Гянджа

Гянджа (азерб.: Gəncə́) — другі па велічыні горад у Азербайджане. У перыяд з 1804 па 1918 год называўся Елізаветпаль, у 1918—1935 гадах вернута назва Гянджа, у 1935 годзе перайменаваны ў Кіравабад (у гонар С. М. Кірава), у 1989 годзе адноўлена назва Гянджа.

Горад Гянджа азерб.: Gəncə Герб Краіна  Азербайджан Каардынаты 40°40′58″ пн. ш. 46°21′38″ у. д.HGЯO Кіраўнік Ніязі Байрамаў[d] Заснаваны 660 Першая згадка 836 Горад з 859 Плошча 298 км² Вышыня цэнтра 408 м Насельніцтва 328 400[1][2] чалавек (2015) Шчыльнасць 1198 чал./км² Часавы пояс UTC+04:00 Тэлефонны код +994 22 Паштовы індэкс AZ2000 Аўтамабільны код 20 Афіцыйны сайт ganca.az Гянджа на карце Азербайджана

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гянджа — адзін з самых цікавых і славутых гарадоў Азербайджана. Размешчаная ля падножжа хрыбта Малы Каўказ, Гянджа на працягу многіх стагоддзяў адыгрывала важную ролю ў жыцці Азербайджана. Горад вядомы як сталіца аднаго з прабацькоў дзяржавы Азербайджан — Гянджынскага ханства. Другі па плошчы горад Азербайджана, трэці — па колькасці насельніцтва.

Гісторыя

У антычнасці і сярэднявеччы ў раёне Гянджы знаходзілася вобласць Шакашэн (Сакасена), якая складала асобнае княства ў Арменіі і Каўказскай Албаніі (пасля падзелу Арменіі ў 387 годзе), якім кіраваў армянскі княскі род Даштакаран^[3].

У X стагоддзі стаў галоўным горадам Арана, замяніўшы па значнасці горад Партаў. З 970-х гадоў Гянджа была сталіцай дзяржавы Шэдадзідаў, якія пабудавалі ў 1063 годзе тут крэпасць. У 1046 годзе каля крэпасці адбылася бітва паміж арміяй Візантыі і сельджукамі. У 1075 годзе горад захоплены сельджукамі, затым быў сталіцай Дзяржавы Ільдэгізідаў і цэнтрам вобласці Аран.

Клімат

Клімат Гянджы
Паказчык	Сту	Лют	Сак	Кра	Май	Чэр	Ліп	Жні	Вер	Кас	Ліс	Сне	Год
Сярэдні максімум, °C	6	8	12	18	24	29	32	31	26	20	13	8	19
Сярэдняя тэмпература, °C	2	3	7	13	18	22	25	24	20	14	7	4	13
Сярэдні мінімум, °C	−2	−1	2	7	13	16	19	19	15	10	5	0	9
Крыніца: Погода и климат[4]

Насельніцтва

Год Колькасць 1897 33 625 [5] 1926 55 510 [6] Год Колькасць 1939 98 949 [7] 1959 116 122 [8] Год Колькасць 1970 189 512 [9] 1979 231 901 [10] Год Колькасць 1989 278 006 [11] 2015 331 400

Гарады-пабрацімы

• Оламаўц
• Масква
• Дзербент
• Карс
• Ізмір
• Анкара
• Бурса
• Элязыг
• Ньюарк (Нью-Джэрсі)
• Руставі
• Кутаісі
• Дняпро
• Душанбэ
• Вунгтау

Вядомыя ўраджэнцы

Асноўны артыкул: Вядомыя асобы Гянджы

• Артур Расізадэ, прэм’ер-міністр Азербайджана (1996—2003 і 2003—2018).
• Армен Мікалаевіч Габузаў (1906—1999) — урач-анатом. Доктар медыцынскіх навук (1961), прафесар (1962).

Зноскі

1. Azərbaycan Respublikası. — 2. Azərbaycan Respublikasının iqtisadi və inzibati rayonları. — 2.4. Azərbaycan Respublikasının iqtisadi və inzibati rayonlarının ərazisi, əhalisinin sayı və sıxlığı, səhifə 66. // Azərbaycanın əhalisi (statistik bülleten). Müəllifi: Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi|Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Buraxılışa məsul şəxs: Rza Allahverdiyev. Bakı — 2015, 134 səhifə.
2. Bölmə 2: Demoqrafik göstəricilər, səhifə 89. // Azərbaycanın Statistik Göstəriciləri 2015 (statistik məcmuə). Müəllifi: Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. Məcmuənin ümumi rəhbəri: Həmid Bağırov; Məcmuənin hazırlanması üçün məsul şəxs: Rafael Süleymanov. Bakı — 2015, 814 səhifə. ISBN 5-86874-232-9
3. Hewsen R. H. The Geography of Ananias of Širak: Ašxarhacʻoycʻ, the Long and the Short Recensions. — Reichert, 1992. — P. 262.

   Erem. (73) Šakašen; Hub. (352): Šikašen: Ptol. (V.12.4): Sakasene; Strabo (II.1.14): idem. located in the area extending from the Zakam (Jegam) River to the Kurik River (Kyurak-chai) along the right bank of the Kur, i. e. the region of Ganja (Elizavetpol’/Kirovabad). Šakašen formed a separate principality within Armenia (and after c. 387 in Albania) ruled by the Princes Daštakaran (Toum. :220).

4. Надвор'е і клімат — Гянджа (руск.)
5. Russian Empire census

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2163579'></a>
6. 1926 Soviet census

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350766'></a>
7. 1939 Soviet census

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4127589'></a>
8. 1959 Soviet census

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350764'></a>
9. 1970 Soviet census

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4350767'></a>
10. 1979 Soviet census

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q11185939'></a>
11. Перапіс насельніцтва СССР, 1989

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2621042'></a>