Дзмітрый Іосіфавіч Іваноўскі

Дзмітрый Іосіфавіч Іваноўскі (28 кастрычніка (9 лістапада) 1864, с. Нізы, Пецярбургская губерня — 20 красавіка 1920, Растоў-на-Доне) — расійскі фізіёлаг раслін і мікрабіёлаг, заснавальнік вірусалогіі.

Дзмітрый Іосіфавіч Іваноўскі
руск.: Дми́трий Ио́сифович Ивано́вский
Дата нараджэння	28 кастрычніка (9 лістапада) 1864[1]
Месца нараджэння	Гдоўскі павет[d], Санкт-Пецярбургская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	20 чэрвеня 1920(1920-06-20)[2] (55 гадоў)
Месца смерці	Растоў-на-Доне, Растоўская акруга[d], Данская вобласць[d], РСФСР[3]
Месца пахавання	Брацкія могілкі[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя
Род дзейнасці	вірусолаг, батанік, біёлаг
Навуковая сфера	Фізіялогія Мікрабіялогія Вірусалогія
Месца працы	Варшаўскі ўніверсітэт[4] Растоўскі дзяржаўны ўніверсітэт[4] Імператарскі Санкт-Пецярбургскі ўніверсітэт[3]
Навуковая ступень	магістр[4]
Альма-матар	Імператарскі Санкт-Пецярбургскі ўніверсітэт (1888)[1][4] Ларынская гімназія[d] (1883)
Навуковы кіраўнік	А. С. Фамінцын
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Іваноўскі.

Біяграфія

Скончыў Пецярбургскі ўніверсітэт ў 1888 годзе і быў пакінуты пры кафедры батанікі. Пад кіраўніцтвам А. М. Бекетава, А. С. Фамінцына і X. Я. Гобі вывучаў фізіялогію раслін і мікрабіялогію.

Асістэнт Батанічнай лабараторыі Пецярбургскай АН (з 1890 года), прыват-дацэнт Пецярбургскага (1895—1901), прафесар Варшаўскага (1901—1915) і Данскога (з 1915 года) універсітэтаў.

Памёр 20 красавіка 1920 года ў Растове-на-Доне. Пахаваны на тэрыторыі брацкіх могілак, у яго паўночна-ўсходняй частцы.

Навуковая дзейнасць

Пачаўшы ў 1887 годзе вывучэнне захворванняў тытуню на тэрыторыі Бесарабіі і Нікіцкага батанічнага саду, размежаваў так званыя рябуху і мазаічную хваробу (сумесна з В. В. Полаўцавым). Высветліў (1892), што ўзбуджальнік апошняй, у адрозненне ад бактэрый, нябачны ў мікраскоп пры самым моцным павелічэнні, праходзіць праз фарфоравыя фільтры і не расце на звычайных пажыўных асяроддзях. Выявіў у клетках хворых раслін крышталічныя ўключэнні («крышталі Іваноўскага»), адкрыўшы, такім чынам, асаблівы свет узбуджальнікаў захворванняў небактэрыяльнай і непратазойнай прыроды, названых пасля вірусамі. Іваноўскі разглядаў іх як драбнюткія жывыя арганізмы. Акрамя таго, Іваноўскі апублікаваў працы пра асаблівасці фізіялагічных працэсаў у хворых раслінах, уплыў кіслароду на спіртавое закісанне у дрожджаў, стане хларафілу ў раслінах, яго ўстойлівасці да святла, значэнні караціну і ксантафілу, па глебавай мікрабіялогіі.

Зноскі

1. Ивановский, Димитрий Иосифович // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1905. — Т. доп. Iа. — С. 806.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892474'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q24422181'></a>
2. Dmitry Ivanovsky // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
3. Максимов Н. А. Очерк истории физиологии растений в России // Труды института истории естествознания — 1947. — Т. 1. — С. 21–79.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q135001802'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q134720447'></a>
4. Рихтер Я. А., Глебов М. П., Рихтер Т. Я. Дорога в будущее: К истории кружка «Маленьких ботаников», The Road to the Future: the History of “The Little Botanists” Society // Историко-биологические исследования — 2018. — Т. 10, вып. 4. — С. 8–38. — ISSN 2076-8176; 2500-1221 — doi:10.24411/2076-8176-2018-11975

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130369123'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a>