Камп’ютарная шына

Камп’ютарная шына — сістэма камунікацыі, што перадае даныя паміж кампанентамі ўнутры камп’ютара або паміж камп’ютарамі^[1]. Яна ўключае як апаратныя сродкі (напрыклад, правады, аптычнае валакно), так і праграмнае забеспячэнне, у тым ліку пратаколы сувязі^[2]. У сваёй аснове шына гэта агульны фізічны шлях, звычайна складзены з правадоў або дарожак на друкаванай плаце, які дазваляе некалькім прыладам абменьвацца інфармацыяй. Для ўнікнення канфліктаў і забеспячэння ўпарадкаванага абмену данымі шыны абапіраюцца на пратакол сувязі, што вызначае, якая прылада можа перадаваць даныя ў пэўны момант часу.

Чатыры слоты для картаў шыны PCI Express (зверху ўніз: ×4, ×16, ×1 і ×16), у параўнанні са слотам для карты традыцыйнай 32-бітнай шыны PCI (самы ніжні)

Шыны класіфікуюцца ў залежнасці ад іх ролі. Напрыклад, сістэмныя шыны (таксама вядомыя як унутраныя шыны, унутраныя шыны даных ці шыны памяці) злучаюць цэнтральны працэсар і памяць. Шыны пашырэння, таксама называныя перыферыйнымі шынамі, пашыраюць сістэму для падключэння дадатковых прылад, у тым ліку перыферыйных. Прыклады шырока выкарыстоўваемых шын — PCI Express (PCIe) для высокахуткасных унутраных злучэнняў і ўніверсальная паслядоўная шына (англ.: Universal Serial Bus, USB) для падключэння вонкавых прылад.

Сучасныя шыны выкарыстоўваюць як паралельную, так і паслядоўную перадачу даных, прымяняючы прасунутыя метады кадзіравання для дасягнення максімальнай хуткасці і эфектыўнасці. Такія функцыі, як прамы доступ да памяці^[en], павышаюць прадукцыйнасць, дазваляючы перадачу даных непасрэдна паміж прыладамі і памяццю без умяшання працэсара.