скончыў гімназію-каледж мастацтваў імя І. В. Ахрэмчыка (1980), Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут (1986). Вучыўся ў Леаніда Давідзенкі і Анатоля Анікейчыка. Выкладаў у Мінскай сярэдняй школе № 185 з архітэктурна-мастацкім ухілам^[2]. Працаваў у Музеі народнага дойлідства і побыту, у Заслаўскім гісторыка-культурным запаведніку, у мастацкім каледжы імя І. Ахрэмчыка, у Мінскім мастацкім вучылішчы імя А. Глебава^[3].

Сябра Беларускага саюза мастакоў з 1993 г.

Творчасць

Помнік Тадэвушу Касцюшку (Косава) паводле праекта Гэніка Лойкі

Гэнік Лойка

З 1987 года ўдзельнічае ў мастацкіх выстаўках.

Працуе ў манументальнай і станкавай скульптуры, а таксама ў дробнай пластыцы. Найбольш вядомыя творы:

• помнік Тадэвушу Касцюшку ў Музеі-сядзібе, Мерачоўшчына (2018)^[4].

• бюст пісьменніка Алеся Адамовіча ў пасёлку Глуша^[5][6].
• Помнік Францыску Скарыну ў Кішынёве (2017)^[7].
• Памятная дошка ў гонар Ларысы Геніюш (2010)^[8][9].

У 2014 годзе да 500-й гадавіны адзначэння перамогі ў Аршанскай бітве распрацаваў юбілейны бронзавы медаль^[10].

Гэнік Лойка — стваральнік унікальных скульптурных пленэраў «Легенды з пяску»^[11], падчас якіх на пясчаных кар’ерах ці на берагах рэчак скульптары і проста ахвочыя лепяць гіганцкія скульптуры; таксама плануе зрабіць вялікую скульптуру з пяску ў гонар 1000-годдзя Літвы^[12].

У студзені 2015 года у двары дома, дзе жыве, стварыў снежную скульптуру галавы князя (караля) з бел-чырвона-белым сцягам^[13][14].

У сакавіку 2021 года вырабіў у Нью-Ёрку бюсты Тадэвуша Касцюшкі і Кастуся Каліноўскага, адлітыя з бронзы^[15]. 26 сакавіка 2022 на ўрачыстай імпрэзе святкавання Дня Волі бюсты былі ўсталяваныя каля будынка Катэдральнага сабора Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы cв. Кірылы Тураўскага ў Нью-Ёрку (401 Атлантык Авэню, Бруклін)^[16].

Грамадская дзейнасць

Удзельнічаў у маладзёжным грамадскім аб’яднанні «Беларуская Майстроўня» (1979—1984), з’яўляючыся адным з яго арганізатараў^[17]. Быў актыўным удзельнікам таварыства «Талака»^[18], якое займалася адраджэннем беларускай культуры.

21 лютага 2013 года судом Фрунзенскага раёна Мінску быў арыштаваны на пяць сутак за акцыю ў падтрымку беларускамоўнай адукацыі, якую Гэнік правёў у Міжнародны дзень роднай мовы, 21 лютага, каля сталічнай беларускамоўнай гімназіі № 4. Суддзя Людміла Лапо прызнала яго вінаватым у правядзенні несанкцыянаванага пікета (арт. 23.34 Кодэкса аб адміністрацыйных правапарушэннях)^[19]. Тэрмін адбываў у турме на Акрэсціна. Арышт быў першым у яго жыцці. Выйшаў 26 лютага. Сярод тых, хто сустракаў Лойку каля турмы на Акрэсціна, былі вядомы педагог Лявон Баршчэўскі і намеснік старшыні Кансерватыўна-хрысціянскай партыі БНФ Юры Беленькі, які ў свой час быў калегам Лойкі па «Талацэ»^[20].

1 лістапада 2020 года быў затрыманы падчас марша «Дзяды супраць тэрору», атрымаў 20 сутак адміністрацыйнага арышту з адбываннем на Акрэсціна^[21][22].

