Надбароднік бязлісты

Надбароднік бязлісты^[1] (Epipogium aphyllum) — від шматгадовых раслін сямейства архідныя (Orchidaceae). Тыпавы від роду надбароднік (Epipogium)

Надбароднік бязлісты
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Аднадольныя Парадак:  Спаржакветныя Сямейства:  Архідныя Падсямейства:  Эпідэндравыя Трыба:  Gastrodieae Падтрыба:  Epipogiinae Род:  Надбароднік Від:  Надбароднік бязлісты
Міжнародная навуковая назва
Epipogium aphyllum Sw.
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   449980 EOL   1098515 IPNI   633401-1 TPL   kew-70443

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Шматгадовая травяністая сапрафітная расліна вышынёй 5—20 см. Карэнішча каралападобнай формы.

сцёблы светла-жоўтага колеру з чырвонымі палоскамі, крохкія. Лісце рэдукаванае да плёнкавых жаўтлявых лусках.

Суквецце — гронка. Кветкі жоўтыя, паніклыя, з ружовымі альбо пурпурнымі плямамі і светла-фіялетавай плямай. Звычайна размнажаецца вегетатыўна з дапамогай карэнішчаў, аплодненыя кветкі і насенныя каробачкі сустракаюцца вельмі рэдка.

Распаўсюджанне і асяроддзе пражывання

Распаўсюджаны ў Еўропе, Малой Азіі. У Расіі шырока сустракаецца па ўсёй лясной зоне, у Сібіры толькі ў поясе паўднёвай тайгі і лесастэпавай зоне.

Расце ў вільготных хвойных і змешаных лясах. Звычайна жыве ў тоўшчы моху, выносячы вонкі толькі сцябло з кветкамі.

Доўгі час лічыўся зніклым відам для Беларусі, паколькі батанікі не знаходзілі яго на прасторах краіны з 1920-х гадоў. Аднак у 2009 годзе на тэрыторыі Браслаўскага раёна быў ізноў знойдзены адзінкавы асобнік^[2].

Экалогія

Кветка

Міка-гетэратрофная расліна: пажыўныя рэчывы атрымоўвае з грыбоў, на якіх паразітуе. Расце ў букавых, дубовых і хваёвых лясах на ўрадлівых глебах.

Ахоўны статус

Расліна абаронена ў многіх месцах, яна з’яўляецца выключна рэдкай і не павінна быць выдалена з асяроддзя пражывання або парушаная^[3].

У Беларусі і Расіі від з нявызначаным статусам. Занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі, Чырвоную кнігу Расіі і шэрагу суб’ектаў Расійскай Федэрацыі. Вымірае ў сувязі з асушваннем балот і высечкай лесу.

Зноскі

1. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 48. — 160 с. — 2 350 экз.
2. 10 самых примечательных дикорастущих растений Беларуси Архівавана 29 сакавіка 2012. (руск.)
3. Ectomycorrhizal Inocybe species associate with the mycoheterotrophic orchid Epipogium aphyllum but not its asexual propagules (англ.)