Пасадэна (Каліфорнія)

Пасадэна, таксама Пасадына (англ.: Pasadena [ˌpæsəˈdiːnə)]) — каліфарнійскі горад у акрузе Лос-Анджэлес, прыгарад Лос-Анджэлеса, размешчанага за 19 км на паўночны ўсход. Галоўны цэнтр даліны Сан-Габрыэль, размешчанай ля падножжа аднайменнага горнага кража побач з нацыянальным лесам Анджэлес.

Горад Пасадэна Pasadena Герб Сцяг Краіна  ЗША Штат Каліфорнія Акруга Лос-Анджэлес Каардынаты 34°09′22″ пн. ш. 118°07′55″ з. д.HGЯO Мэр Біл Богард Заснаваны 1886 Горад з 1886 Плошча 60,0 км² Вышыня цэнтра 263 м Насельніцтва 137 122 чалавек (2010) Часавы пояс UTC-8, летам UTC-7 Тэлефонны код 626 Паштовы індэкс 91101-91191 Афіцыйны сайт ci.pasadena.ca.us (англ.) Пасадэна на карце ЗША ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Пасадэна.

Гісторыя

У 1771 годзе Пасадэна ўваходзіла ў склад зямель каталіцкай місіі архангела Гаўрыіла, якая дала назву даліне і гарам. У 1834 г. мексіканскі губернатар вылучыў частку місіі пад назвай ранча «Сан-Паскуаль» у карыстанне адстаўнога афіцэра Хуана Марынэ.

Паселішча заснаваў у 1874 Томас Эліёт з Індыяны. Назва горада ў перакладзе з мовы аджыбвэ азначае «вянок даліны». Пасёлак ператварыўся з цытрусавых плантацый у папулярны зімовы курорт пасля пабудовы чыгункі на Санта-Фэ.

Навука і адукацыя

Пасадэна — адзін з галоўных адукацыйных цэнтраў ціхаакіянскага ўзбярэжжа: тут размешчаны Каліфарнійскі тэхналагічны інстытут. Паблізу горада дзейнічае навукова-даследчая лабараторыя НАСА — Лабараторыя рэактыўнага руху. Развіта вытворчасць высокадакладнага абсталявання, якое выкарыстоўваецца ў электроніцы і авіяцыі.

Акрамя ўніверсітэта, у Пасадэне дзейнічаюць тры каледжы — Pasadena City College (1924), Pacific Oaks College (1945) і Art Center College of Design (1930).

Насельніцтва

Год Колькасць 2010 137 122 [1][2] 2020 138 699 [3]

Гарады-пабрацімы

•  Mishima^[d], Японія
•  Ванадзор, Арменія (1992)^[4][5]
•  Людвігсгафен-ам-Райн^[d], Германія (1948)
•  Січэн^[d], Кітай
•  Танжэр, Марока
•  Ярвенпяа, Фінляндыя

Славутасці

У цэнтры Пасадэны захавалася нямала асабнякоў пачатку XX стагоддзя, адзначаных уплывам руху мастацтваў і рамёстваў. Неафіцыйным сімвалам горада лічыцца пампезная ратуша 1927 года. Дзейнічае некалькі значных музеяў:

• Музей Нортана Саймана, былы Мастацкі музей Пасадэны, — адзін з найбуйнейшых збораў еўрапейскага мастацтва на захадзе Злучаных Штатаў; сярод шэдэўраў калекцыі — «Пасадэнская Мадонна» пэндзля Рафаэля.
• Музей ціхаакіянскай Азіі мае экспанаты, якія апавядаюць аб культуры Усходняй Азіі і Акіяніі (садок у кітайскім стылі, сажалкі з карпамі і г.д.)
• Бібліятэка Хантынгтана ў Сан-Марына паблізу Пасадэны знаходзіцца сярод батанічных садоў, вытрыманых у нацыянальных стылях народаў свету. У галоўным будынку выстаўлены такія шэдэўры еўрапейскага мастацтва, як «Блакітны хлопчык» Т. Гейнсбара і адна з мадоннаў Рогіра.

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

• Місі Франклін, амерыканская плыўчыха, алімпійская чэмпіёнка

Літаратура

• Пасадэна // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 12: Палікрат — Праметэй / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 12. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0198-2 (т. 12).