Палаца-паркавы ансамбль (Дзярэчын)

Дзярэчынскі палац Сапегаў — палаца-паркавы ансамбль, які быў пабудаваны ў 1786 годзе ў в. Дзярэчын Зэльвенскага раёна.

Палаца-паркавы ансамбль
Палац Сапегаў
Знешні выгляд палаца Сапегаў у Дзярэчыне. Фота Parkott В., 1918-34
Краіна	Беларусь
Вёска	Дзярэчын
Архітэктурны стыль	класіцызм
Архітэктар	Я. С. Бекер і Л. Гуцэвіч
Дата пабудовы	1786 год
Стан	знішчаны
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Створаны ў стылі класіцызму паводле праекту архітэктараў Я. С. Бекера і Л. Гуцэвіча як ваенная навучальная ўстанова («Акадэмія»). Фундатар — канцлер вялікі літоўскі А. Сапега. У пачатку XIX стагоддзя яго сын Францішак перарабіў будынак на палац і абкружыў яго паркам. За ўдзел Ф. Сапегі ў паўстанні 1831 г. палац секвестраваны царскімі ўладамі. У пачатку XX стагоддзя перароблены ў ваенныя казармы (да 1906 г.).

Палацава-паркавы комплекс знішчаны ў 1920—1930-я гады.

Архітэктура

Палац да 1914 года

Палац — аднапавярховы прамавугольны ў плане мураваны будынак. Цэнтральная частка з мансардай на галоўным фасадзе была вылучана васьмікалонным дарычным порцікам з трохвугольным франтонам, аздобленым ляпным геральдычным картушам. Пакаты вальмавы дах быў схаваны парапетам. У дэкоры фасадаў выкарыстоўваліся рытмічна размешчаныя прамавугольныя філёнгі і вокны. Планіроўка калідорная з квадратнай залай у цэнтры. Сярод памяшканняў вызначаліся карцінная галерэя, археалагічны кабінет і бібліятэка (пасля секвестрацыі мастацкія каштоўнасці вывезеныя ў Санкт-Пецярбург).

Палац размяшчаўся ў парку рэгулярна-тэрасавага тыпу («Малы Версаль») з сістэмай ставоў.

Карцінная галерэя

• 
  Невядомы мастак. «Султан Мехмед III»
• 
  Якаб Іорданс. «Ісус Хрыстос у доме Марыі і Марты»
• 
  Франчэска Франча  (руск.). «Мадонна і Дзіця»

У мастацтве

Палац Сапегаў у Дзярэчыне. Малюнак Напалеона Орды, 1877 г.

Палац адлюстраваны на акварэлі Н. Орды.

Літаратура

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік / Беларус. Энцыкл.; Рэкал.: А. А. Воінаў і інш. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-078-5.
• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6), С. 164.

Спасылкі

• Палаца-паркавы ансамбль (Дзярэчын) на сайце Radzima.org