Карл Ландштэйнер

Карл Ландштэйнер (ням.: Karl Landsteiner; 14 чэрвеня 1868, Вена — 26 чэрвеня 1943, Нью-Ёрк) — аўстрыйскі ўрач, хімік, імунолаг, інфекцыяніст. Першы даследчык у галіне імунагематалогіі і імунахіміі, аўтар прац па малекулярнай і клетачнай фізіялогіі рэакцыі арганізма на размытыя антыгены і спецыфічныя і неспецыфічныя з'явы, якія ўзнікаюць пры гэтым. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне (1930). Лаўрэат прэміі Альберта Ласкера ў галіне клінічных медыцынскіх даследаванняў (1946) — пасмяротна.

Карл Ландштэйнер
Karl Landsteiner
Помнік Карлу Ландштэйнеру
Дата нараджэння	14 чэрвеня 1868(1868-06-14)[1][2][…]
Месца нараджэння	Бадэн, Аўстра-Венгрыя
Дата смерці	26 чэрвеня 1943(1943-06-26)[3][1][…] (75 гадоў)
Месца смерці	Нью-Ёрк, штат Нью-Ёрк, ЗША[4]
Месца пахавання	Prospect Hill Cemetery[d][5]
Грамадзянства	Аўстра-Венгрыя  ЗША
Бацька	Leopold Landsteiner[d][6]
Жонка	Leopoldine Helene Wlasto[d]
Род дзейнасці	фізіёлаг, імунолаг, урач, прафесар, гематолаг, патолагаанатам, біёлаг, даследчык
Навуковая сфера	хімія, імуналогія
Месца працы	Венскі ўніверсітэт, Ракфелераўскі інстытут
Альма-матар	Венскі ўніверсітэт
Вядомы як	даследчык у вобласці імунагематалогіі і імунахіміі
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Леапальдзіна Шведская каралеўская акадэмія навук Нацыянальная акадэмія навук ЗША
Узнагароды	Нобелеўская прэмія па фізіялогіі і медыцыне (1930) Прэмія Альберта Ласкера ў вобласці клінічных медыцынскіх даследаванняў (1946)
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Скончыў медыцынскі факультэт Венскага ўніверсітэта (1891). Працаваў ва ўніверсітэце паталогіі. Зацікавіўся хіміяй і вывучаў яе на працягу 1891-1896 гадоў, маючы практыкі ў Вюрцбургу, Мюнхене і Цюрыху.

У 1896 годзе вярнуўся ў Вену, уладкаваўся асістэнтам у Венскі інстытут гігіены. У тым жа годзе ён выявіў, што лабараторныя культуры бактэрый могуць быць аглютынаваны шляхам дадання імуннай сыроваткі крыві. У 1908—1911 гадах, працуючы галоўным патолагаанатамам ў Венскай каралеўскай бальніцы Вільгеніны, Ландштэйнер засяродзіў увагу на вывучэнні поліяміеліту.

У 1909 годзе сумесна з С. Поперам даказаў інфекцыйную прыроду поліяміеліту. У 1911 годзе стаў прафесарам Венскага ўніверсітэта. У 1916 годзе ажаніўся з Хелен Власта. У 1917 годзе ў іх нарадзіўся сын Эрнст. Падчас 1-й сусветнай вайны эміграваў у Галандыю.

У 1922 годзе атрымаў запрашэнне ўзначаліць лабараторыю ў цэнтры медыцынскіх даследаванняў Ракфелераўскага інстытута (Нью-Ёрк).

У маі 2005 года, у ходзе 58-й сесіі Сусветнай асамблеі аховы здароўя, у Жэневе была прынята пастанова 14 чэрвеня (дзень нараджэння Карла Ландштэйнера) штогод праводзіць Сусветны дзень донара крыві (Рэзалюцыя WHA58.13).

Зноскі

1. Karl Landsteiner // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Karl Landsteiner // Who Named It? — 1994. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q66683'></a>
3. Ландштейнер Карл // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
4. Ландштейнер Карл // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
5. Find a Grave — 1996. Праверана 8 студзеня 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056'></a>
6. Karl Landsteiner // Wien Geschichte Wiki — Wien: 2014. Праверана 28 снежня 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1741'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18029622'></a>