Како Шанэль

Како Шанэль (фр.: Coco Chanel, сапраўднае імя Габрыэль Банёр Шанэль, фр.: Gabrielle Bonheur Chanel; 19 жніўня 1883, Самюр — 10 студзеня 1971, Парыж) — французская мадэльерка, адна з самых уплывовых асоб у гісторыі моды XX стагоддзя, заснавальніца брэнда «Chanel». Унесена часопісам «Тайм» у спіс сотні самых уплывовых людзей XX стагоддзя^[7].

Како Шанэль
фр.: Coco Chanel
Імя пры нараджэнні	Габрыэль Банёр Шанэль (фр.: Gabrielle Bonheur Chanel)
Дата нараджэння	19 жніўня 1883(1883-08-19)[1][2][…]
Месца нараджэння	Самюр, дэпартамент Мен і Луара[3]
Дата смерці	10 студзеня 1971(1971-01-10)[1][2][…] (87 гадоў)
Месца смерці	Hôtel Ritz Paris[d], I акруга Парыжа[4][5]
Месца пахавання	Bois-de-Vaux Cemetery[d]
Грамадзянства	Францыя
Бацька	Albert Chanel[d][6]
Маці	Jeanne Devolle[d]
Род дзейнасці	мадэльер, тэкстыльны дызайнер, выканаўчы дырэктар, modiste, гранд-куцюр’е, дызайнер касцюмаў
Месца працы	Chanel
Прэміі	Neiman Marcus Fashion Award[d] (1957)
Сайт	chanel.com
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Како Шанэль нарадзілася ў Самюры ў 1883 годзе, хоць сцвярджала, што з’явілася на свет у 1893 годзе ў Аверні. Маці памерла, калі Габрыэль было 12 гадоў, пазней яе з чатырма роднымі братамі і сёстрамі пакінуў бацька. Дзеці былі тады на апецы сваякоў і правялі некаторы час у прытулку, дзе Шанэль навучылася шыць.

У 18 гадоў Габрыэль уладкавалася прадаўцом у краму адзення, а ў вольны час спявала ў кабарэ. Любімымі песнямі былі «Ko Ko Ri Ko» і «Qui qua vu Coco», за што ёй і далі мянушку Како. У гэтай сферы Габрыэль не атрымала поспеху, аднак падчас аднаго са сваіх выступаў зачаравала афіцэра Эцьена Бальсана. Яна пераехала жыць да яго ў Парыж, але неўзабаве сышла да англійскага прамыслоўца Артура Кейпела. Пасля стасункаў са шчодрымі багатымі мужчынамі Шанэль змагла адкрыць капялюшную краму ў Парыжы ў 1910 годзе.

Маленькая чорная сукенка Како Шанэль.

Паступова асартымент пашыраўся, і Шанэль пачала ствараць адзенне, якое вызначалася прастатой, функцыянальнасцю і элегантнасцю. Яна распрацавала легендарныя дызайны, сярод якіх — маленькая чорная сукенка, касцюм «Chanel», і духі «Chanel № 5», якія сталі сімваламі стылю і жаночай эмансіпацыі^[8].

Яе дом моды размясціўся на вуліцу Камбон, дзе і знаходзіцца па сёння, насупраць гатэля «Рыц».

Падчас Другой сусветнай вайны ў перыяд акупацыі Францыі Шанэль была цесна звязана з нацысцкімі ўладамі. Яна знаходзілася ў блізкіх адносінах з нямецкім дыпламатам, чыноўнікам НСДАП, баронам Гансам Гюнтэрам фон Дынклаге^[9]. Пасля вайны ёй паставілі ўмову пакінуць Францыю, таму мадэльерка пераехала ў нейтральную Швейцарыю на 15 гадоў. Там яна працягвала некалькі гадоў жыць з Дынклаге, а ў 1952 годзе аплаціла пахаванне начальніка знешняй выведкі нацыстаў, брыгадэфюрэра СС Вальтэра Шэленберга^[10][11].

У 1954 годзе вярнулася ў Парыж і адрадзіла свой модны дом^[11].

Памерла 10 студзеня 1971 года ў нумары люкс гатэля «Рыц» у Парыжы. Пахавана на могілках Буа-дэ-Во ў Лазане (Швейцарыя).

Спадчына

Како Шанэль лічыцца адной з найбуйнейшых рэфарматарак жаночай моды XX стагоддзя. Яе ўплыў выходзіць за межы моды — яна стала сімвалам незалежнай, вольнай і сучаснай жанчыны. Модны дом Chanel застаецца адным з самых уплывовых і прыбытковых брэндаў у свеце. Імя Шанэль стала сінонімам элегантнасці, мінімалізму і бездакорнага густу^[8].