Пангаліны

Пангаліны, або яшчары (Pholidota) — атрад плацэнтарных сысуноў, прадстаўнікі якога насяляюць трапічныя раёны Азіі і Афрыкі, усюды іх папуляцыя не вельмі вялікая.

Пангаліны
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Другаснаротыя Тып:  Хордавыя Падтып:  Пазваночныя Інфратып:  Сківічнаротыя Надклас:  Чацвераногія Клас:  Млекакормячыя Падклас:  Звяры Інфраклас:  Плацэнтарныя Надатрад:  Laurasiatheria Атрад:  Пангаліны
Міжнародная навуковая назва
Pholidota Weber, 1904
Сінонімы
Edentata
Геахраналогія  з'явіўся 63,3 млн лет млн гадоў Эпоха П-д Эра Чт К а й н а з о й 2,588 5,33 Пліяцэн Н е а г е н 23,03 Міяцэн 33,9 Алігацэн П а л е а г е н 55,8 Эацэн 65,5 Палеацэн 251 Мезазой ◄ Наш час ◄ Мел-палеагенавае выміранне
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   180104 NCBI   9971 EOL   1665 FW   43658

Назва

Лічыцца, што слова «пангалін» паходзіць ад малайскага «той, хто зварочваецца» — і гэта тое, чым яны адметныя. Пангалін зварочваецца клубком падчас сну або для аховы^[1][2].

Апісанне

Даўжыня цела 30–88 см, хваста 35–80 см, маса 4,5–27,2 кг. Самцы амаль удвая буйнейшыя за самак.

Вонкавы выгляд неха­рак­тэрны для сысуноў: вы­цягнутае цела, галава і длўгі ўчэпісты хвост пакры­тыя буйнай шчыльнай рагавой луской, у асноўным трохвугольнай формы, якая пакрываючы ўсё цела ўтварае падабенства брані. У азіяцкіх відаў пры аснове лускі ёсць кароткія шчацінкападобныя валасы. Луска мацуецца да скуры асновай і свабод­на на­лягае адна на адну.

Галава за­востраная, вочы не­вялікія, вуш­ныя ра­кавіны адсутнічаюць, рот малень­кі, размешчаны з ніжняга боку. Доўгі (да 40 см) тонкі язык слу­жыць для лоўлі насякомых. У пангалінаў адсутнічаюць зубы, зубныя норкі былі выяўлены толькі ў эмбрыёнаў.

Афарбоўка лускі ад цём­на-карычневай да блед­на-аліўкавай. На пазбаўленых лускі мес­цах (пад­баро­дак, шчокі, бакі, бруха, унутраныя час­ткі канцавін) валасяное по­крыва белава­тага, карычневага або чар­нава­та-бу­рага колеру. Канцавіны пя­ціпальцыя, узброены доўгімі магутнымі кіпцюрамі.

Пашырэнне

Пашыраны ў Афрыцы (на поўдзень ад Сахары да ПАР), у Паўднёва-Усходняй Азіі (ад Індыі і Шры-Ланкі і Паўднёва-Усходняга Кітая да астравоў Ява, Суматра, Балі, Калімантан і інш.). Пангаліны засяляюць адкрытыя ці лясістыя раўніны. Некаторыя віды жывуць на зямлі, іншыя аддаюць перавагу жыццю на дрэвах.

Асаблівасці біялогіі

Актыўныя галоўным чынам уначы. Кормяцца насякомымі, ча­сцей мурашкамі і тэрмітамі, іншымі бес­пазваноч­ны­мі. На­зем­ныя віды дзень праводзяць в но­рах, дзе ўладкоўваюць гнез­давую ка­ме­ру (да 2 м у дыяметры), дрэўныя — у ду­п­лах. Трымаюцца паасобку. Самец ме­ціць тэрыторыю.

Самка нараджае звычайна адно дзіця (радзей двух ці трох). У нованароджаных скура пакрыта мяккай луской, якая становіцца цвёрдай праз некалькі сутак пасля нараджэння. З сам­кай дзіцяняты трымаюцца 2 гады, да дасягнення палавой спеласці.

Класіфікацыя

Атрад уключае адно аднайменнае сямейства (пангалінавых), якое ў сваю чаргу ўключае адзін род Manis з сям’ю відамі:

• Manis crassicaudata
• Manis javanica
• Manis pentadactyla
• Manis gigantea
• Manis temmincki
• Пангалін белабрухі (Manis tricuspis)
• Manis tetradactyla

Промысел

Пангаліны вельмі папулярныя сярод браканьераў у Азіі; у Кітаі ёсць законы, якія абмяжоўваюць іх адлоў. Кітайскія СМІ параўноўваюць кошт лускі пангаліна на чорным рынку з коштам срэбра. Высокія цэны на луску пангаліна звязаны з яе папулярнасцю ў кітайскай народнай медыцыне. Лячыць лускай пангаліна прапануюць мноства захворванняў: ад астмы да артрыту. Мяса пангаліян таксама высока цэніцца, у Кітаі і В’етнаме яно лічыцца далікатэсам^[3].