Нарайр Марціросавіч Сісакян

Нара́йр Марціро́савіч Сісакя́н (арм.: Սիսակյան Նորայր Մարտիրոսի) (12 студзеня (25 студзеня) 1907, Аштарак, Эрыванская губерня — 12 сакавіка 1966, Масква) — савецкі біяхімік.

Нарайр Марціросавіч Сісакян
арм.: Սիսակյան Նորայր Մարտիրոսի
Дата нараджэння	12 (25) студзеня 1907
Месца нараджэння	Аштарак, Эчміядзінскі павет[d], Эрыванская губерня, Каўказскае намесніцтва[d], Расійская імперыя
Дата смерці	12 сакавіка 1966(1966-03-12)[1] (59 гадоў)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР[1]
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі
Грамадзянства	СССР
Дзеці	Іосіф Нарайравіч Сісакян[d], Аляксей Нарайравіч Сісакян[d] і Ludmila Budagova[d]
Род дзейнасці	хімік, біёлаг, біяхімік
Навуковая сфера	біяхімія
Месца працы	МДУ Расійская акадэмія навук[2]
Навуковая ступень	доктар біялагічных навук (1940)
Навуковае званне	прафесар
Альма-матар	Ерэванскі дзяржаўны ўніверсітэт Маскоўская сельскагаспадарчая акадэмія імя К. А. Ціміразева
Член у	Расійская акадэмія навук[3][2] Нацыянальная акадэмія навук Рэспублікі Арменія[3][4]
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Акадэмік АН СССР (10.06.1960; член-карэспандэнт з 23.10.1953), акадэмік АН Армянскай ССР (1965; член-карэспандэнт 1945).

Асноўныя працы па вывучэнні заканамернасцей дзеяння ферментаў падчас абмену рэчываў, біяхіміі засухаўстойлівасці раслін, тэхнічнай біяхіміі, касмічнай біялогіі.

Біяграфія

Скончыў Маскоўскую сельскагаспадарчую акадэмію імя К. А. Ціміразева (1932).

З 1935 года працаваў у інстытуце біяхіміі імя А. Н. Баха АН СССР (адначасна — прафесар МДУ).

У 1959—1963 гадах — акадэмік-сакратар Аддзяленні біялагічных навук АН СССР. З 1960 года — член Прэзідыума АН СССР. З 1963 галоўны навуковы сакратар Прэзідыума АН СССР.

З 1965 года — віцэ-прэзідэнт Міжнароднай астранаўтычнай акадэміі, удзельнік Пагуошскага руху вучоных.

Бацька расійскага фізіка, акадэміка РАН Аляксея Сісакяна.

Узнагароды

• 2 ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга (у т.л. 10.06.1945)
• ордэн «Знак Пашаны»
• медалі
• Сталінская прэмія трэцяй ступені (1952) за навуковую працу «Ферментацыйная актыўнасць пратаплазмавых структур» (1951)
• 2 прэміі АН СССР імя А. Н. Баха (1950, 1966)
• Прэмія АН СССР імя І. І. Мечнікава (1951)

Памяць

• Імем Сісакяна названы кратар на Месяцы.
• Таксама яго імем названа школа № 5 у г. Аштараку (Арменія).
• У Арменіі былі выпушчаны паштовыя маркі, прысвечаныя Сісакяну.
• Мемарыяльная дошка ўсталявана на будынку інстытута біяхіміі ім. А. Н. Баха ў Маскве.

Зноскі

1. Сисакян Норайр Мартиросович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
2. Кузовкин Г. В., Мартин Б. «К счастью для меня, я начал свое образование в 1944 году и поэтому мог изучать классическую генетику», “Fortunately for me, I started studying in 1944 and could therefore study classical genetics” // Историко-биологические исследования — 2019. — Т. 11, вып. 2. — С. 76–95. — ISSN 2076-8176; 2500-1221

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130353315'></a>
3. Рожнов В. В., Св. В. Найденко История биологической науки в истории академического здания на Ленинском проспекте в Москве, The history of biological science in the history of the academic building on Leninsky Prospekt in Moscow // Историко-биологические исследования — 2021. — Т. 13, вып. 1. — С. 7–23. — ISSN 2076-8176; 2500-1221 — doi:10.24411/2076-8176-2021-11001

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q129752087'></a>
4. «Я был рад и ошеломлён находкой сокровищницы материалов по российской генетике», “I Was Delighted and Aghast at the Treasure Trove of Materials on Russian Genetics” // Историко-биологические исследования — 2018. — Vol. 10, Iss. 1. — P. 52–80. — ISSN 2076-8176; 2500-1221

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130425873'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126725109'></a>