Крапыўныцкы

Крапіўні́цкі ці Крапыўны́цкы^[2] (укр.: Кропивницький) — горад у цэнтры Украіны, адміністрацыйны цэнтр Кіраваградскай вобласці і Крапыўныцкага раёна (у яго склад не ўваходзіць); прамысловы і культурны цэнтр; вузел аўтадарог, чыгуначная станцыя на лініі Чарналеская — Памошная, аэрапорт.

Горад Крапыўныцкы укр.: Кропивницький Герб[d] Сцяг[d] Краіна  Украіна Вобласць Кіраваградская вобласць Раён Крапыўныцкі раён[d] Каардынаты 48°30′37″ пн. ш. 32°16′00″ у. д.HGЯO Заснаваны 1754 Плошча 103 км² Вышыня цэнтра 124 ± 1 м Насельніцтва ▼219 676 чал. (1 студзеня 2022)[1] Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Тэлефонны код 522 Паштовыя індэксы 25000-490 Афіцыйны сайт kr-rada.gov.ua Крапыўныцкы на карце Украіны ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Назва

Да 1924 г. — Елісаветград, у 1924—1934 гг. — Зіноўеўск, у 1934—1939 гг. — Кірава, да 2016 — Кіраваград.

У 2016 годзе горад Кіраваград перайменаваны ў Крапыўныцкы. Марка Крапіўніцкі — заслужаны ўкраінскі драматург і акцёр, нарадзіўся на тэрыторыі сучаснай Кіраваградскай вобласці. У Елісаветградзе, які пазней насіў імя Кіраваграда, адбыўся першы спектакль "Таварыства ўкраінскіх артыстаў пад кіраўніцтвам Крапіўніцкага.

Геаграфія

Крапыўныцкы размешчаны на Прыдняпроўскім ўзвышшы, у даліне і на берагах ракі Інгул (прыток ракі Паўднёвы Буг), пры ўпадзенні ў яе меншых рэк Сугакліі і Біянкі. Плошча населенага пункта — 10,3 тыс. га. Насельніцтва — 222.695 жыхароў (01.01. 2021 года).

Насельніцтва

Год Колькасць 1897 61 488 [3] 1923 49 070 [3] 1926 64 502 [3] 1939 100 392 [3] 1959 128 207 [3] 1970 188 795 [3] Год Колькасць 1979 236 652 [3] 1989 269 803 [3] 2001 254 103 [3] 2003 251 775 [3] 2005 248 367 [3] 2007 243 176 [3] Год Колькасць 2010 236 097 [3] 2011 235 490 [3] 2013 234 322 2015 232 052 [4] 2016 231 089 [3] 2018 228 630 [3] Год Колькасць 2019 227 413 2020 225 339 [5] 2021 222 695 [6] 2022 219 676 [1]

Эканоміка

Эканоміка горада прадстаўлена прадпрыемствамі машынабудавання, лёгкай, харчовай і горнай прамысловасці. Асноўныя заводы:

• ЗАТ «Гідрасіла Груп» (па-ўкраінску: ЗАТ «Гідросила Груп», распрацоўка і вытворчасць гідраўлічных сілавых машынаў і кампанентаў гідрамашынаў),
• ААТ «Эльворті» (па-ўкраінску: ВАТ «Ельворті», вытворчасць засевак і тэхнікі па апрацоўцы глебы),
• ЗАТ НВП «Радый» (па-ўкраінску: ЗАТ НВП «Радій», электроніка, сістэмы абароны і кіравання для атамных электрастанцыяў).

Асвета

• Цэнтральнаўкраінскі нацыянальны тэхнічны ўніверсітэт
• Цэнтральнаўкраінскі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Уладзіміра Віннічэнкі
• Эканоміка-тэхналагічны інстытут імя Роберта Эльворці

Вядомыя асобы

• Барыс Леанідавіч Аляксеенка (1910—1944) — беларускі акцёр.
• Пётр Дзмітрыевіч Пакаржэўскі (1889—1968) — рускі і савецкі жывапісец, графік, педагог.
• Яўген Міхайлавіч Харытоненка (1920—1998) — беларускі жывапісец, педагог.