Джозеф Кэмпбел

Джозеф Кэмпбел (англ.: Joseph Campbell; 26 сакавіка 1904, Нью-Ёрк, ЗША — 30 кастрычніка 1987, Ганалулу, Гаваі) — амерыканскі даследчык міфалогіі, пісьменнік і рэдактар, вядомы працамі ў галіне параўнальнай міфалогіі. Ягоная навуковая дзейнасць была прысвечана вывучэнню ўніверсальных функцый міфа ў розных культурах і аналізу міфалагічных вобразаў у літаратуры.

Джозеф Кэмпбел
англ.: Joseph Campbell
Імя пры нараджэнні	англ.: Joseph John Campbell Smith
Род дзейнасці	mythologist, перакладчык, выкладчык універсітэта, пісьменнік, антраполаг, аратар, этнолаг, даследчык, выкладчык, навеліст, эсэіст, настаўнік, навуковы работнік, гісторык, гісторык рэлігіі, documentary participant
Дата нараджэння	26 сакавіка 1904(1904-03-26)[1][2][…]
Месца нараджэння	Уайт-Плейнс[d], акруга Уэстчэстэр, штат Нью-Ёрк, ЗША[3][4][…]
Дата смерці	30 кастрычніка 1987(1987-10-30)[5][2][…] (83 гады)
Месца смерці	Ганалулу, акруга Ганалулу[d], Гаваі, ЗША[3][6][…]
Месца пахавання	O'ahu Cemetery[d]
Грамадзянства	ЗША[3][7][…]
Веравызнанне	Каталіцкая Царква
Жонка	Jean Erdman[d]
Месца працы	Школа Кентэрберы[d] каледж Сары Лоўрэнс[d][8]
Альма-матар	Школа Кентэрберы[d] (1921) Дартмуцкі каледж Калумбійскі ўніверсітэт (1925) Калумбійскі ўніверсітэт (1927) Парыжскі ўніверсітэт (1928) Мюнхенскі ўніверсітэт Людвіга-Максіміліяна (1929)
Член у	Амерыканская акадэмія мастацтваў і літаратуры[d][9] Delta Tau Delta[d] Эранас[d]
Сайт	jcf.org (англ.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Джозеф Кэмпбел нарадзіўся 26 сакавіка 1904 года ў Нью-Ёрку. Вышэйшую адукацыю атрымаў у Калумбійскім універсітэце, дзе вывучаў англійскую і сярэднявечную літаратуру. Навучаўся ў Парыжскім і Мюнхенскім універсітэце^[10].

Вярнуўся ў ЗША, але адмовіўся ад дактарантуры ў Калумбійскім універсітэце, бо ягоныя навуковыя планы не знайшлі падтрымкі ў кіраўніцтва. Падчас Вялікай дэпрэсіі меў цяжкасці з працай, жыў сціпла, пераважна ў Вудстоку і Кармеле^[10].

У 1932—1933 гадах выкладаў у падрыхтоўчай школе. Працаваў у Каледжы Сары Лорэнс, дзе пазней атрымаў званне прафесара літаратуры^[10].

Пасля выхаду на пенсію ў 1972 годзе Кэмпбел разам з жонкай, харэографам Джын Эрдман, пераехаў на Гаваі. У 1970—1980 гадах стаў вядомым лектарам. Аднак шырокую вядомасць атрымаў пасля смерці дзякуючы тэлевізійнаму інтэрв’ю ў шасці частках з амерыканскім журналістам Білам Моерсам, якое ўпершыню было паказана ў 1988 годзе^[10].

Навуковая дзейнасць

Найбольш вядомай працай Джозефа Кэмпбела з’яўляецца кніга «Герой з тысячай твараў», у якой ён прыходзіць да высновы, што ў аснове міфаў пра герояў розных культур ляжыць монаміф — агульны сюжэтны ўзор. Паводле Кэмпбела, усе героіка-міфалагічныя аповеды маюць аднолькавую асноўную канструкцыю, якую ён апісвае як «падарожжа героя». На ягоную думку, гэта падарожжа — пераход у незнаёмы, сакральны свет, дзе адбываецца сустрэча з боскім, выпрабаванні і вяртанне з духоўным дарам^[10].

Кэмпбел разглядаў міфалагічныя структуры з псіхалагічнага пункту гледжання, у тым ліку з пазіцый аналітычнай псіхалогіі Карла Юнга. Аднак, пад уплывам Генрыха Цымера, ён адышоў ад некаторых юнгіянскіх трактовак, выступаючы за інтэграцыю свядомага і несвядомага, чалавечага і боскага пачаткаў. Паводле ягонага разумення, падарожжа героя сімвалізуе вяртанне дарослага чалавека да ўнутраных глыбінных вытокаў, з якімі ён страціў сувязь у працэсе сталення^[10].

У чатырохтомнай працы «Маскі бога» (англ.: The Masks of God, 1959—1968) Кэмпбел даследаваў міфалогію розных частак свету, звяртаючы ўвагу на яе агульныя матывы і сюжэты^[10].

У сваёй апошняй буйной працы «Гістарычны атлас сусветнай міфалогіі» (англ.: Historical Atlas of World Mythology, 1983—1987), якая засталася незавершанай, Кэмпбел працягнуў аналіз міфаў з пункту гледжання дыфузіі і незалежнага стварэння, дэталёва даследуючы шляхі распаўсюджвання міфалагічных матываў у свеце^[10].

У кнізе «Моц міфа» (англ.: The Power of Myth, 1988), якая стала вынікам інтэрв’ю з журналістам Білам Моерсам, Кэмпбел падвёў вынік сваёй шматгадовай працы, сцвярджаючы, што міф мае вырашальнае значэнне для шчаслівага і свядомага жыцця чалавека. А сучаснай крыніцай міфа можа стаць касмічнае падарожжа, бо наша планета адтуль выглядае як адзінае цэлае^[10].