Ванадзор

Ванадзор^[2] (арм.: Վանաձոր) — трэці па велічыні горад Арменіі пасля Ерэвана і Гюмры. Адміністрацыйны цэнтр марза Лары.

Горад Ванадзор арм.: Վանաձոր Краіна  Арменія Марз Лары Каардынаты 40°48′46″ пн. ш. 44°29′18″ у. д.HGЯO Заснаваны 1828 Плошча 25 км² Вышыня цэнтра 1 350 м Насельніцтва 105 тыс.[1] чалавек (2010) Шчыльнасць 4,296 чал./км² Часавы пояс UTC+4, летам UTC+5 Тэлефонны код +374 (322) