Карл I Сцюарт

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Карл I.

Карл I (англ.: Charles I of England, 19 лістапада 1600 — 30 студзеня 1649, Лондан) — кароль Англіі, Шатландыі і Ірландыі з 27 сакавіка 1625. З дынастыі Сцюартаў. Яго палітыка абсалютызму і царкоўныя рэформы выклікалі паўстанні ў Шатландыі і Ірландыі і Англійскую рэвалюцыю. У ходзе грамадзянскіх войнаў Карл I пацярпеў паражэнне, быў аддадзены суду парламента і пакараны 30 студзеня 1649 г. ў Лондане.

Карл I
Charles I Teàrlach I
42-і Кароль Англіі 27 сакавіка 1625 — 30 студзеня 1649
Каранацыя	2 лютага 1626
Папярэднік	Якаў I
Пераемнік	Олівер Кромвель
Кароль Ірландыі 27 сакавіка 1625 — 30 студзеня 1649
Папярэднік	Якаў I
Пераемнік	Олівер Кромвель
Кароль Шатландыі 27 сакавіка 1625 — 30 студзеня 1649
Каранацыя	8 чэрвеня 1633
Папярэднік	Якаў VI
Пераемнік	Карл II
Кароль Астравоў 27 сакавіка 1625 — 30 студзеня 1649
Папярэднік	Якаў I
Пераемнік	Олівер Кромвель
Нараджэнне	19 (29) лістапада 1600[1][2][…] Данфермлінскі палац, Файф, Шатландыя або Данфермлін, Данфермлін[d], Файф[d], Шатландыя[3]
Смерць	30 студзеня (9 лютага) 1649[1][2][…] (48 гадоў) Лондан, Каралеўства Англія
Месца пахавання	Капліца Святога Георга[d]
Род	Сцюарты
Бацька	Якаў I Сцюарт[4][3]
Маці	Ганна Дацкая[4][3]
Жонка	Генрыэта Марыя Французская[4][5][…]
Дзеці	Карл II Сцюарт[4][3], Mary Henrietta, Princess Royal[d][6][4][…], Якаў II Сцюарт[4][3], Princess Elizabeth of England[d], Ганна Сцюарт[d], Henry Stuart, Duke of Gloucester[d][4], Генрыета Сцюарт (герцагіня Арлеанская)[d][4][3], Charles James Stuart, Duke of Cornwall[d][6] і Catherine Stuart[d][6]
Веравызнанне	англіканства і Каталіцкая Царква
Аўтограф
Манаграма
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Праўленне

У 1628 годзе быў забіты Бекінгем, які меў вялікі ўплыў на Карла. Незаконны збор падаткаў, насуперак «петыцыі аб правах», абудзіў абурэнне ў парламенце, які быў у 1629 годзе зноў распушчаны Карлам. Пасля гэтага ён кіраваў 11 гадоў сам, дастаючы грошы паборамі, штрафамі, манаполіямі і падобнымі шляхамі. У гэты час высунуўся Томас Уэнтварт, пасля граф Страфард, чалавек здольны, але жорсткі і ўладалюбівы; ён прыдумаў план (Thorough) ўвядзення абсалютнай улады караля, пры дапамозе пастаяннага войска, і з поспехам ўжываў яго сам, будучы намеснікам Ірландыі. Жадаючы ўвесці паўсюль у каралеўстве адзіную Англіканскую царкву, Карл пераследваў пурытанства, аддаючы перад ім перавагу нават папізму; прымасу Лоду ён дазволіў ўвесці бясшлюбнасць духавенства, вучэнне аб пекле, малітву аб памерлых і многія іншыя дагматы, якія збліжалі царкву з Рымам.

Зноскі

1. RKDartists Праверана 23 жніўня 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517'></a>
2. Ashley M. Charles I // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
3. Catalog of the German National Library Праверана 13 красавіка 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q23833686'></a>
4. Kindred Britain

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886'></a>
5. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
6. Lundy D. R. The Peerage

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>