Камандарм 1-га рангу

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Камандарм.

Камандарм 1-га рангу — персанальнае ваеннае званне (у сучаснай тэрміналогіі — воінскае званне) ваеннаслужачых начальніцкага складу ў РСЧА УС СССР.

Вышэй за камандарма 2-га рангу, ніжэй за Маршала Савецкага Саюза.

Гісторыя

Уведзена Пастановай ЦВК СССР і СНК СССР ад 22.09.1935 «Аб увядзенні персанальных ваенных званняў начальніцкага складу РСЧА». Выключана з пераліку персанальных воінскіх званняў (г. зн. больш не прысвойвалася) Указам Прэзідыума Вярхоўнага савета СССР ад 07.05.1940 «Аб устанаўленні воінскіх званняў вышэйшага каманднага складу Чырвонай Арміі», адбылося фактычнае скасаванне з увядзеннем генеральскіх званняў. Фармальна званне скасавана не было, але 7 мая 1940 года ўсім тром ваеннаслужачым, якія мелі персанальнае ваеннае званне камандарм 1-га рангу (Р. І. Кулік, С. К. Цімашэнка, Б. М. Шапашнікаў), было прысвоена воінскае званне вышэйшага каманднага складу — Маршал Савецкага Саюза.

Ведамства, род войскаў (сіл)	Адпаведнае званне / пасада
У камандным складзе
Народны камісарыят унутраных спраў СССР	Камісар дзяржаўнай бяспекі 1-га рангу[1], уведзенае пастановай ЦВК і СНК СССР ад 7 кастрычніка 1935 года (ваеннаслужачыя памежных і ўнутраных войскаў НКУС мелі воінскія званні, прынятыя ў РСЧА) Галоўны дырэктар міліцыі
Ваенна-Марскі Флот СССР	Флагман флоту 1-га рангу
У начальніцкім складзе
у ваенна-палітычным складзе ўсіх родаў войскаў (сіл)	Армейскі камісар 1-га рангу

Час існавання дадзенага персанальнага ваеннага звання супаў з масавымі рэпрэсіямі ў РСЧА. Такім чынам, усяго з дзевяці камандармаў 1-га рангу:

• С. С. Каменеў — памёр у 1936 годзе да пачатку масавых рэпрэсій; пахаваны ў Крамлёўскай сцяне;
• за час рэпрэсій было расстраляна пяць:
  • 12.06.1937 па «справе Тухачэўскага»
    • І. П. Убарэвіч
    • І. Э. Якір
  • І. П. Бялоў — расстраляны 29 чэрвеня 1938 года;
  • І. Ф. Фядзько — расстраляны 26 лютага 1939 года;
  • М. П. Фрыноўскі — расстраляны 4 лютага 1940 года.
• прысвоена званне Маршал Савецкага Саюза траім (Шапашнікаў, Кулік і Цімашэнка). Пасля Р. І. Кулік быў паніжаны ў званні да генерал-маёра, у 1946 годзе арыштаваны і ў 1950 годзе расстраляны.

Камандуючы войскамі Кіеўскай ваеннай акругі камандарм 1-га рангу І. Э. Якір.

Парадак прысваення і пазбаўлення звання

Для ваеннаслужачых каманднага і начальніцкага складу, якія мелі ваеннае званне камбрыг (і яму адпаведныя ваенныя званні) і вышэй, тэрмін выслугі ў ваенных званнях не ўстанаўліваўся. Прысвойванне гэтым ваеннаслужачым званняў камдываў і вышэйшых камандных званняў (і адпаведных ім ваенных званняў) ажыццяўлялася рашэннем Народнага Камісара Абароны СССР. Званнi камандарма 1-га і 2-га рангу, флагмана флоту 1-га і 2-га рангу, армейскага камісара 1-га і 2-га рангу (і ім адпаведныя) прысвайваліся пастановай Урада Саюза ССР па прадстаўленні Народнага Камісара Абароны Саюза ССР.

Зніжэнне ў званні дапускалася толькі ў выключных выпадках і толькі па асобай пастанове Урада Саюза ССР.

Пазбаўленне ваеннага звання камдыва і вышэй (і ім адпаведных) ажыццяўлялася па прысуду суда, зацверджанаму Урадам Саюза ССР.

Знакі адрознення

Знакамі адрознення ваеннаслужачых, якія мелі персанальнае ваеннае званне камандарма 1-га рангу, былі чатыры цёмна-чырвоныя «ромбы» і залацістая зорачка ў пятліцах; на гімнасцёрцы зорачка адлюстроўвалася ў шэраг з ромбамі, на шынялі — вышэй за іх. На рукаве вышэй за абшлаг меўся шэўрон: шырокая залацістая паласа і залацістая зорка.

• 
  Пятліца на шынялі.
• 
  Знак адрознення на пятліцах гімнасцёркі.
• 
  Шэўрон (нарукаўная нашыўка).

Зноскі

1. Верамеев Ю. Г. Анатомия армии. Таблицы воинских званий Русской Армии. Рабоче-Крестьянская Красная Армия 1935—1940 гг.