Марыя Чапская

Марыя Гутэн-Ча́пская (польск.: Maria Czapska; 6 лютага 1894, Прага, Чэхія, Аўстра-Венгрыя — 11 чэрвеня 1981) — польскі гісторык, літаратар. Доктар філасофіі (1928).

Марыя Чапская
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	6 лютага 1894(1894-02-06)[1][2]
Месца нараджэння	Прага, Каралеўства Багемія, Цыслейтанія, Аўстра-Венгрыя
Дата смерці	11 чэрвеня 1981(1981-06-11) (87 гадоў)
Месца смерці	Мезон-Лафіт, Сен-Жэрмен-ан-Ле[d], дэпартамент Івелін, рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя[3]
Грамадзянства	Польшча
Бацька	Ежы Чапскі
Маці	Юзэфа Леапальдзіна фон Тун-Гогенштайн[d]
Альма-матар	Варшаўскі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменніца, літаратурная крытык, гісторык
Мова твораў	польская
Грамадская дзейнасць
Член у	Польскае таварыства мастацтваў і навук за мяжой[d]
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфічныя звесткі

З роду Чапскіх, дачка графа Ежы Эмерыкавіча Гутэн Чапскага (1861—1930) ад яго жонкі графіні Юзэфы-Леапальдзіны фон Тун-Гогенштэйн (1867—1903).

У сваіх успамінах пра жыццё ў Прылуках Марыя Чапская пісала пра мясцовых службоўцаў, чыім дзецям яны давалі ўрокі польскай мовы, рэлігіі і рахунказнаўства^[4]:

Бацькі нашых вучняў вельмі дбалі пра польскую мову, хоць паміж сабой размаўлялі па-беларуску і не мелі выразнай нацыянальнай свядомасці: на пытанне — ці з’яўляецеся палякамі, адказвалі што з’яўляюцца «тутэйшымі», ведалі сваю адметнасць, але каталіцтва і польскасць былі «панскімі», і гэта іх прыцягвала. «Нашай мовы нам вучыць не трэба — бо мы яе ведаем!» — тлумачылі яны.

Вучылася ў Варшаўскім і Кракаўскім універсітэтах. Пасля Другой сусветнай вайны асела ў Парыжы. Вывучала гісторыю Рэфармацыі ў Рэчы Паспалітай, літаратуру перыяду рамантызму. Аўтар кнігі «Людвіка Снядэцкая» (1938, 2-е выд. 1958). У кнізе «Еўропа ў сям’і» (1970, 2-е выд. 1989) дала шмат звестак з жыцця Эмерыка Чапскага, дэталёва апісала маёнтак Станькава. Выдала анталогію «Палякі ў СССР, 1939—1942» (1963).

Бібліяграфія

• La vie de Mickiewicz, Paris 1931
• Ludwika Śniadecka, Kraków 1938
• Szkice mickiewiczowskie, London 1963
• Dwugłos wspomnień (pisane z bratem), London 1965
• Europa w rodzinie, Paris 1970 Архівавана 5 сакавіка 2016.
• Czas odmieniony, Paris 1978
• Gwiazda Dawida, London 1975
• Polacy w ZSRR (1939—1942), (antologia), Paris 1963
• Ostatnie odwiedziny i inne szkice, Warszawa 2006

Зноскі

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563'></a>
2. Deutsche Nationalbibliothek Record #103434240 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 14 кастрычніка 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
3. Deutsche Nationalbibliothek Record #103434240 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 2 мая 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
4. Некропаль па-над Пціччу № 44 (1483) 31.10.2020 — 06.11.2020 г (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 28 студзеня 2024. Праверана 7 сакавіка 2021.