Камзол

Камзол^[1] (фр. camisole — кофта) — мужчынскае адзенне (воінскае або прыдворнае), пашытае ў талію, даўжынёй да каленяў, часам без рукавоў, са стаячым або адкладным каўняром, апраналі пад жустакор  (руск.). З’явіўся ў Францыі ў 1-й палове XVII стагоддзя; ў XVIII стагоддзі атрымаў распаўсюджванне ў іншых краінах Заходняй Еўропы, а таксама ў Расійскай імперыі (з увядзеннем заходнееўрапейскага касцюма сярод дваран  (руск.)). Камзол рабіўся з сукна, шоўку, аксаміту, упрыгожваўся вышыўкай, галунамі, гузікамі. У XVII стагоддзі насілі пад камзол даспехі, пазней сталі насіць ужо без іх, пакінуўшы толькі жалезны каўнер, які пераходзіў у нагруднік  (руск.)^[2].

Камзол без рукавоў, Францыя, каля 1750 г.

Камзол з рукавамі, Францыя, каля 1715 г.

Камзолам у нацыянальным касцюме башкіраў, татар (татар.: камзул), казахаў (каз.: қамзол) называецца жаночае адзенне без рукавоў, складовая частка нацыянальнага касцюма. Камзол шыюць з аднатоннай, часам каляровай шчыльнай тканіны (аксаміту, шоўку, атласу і г д.), падол і бакавіны арнаментуюць аплікацыяй, вышыўкай. Зашпільваецца спераду на таліі, часам падпяразваецца рамянём. Колеру і спосабу арнаментацыі надаецца пэўнае значэнне. Вылучаюць камзол незамужніх дзяўчат, нявестак, шматдзетных маці і г. д.^[3]). У кіргізаў камзолам (кірг.: кемсел) называлася мужчынская і жаночая безрукаўная вопратка, кроенная ў талію.

Камзол з’яўляўся таксама прадметам ваеннай формы, якая насілася пад жустакор  (руск.) (у рускай мове звычайна называецца кафтан); у Расіі ўведзены пры Пятры I, выкарыстоўваўся ў гэтай якасці да канца XVIII стагоддзя.

Зноскі

1. Лазука, Барыс Андрэевіч. Слуцкія паясы і еўрапейскі тэкстыль XVIII стагоддзя. Малы лексікон / Б. А. Лазука; [фота: Б. А. Лазука, М. П. Мельнікаў]. ― Мінск : Беларусь, 2015. — 170, [2] с. : каляр. іл., партр. ; 30 см. Фактычная дата выхаду ў свет ― 2014. ― Бібліяграфія: с. 170―171.
2. Камзол (нявызн.). www.brocgaus.ru. Архівавана з першакрыніцы 19 красавіка 2016. Праверана 22 кастрычніка 2019.
3. Камзол // Казахстан. Национальная энциклопедия (руск.). — Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2005. — Т. III. — ISBN 9965-9746-4-0.