Марыя-Луіза Пармская

Марыя-Луіза Пармская (ісп.: Maria Luisa de Parma, італ.: Maria Luisa di Borbone-Parma; 9 снежня 1751, Парма, Пармскае герцагства — 2 студзеня 1819, Рым, Папская вобласць) — каралева Іспаніі і жонка караля Карла IV Іспанскага. Вядомы парк Марыя Луіса ў Севільі названы па яе імі.

Марыя-Луіза Пармская
Maria Luisa di Borbone-Parma
Партрэт пэндзля Антона Рафаэля Менгса 1765 год
каралева-кансорт Іспаніі 14 снежня 1788 — 19 сакавіка 1808
Папярэднік	Марыя Амалія Саксонская
Пераемнік	Жулі Клары
Нараджэнне	9 снежня 1751(1751-12-09)[1][2][…] Парма, Пармскае герцагства
Смерць	2 студзеня 1819(1819-01-02)[3][1][…] (67 гадоў) Рым, Папская вобласць
Месца пахавання	Каралеўская крыпта ў Эскарыяле[d]
Род	Пармскія Бурбоны[d]
Імя пры нараджэнні	ісп.: Luisa María Teresa Ana
Бацька	Філіп I, герцаг Пармскі
Маці	Луіза Лізавета Французская[d]
Муж	Карл IV[4]
Дзеці	Карлота Жаакіна, Марыя-Луіза Іспанская[d], Фердынанд VII[5], Дон Карлас Старэйшы, Марыя Ізабэла Іспанская[d], Францыска дэ Паўла дэ Бурбон[d], Марыя Амалія[d], Марыя Тэрэза Іспанская[d][6], Carlos de Borbón[d][6], Carlos Francesco de Borbón[d][6], Carlos Domingo de Borbón[d][6], Maria Luisa de Borbón[d][6], Filipe da Espanha[d][6] і Felipe Francesco de Borbón[d][6]
Веравызнанне	каталіцтва
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Марыя-Луіза быў дачкой Філіпа I, герцага Пармскага і яго жонкі прынцэсы Луізы-Елізаветы Французскай. Яе ахрысцілі імем Луіза Марыя Тэрэза, але больш была вядомая як Марыя Луіза. Яна даводзілася ўнучкай Філіпу V Іспанскаму і Людовіку XV Французскаму.

Мастак Гоя часта пісаў яе партрэты. Яна часта была апісана сучаснікамі, як заганная і грубая жанчына, якая цалкам дамінавала над каралём, слабым і нерашучым Карлам IV. Паводле некаторых даных Мануэль Гадой, прэм'ер-міністр яе мужа, які быў маладзешы яе на 16 гадоў і якога яна зрабіла прэм'ер-міністрам Іспаніі ў 25 гадоў, быў яе даўнім палюбоўнікам.

Яна была арыштавана Францыяй, і яе муж адмовіўся ад трона Іспаніі ў 1808, пад ціскам Напалеона, спачатку на карысць свайго сына Фердынанда VII, а потым на карысць Напалеона, які зрабіў іспанскім каралём свайго брата Жазефа. Марыя Луіза, Гадой і былы кароль правялі рэштку сваіх дзён па-за Іспаніяй. Яна і яе муж абодва памерлі ў 1819, у Рыме, дзе ім даў прытулак Папа Рымскі Пій VII. Яе рэшткі і рэшткі яе мужа, былі перанесены ў Іспанію, і пахаваны ў каралеўскай пахавальні іспанскіх каралёў Эскарыяле.

Паводле некаторых даных, некалькі з яе дзяцей не былі народжаны ад мужа, які быў яе стрыечным братам па бацьку (бацька Марыі-Луізы і бацька Карла IV даводзіліся адзін аднаму роднымі братамі). Інфант дон Франсіска (герцаг Кадыскі], як паведамляюць, асабліва блізка нагадваў Гадоя.

Дзеці

Імя	Нараджэнне	Смерць	Заўвагі
Карл Клімент (Карлас Клементэ)	19 верасня 1771	7 сакавіка 1774	памёр у дзяцінстве.
Карлота Хаакіна (Карлота Жаакіна)	25 красавіка 1775	7 студзеня 1830	каралева-кансорт Партугаліі.
Марыя-Луіза (Марыя Луіса)	11 верасня 1777	2 ліпеня 1782	памерла ў дзяцінстве.
Марыя-Амалія	9 студзеня 1779	22 ліпеня 1798	памерла ў юнацкасці.
Карл Дамінік (Карлас Дамінга)	5 сакавіка 1780	11 чэрвеня 1783	памёр у дзяцінстве.
Марыя-Луіза	6 ліпеня 1782	13 сакавіка 1824	ажанілася з Луіджы Бурбон-Пармскім, каралём Этрурыі, (5 ліпеня 1773, П’ячэнца — 27 мая 1803, Фларэнцыя).
Карл Францыск (Карлас Франсіска)	5 верасня 1783	11 лістапада 1784	памёр у дзяцінстве.
Філіп Францыск (Феліпэ Франсіска)	5 верасня 1783	18 кастрычніка 1784	памёр у дзяцінстве.
Фердынанд (Фернанда)	14 кастрычніка 1784	29 верасня 1833	спадчыннік свайго бацькі як кароль Іспаніі, быў жанаты чатыры разы.
Карлас	29 сакавіка 1788	10 сакавіка 1855	быў карлісцкім прэтэндэнтам на іспанскі трон.
Марыя Ізабела	6 чэрвеня 1789	13 верасня 1848	каралева Неапалітанская і жонка Францыска I караля Абедзвюх Сіцылій.
Марыя-Тэрэза	16 лютага 1791	2 лістапада 1794	памерла ў дзяцінстве.
Феліпэ Марыя	28 сакавіка 1792	1 сакавіка 1794	памёр у дзяцінстве.
Францыска дэ Паўла дэ Бурбон (Франсіска Антоніа)	10 сакавіка 1794	13 жніўня 1865	герцаг Кадыскі.

Зноскі

1. Marie Luise (Maria) // Brockhaus Enzyklopädie

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
2. Maria Lluïsa de Parma // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168'></a>
3. Lundy D. R. Maria Luisa di Borbone, Principessa di Parma // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>
4. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
5. Union List of Artist Names — 2014. Праверана 22 мая 2021.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q110250907'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2494649'></a>
6. Lundy D. R. The Peerage

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>