Узнагароды

Узнагароджаны медалём 100 гадоў БНР Рады Беларускай Народнай Рэспублікі^[23].

Зноскі

1. Genadz' Stanislavavič Lojka // Artists of the World — B, Boston: Verlag Walter de Gruyter, 2022. — ISSN 2750-6088

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q64'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q100'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130747001'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q98818'></a>
2. Скульптару Гэніку Лойку пагражае звальненьне з працы
3. Анкета свабоды: Гэнік Лойка
4. Першы ў Беларусі помнік Тадэвушу Касьцюшку ўрачыста адкрылі ля Косава // Радыё Свабода, 12 мая 2018
5. Бюст Алеся Адамовіча у пас. Глуша (2019)
6. На малой радзіме Алеся Адамовіча за народныя грошы паставілі першы ў Беларусі помнік клясыку
7. Помнік Францыску Скарыну ў Кішынёве будзе ўстаноўлены ў лістападзе (нявызн.). БЕЛТА (24 ліпеня 2017). Архівавана з першакрыніцы 29 ліпеня 2017. Праверана 2 жніўня 2017.
8. Мемарыяльная шыльда, якая будзе ўсталявана ў Празе на доме, дзе жыла Ларыса Геніюш
9. Шыльда Ларысы Геніюш у Празе пакуль не з'явілася Архівавана 17 студзеня 2021.
10. Юбілейны бронзавы мэдаль да слаўнае Перамогі пад Воршай! (нявызн.). Iмбрык (10 жніўня 2014). Архівавана з першакрыніцы 29 кастрычніка 2023. Праверана 12 кастрычніка 2014.
11. Будзьма разам/Каляндар культуры
12. Літва пясчаная
13. Фотофакт: У адным зь менскіх двароў зьявілася сьнежная скульптура караля зь бел-чырвона-белым сьцяга (нявызн.). Радыё «Свабода» (24 студзеня 2015). Праверана 7 сакавіка 2019.
14. Арцём Лява. Генік Лойка: Прымушайце людзей размаўляць з сабой па-беларуску (нявызн.). Новы Час (9 сакавіка 2015). Праверана 7 сакавіка 2019.
15. Гэнік Лойка вырабіў у Нью-Ёрку бюсты Касцюшкі і Каліноўскага (нявызн.). Наша Ніва (10 сакавіка 2021). Праверана 30 чэрвеня 2021.
16. У ЗША адкрылі помнікі ў гонар Касцюшкі і Каліноўскага (нявызн.). Новы Час (27 сакавіка 2022). Архівавана з першакрыніцы 27 сакавіка 2022. Праверана 27 сакавіка 2022.
17. Радыё Свабода: Гісторыя аднаго цуду: Гэнік Лойка
18. Сведкі. 1980-я. Талака (нявызн.). БелСат (10 мая 2015). Праверана 7 сакавіка 2019.
19. А. Серада. Мінскага скульптара Генадзя Лойку пасадзілі на пяць сутак (нявызн.). БелаПАН (21 лютага 2013). Архівавана з першакрыніцы 12 кастрычніка 2014. Праверана 12 кастрычніка 2014.
20. Аксана Рудовіч, Ірына Арахоўская. У скульптара Лойкі ў турме з’явіліся задумы новых скульптур (нявызн.). Наша Ніва (26 лютага 2013). Праверана 7 сакавіка 2019.
21. Грушэцкі А.. Затрымалі скульптара Гэніка Лойку. Ён у Заводскім РУУС (нявызн.). Новы Час (1 лістапада 2020). Праверана 21 студзеня 2021.
22. Грушэцкі А.. Скульптар Гэнік Лойка на Акрэсціна. Прысуд — 20 сутак (нявызн.). Новы Час (3 лістапада 2020). Праверана 21 студзеня 2021.
23. Алексіевіч, Пазьняк, Вольскі, Эрыксан, Белавус. Хто яшчэ ўзнагароджаны мэдалём у гонар БНР-100