Дурнічнік звычайны

Дурні́чнік звычайны, дурнічнік лекавы^[1], дурнічнік валлякападобны^[1] (Xanthium strumarium) — від кветкавых раслін роду Дурнічнік (Xanthium) сямейства Астравыя (Asteraceae)

Дурнічнік звычайны
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Астракветныя Сямейства:  Астравыя Падсямейства:  Астравыя Трыба:  Heliantheae Род:  Дурнічнік Від:  Дурнічнік звычайны
Міжнародная навуковая назва
Xanthium strumarium L., Sp. Pl. 2: 987 (1753)
Падвіды
Xanthium strumarium subsp. brasilicum (Vell.) O.Bolòs & Vigo Xanthium strumarium subsp. sibiricum (Patrin ex Widder) Greuter
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   38692 NCBI   318068 EOL   6232736 GRIN   t:42072 IPNI   260893-1 TPL   gcc-38658

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі О. В. Тамэ «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz», 1885

Аднагадовая травяністая, шаравата-зялёная расліна вышынёй 30—120^[1] см. Сцябло прамастойнае, бураватае, шурпата-валасістае. Лісце чаргаванае, простае, 3—5-лопасцевае, з няроўнымі зубцамі, на чаранках. Кветкі зеленаватыя, у амаль шарападобных кошыках, сабраных у коласападобныя суквецці ў пазухах лісця. Плод — сямянка (па дзве ў суплоддзі з шыпамі).

Распаўсюджанне і экалогія

Расліна распаўсюджана на тэрыторыі Еўропы, умераных абласцях Азіі, у Індыі, Паўночнай Афрыцы, Паўночнай Амерыцы, Венесуэле. Натуралізавалася ў шэрагу іншых рэгіёнаў. Цяплолюбівая, засухаўстойлівая расліна. Расце па берагах вадаёмаў, на вільготнай пясчанай глебе, каля жылля і дарог, на засмечаных месцах, як пустазелле на пасевах бавоўніку і іншых культур.

Цвіце ў чэрвені—верасні. Размнажаецца насеннем. Плады распаўсюджваюцца, замацаваўшыся шыпамі на поўсці жывёл.

Гаспадарчае значэнне

Лекавая расліна. Мае антысептычныя, фунгіцыдныя, процізапаленчыя, абязбольваючыя, патагонныя, жарапаніжаючыя ўласцівасці^[1]. У лісці вялікая колькасць ёду. У насенні да 40 % тлустага алею^[1].

Зноскі

1. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз.