Джэй Лаўстан

Джэй Лаўстан (англ.: Jay Lovestone, пры нараджэнні - Якаў Лібштэйн; 15 снежня 1897, мястэчка Моўчадзь, Слонімскі павет, Гродзенская губерня, Расійская імперыя — 7 сакавіка 1990, Нью-Ёрк, ЗША) — амерыканскі прафсаюзны і камуністычны дзеяч (у наступстве - антыкамуніст) яўрэйскага паходжання, народжаны на тэрыторыі сучаснай Беларусі. З'яўляўся генеральным сакратаром ЦК КП ЗША з 1927 па 1929 год.

Джэй Лаўстан
англ.: Jay Lovestone
Дата нараджэння	15 снежня 1897(1897-12-15)[1][2]
Месца нараджэння	Слонімскі павет, Гродзенская губерня, Літоўскае генерал-губернатарства, Расійская імперыя
Дата смерці	7 сакавіка 1990(1990-03-07)[1][2] (92 гады)
Месца смерці	Нью-Ёрк, штат Нью-Ёрк, ЗША
Грамадзянства	ЗША
Адукацыя	Гарадскі каледж Нью-Ёрка
Партыя	Сацыялістычная партыя Амерыкі[d] Камуністычная партыя ЗША[d] (1929) Lovestoneites[d] (1941)
Член у	Амерыканская федэрацыя працы — Кангрэс вытворчых прафсаюзаў[3]
Род дзейнасці	палітык, прафсаюзны дзеяч
Месца працы	Цэнтральнае разведвальнае ўпраўленне
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Лаўстан.

Біяграфія

Якаў Лібштэйн нарадзіўся ў мястэчку Моўчадзь (цяпер - вёска Моўчадзь Баранавіцкага раёна Брэсцкай вобласці) у сям’і рабіна. У 1907 годзе сям’я Лібштэйна эмігравала ў Злучаныя Штаты Амерыкі і пасялілася ў Нью-Ёрку^[4].

У ЗША Якаб Лібштэйн уступіў у камуністычную партыю ЗША і ў 1919 годзе змяніў імя на «Джэй Лаўстан»^[4].

Пасля смерці Чарльза Рутэнберга ў 1927 годзе, Лаўстан быў абраны генеральным сакратаром ЦК КП ЗША. У 1929 годзе Лаўстан пераехаў у Маскву для працы ў выканкаме Камінтэрна. Праз месяц пасля пераезду ён пакінуў Маскву і быў выключаны з партыі за «правы ўхіл» і сувязі з Бухарыным. Адразу пасля выключэння, Лаўстан стварыў сваю камуністычную арганізацыю  (англ.), якая пад рознымі імёнамі праіснавала да 1940 года^[4].

Пасля заканчэння Другой сусветнай вайны, Джэй Лаўстан заняўся прафсаюзнай дзейнасцю. Сумесна з Давідам Дубінскім і Ірвінгам Браўнам, Лаўстан стаў змагацца з уплывам камуністаў на прафсаюзы ў Заходняй Германіі, Францыі і Італіі. У пачатку 1950-х гадоў гэтая дзейнасць стала таемна фінансавацца ЦРУ^[5][6]. У 1969 годзе Лаўстан стаў кіраўніком міжнароднага аддзела АФП-КВП, праз які ажыццяўлялася таемнае фінансаванне ЦРУ антыкамуністычнай дзейнасці ў розных краінах^[7]. Ён займаў гэтую пасаду да 1974 года^[8].

Лаўстан памёр 7 сакавіка 1990 года ва ўзросце 92 гадоў. Яго дасье ў ФБР налічвае больш за 5700 старонак^[9].

Зноскі

1. Jay Lovestone // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311'></a>
2. Bibliothèque nationale de France Jay Lovestone // data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563'></a>
3. https://archives.lib.umd.edu/repositories/2/resources/1548
4. Джей Лавстон из-под Барановичей - путь от коммунистических идей до борьбы с коммунизмом (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 29 снежня 2022. Праверана 29 снежня 2022.
5. Berman, Paul (28 сакавіка 1999). "Under the Beds of the Reds". New York Times. Архівавана з арыгінала 2017-08-28. Праверана 27 лютага 2013.
6. Elena Danielson, "A Fierce, Freedom-Loving Man, " Архівавана 5 ліпеня 2008 года. Hoover Digest, issue 1999#1, 30 студзеня 1999.
7. Victor Reuther The Brothers Reuther and the Story of the UAW. Boston: Houghton Mifflin, 1976; pgs. 411—427.
8. Ted Morgan, A Covert Life: Jay Lovestone: Communist, Anti-Communist, and Spymaster. New York: Random House, 1999; pp. 351
9. Publisher description for A covert life : Jay Lovestone, communist, anti-communist, and spymaster (нявызн.). Library of Congress. Архівавана з першакрыніцы 17 красавіка 2012. Праверана 27 верасня 2010.