Джэфры Келі

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Келі.

Джэфэры Келі (англ.: Jeffery W. Kelly, нар. 23 жніўня 1960, Медына  (англ.), штат Нью-Ёрк, ЗША) — амерыканскі бізнесмен і хімік, выкладчык Навукова-даследчага інстытута Скрыпса ў Ла-Хоя, Каліфорнія. Член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук (2016), Каралеўскага хімічнага таварыства (2017), National Academy of Inventors (2018).

Джэфры Келі
Дата нараджэння	23 жніўня 1960(1960-08-23) (65 гадоў)
Месца нараджэння	Medina[d], Orleans County[d], штат Нью-Ёрк, ЗША
Грамадзянства	ЗША
Род дзейнасці	хімік, выкладчык універсітэта, біяхімік, навуковец
Навуковая сфера	біяхімія[1], бялок[1] і Хвароба Альцгеймера[1]
Месца працы	Тэхаскі ўніверсітэт A&M Інстытут Скрыпса[d][2]
Альма-матар	Універсітэт Паўночнай Караліны ў Чапел-Хіл (1986)[3] Нью-Ёркскі дзяржаўны ўніверсітэт у Фрыдоніі (1982)[3]
Член у	Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук
Узнагароды	Gabbay Award[d] (2016) Vincent du Vigneaud Award[d] (2008) Murray Goodman Memorial Prize[d] (2012) прэмія імя Ральфа Гіршмана ў галіне пептыднай хіміі[d] (2012) Jeremy Knowles Award[d] (2016) прэмія Вольфа па хіміі (2023) Breakthrough Prize in Life Sciences[d] (2022)

Біяграфія

Джэфры Келі нарадзіўся ў горадзе Медына  (англ.), штат Нью-Ёрк, ЗША.

У 1986 годзе атрымаў доктарскую ступень у галіне арганічнай хіміі ва Універсітэце Паўночнай Караліны ў Чапел-Хіл, у 1986—1989 гадах выконваў пост-доктарскія даследаванні ў Ракфелераўскім універсітэце.^[4]

Былы дэкан аспірантуры (2000—2008), Віцэ-прэзідэнт па акадэмічных пытаннях (2000—2006), Сустаршыня аддзела малекулярнай медыцыны і прафесар хіміі імя Літы Аненберг Хазен у Інстытуце хімічнай біялогіі Скэгса ў Навукова-даследчым інстытуце Скрыпса  (англ.) ў Ла-Хоі, Каліфорнія. Яго даследаванні накіраваны на разуменне згортвання, няправільнага згортвання і агрэгацыі бялкоў, а таксама на распрацоўку як хімічных, так і біялагічных стратэгій для лячэння захворванняў, выкліканых няправільным згортваннем і/або агрэгацыяй бялкоў.^[4]

Джэфры Келі стаў сузаснавальнікам трох біятэхналагічных кампаній: FoldRx Pharmaceuticals са Сьюзан Ліндквіст  (руск.) у 2003 годзе,^[5] Proteostasis Therapeutics, Inc. з Эндру Дылінам  (англ.) і Рычардам Марымота  (англ.) ў 2010 годзе,^[6] і Misfolding Diagnostics^[7] у 2012 годзе.^[8]

Лабараторыя Келі пачала шукаць спосабы інгібіраваць утварэнне фібрыл транстырэціну  (руск.) ў 1990-х гадах.^[9]:210 У канчатковым выніку камандай Келі з выкарыстаннем стратэгіі распрацоўкі лекаў, заснаванай на структуры, быў адкрыты тафамідзіс  (англ.); структура была ўпершыню апублікавана ў 2003 годзе.^[10][5] У 2003 годзе Келі разам са Сьюзан Ліндквіст  (руск.) з Масачусецкага тэхналагічнага інстытута і Інстытута Уайтхеда^[5][11] заснавалі FoldRx, і FoldRx распрацаваў тафамідзіс, падаўшы заяўку на зацвярджэнне збыту ў Еўропе ў пачатку 2010 года.^[10] Пазней у тым жа годзе кампанія Pfizer  (руск.) набыла FoldRx.^[10]

Узнагароды

• 1991 — Прэмія стыпендыята імя Сэрла  (англ.)^[4]
• 1999 — Нацыянальны лектар Біяфізічнага таварыства (прэмія)
• 1999 — Прэмія Бялковага таварыства Дзюпона маладым даследчыкам (англ.: Protein Society-Dupont Young Investigator Award)
• 2000 — Прэмія выпускнікам Нью-Ёркскага дзяржаўнага ўніверсітэта ў Фрыдоніі за выдатныя дасягненні
• 2001 — Прэмія стыпендыята Амерыканскага хімічнага таварыства Артура С. Коўпа
• 2006 — Прэмія Нацыянальных інстытутаў аховы здароўя за заслугі
• 2008 — Прэмія Амерыканскага таварыства пептыдаў Вінцэнта дзю Вінё
• 2011 — Лекцыя імя Рао Макінені Амерыканскага таварыства пептыдаў (прэмія)
• 2011 — Прэмія Бялковага таварыства Эміля Т. Кайзера
• 2012 — Прэмія Ральфа Ф. Гіршмана ў галіне хіміі пептыдаў ад Амерыканскага хімічнага таварыства
• 2012 — Прэмія памяці Мюрэя Гудмана  (англ.)
• 2016 — Прэмія Джэрэмі Ноўлза ад Каралеўскага хімічнага таварыства
• 2016 — Прэмія Джэйкаба Хескела Габея ў галіне біятэхналогій і медыцыны  (англ.)
• 2016 — Уступная прамова ў Нью-Ёркскім дзяржаўным ўніверсітэце ў Фрыдоніі^[12]
• 2017 — Узнагарода «Піянер хіміі» ад Амерыканскага інстытута хімікаў
• 2022 — Прэмія за прарыў у вобласці медыцыны  (руск.)
• 2023 — Прэмія Вольфа па хіміі^[13]

Навуковыя працы

Сярод навуковых прац і публікацый Джэфры Келі вылучаюцца наступныя:

• 1992 — Colon, W.; Kelly, J.W. «Partial Denaturation of Transthyretin is Sufficient for Amyloid Fibril Formation In Vitro.» Biochemistry, 31 8654-8660.
• 2001 — Jager, M.; Nguyen, H.; Crane, J.C.; Kelly, J.W.; Gruebele, M. «The Folding Mechanism of a β-Sheet: The WW Domain» J. Mol. Biol., 311, 373—393.
• 2001 — Hammarstrom, P.; Schneider, F.; Kelly, J.W. «Trans-Suppression of Misfolding In An Amyloid Disease» Science 293, 2459—2461.
• 2002 — Sawkar, A.R.; Cheng, W-C.; Beutler, E.: Wong, C.-H.: Balch, W.E.: Kelly, J.W. "Chemical Chaperones Increase the Cellular Activity of N370S β-glucosidase: A Therapeutic Strategy for Gaucher Disease " Proc. Natl. Acad. Sci. 99, 15428-15433.
• 2003 — Hammarstrom, P.; Wiseman, R. L.; Powers, E.T.; Kelly, J.W. «Prevention of Transthyretin Amyloid Disease by Changing Protein Misfolding Energetics» Science 299, 713—716.
• 2004 — Deechongkit, S.; Nguyen, H.; Dawson, P.E.; Gruebele, M.; Kelly, J.W. «Context Dependent Contributions of Backbone H-Bonding to β-Sheet Folding Energetics» Nature 430, 101—105.
• 2005 — Sekijima, Y., Wiseman, R.L., Matteson, J., Hammarström, P., Miller,S.R., Balch, W.E., Kelly, J.W. "Biological and Chemical Basis for Tissue Selective Amyloid Disease"Cell 121, 73-85.
• 2006 — Fowler, D.M.; Koulov, A.V.; Alory-Jost, C.; Marks, M.S.; Balch, W.E; Kelly, J.W. "Functional Amyloid Formation Within Mammalian Tissue " PLoS Biology 4, 100—107.
• 2008 — Mu, T-W.; Ong, D.S.T.; Wang, Y-J; Balch, W. E.; Yates, J.R.; Segatori, L.; Kelly, J.W. ."Chemical and Biological Approaches Synergize to Ameliorate Protein-Folding Diseases" Cell 134, 769—781.
• 2008 — Balch, W.E.; Morimoto, R.I.; Dillin, A.; Kelly, J.W. «Adapting Proteostasis For Disease Intervention» Science 319, 916—919.
• 2011 — Culyba, E.K.; Price, J.L.; Hanson, S.R.; Dhar, A,; Wong, C-H.; Gruebele, M.; Powers, E.T.; Kelly, J.W. «Protein Native State Stabilization by Placing Aromatic Side Chains in N-Glycosylated Reverse Turns» Science 331, 571—575.
• 2012 — Bulawa, C.E.; Connelly, S.; DeVit, M.; Wang, L. Weigel, C.;Fleming, J. Packman, J.; Powers, E.T.; Wiseman, R.L.; Foss, T.R.; Wilson, I.A.; Kelly, J.W.; Labaudiniere, R. «Tafamidis, A Potent and Selective Transthyretin Kinetic Stabilizer That Inhibits the Amyloid Cascade» Proc. Natl. Acad. Sci. 109, 9629-9634.
• 2013 — Chen, W; Enck, S.; Price, J.L.; Powers, D.L.; Powers, E.T.; Wong, C-H.; Dyson, H.J.; Kelly, J.W. «The Structural and Energetic Basis of Protein-Carbohydrate Interactions» J. Am. Chem. Soc. 135, 9877-9884.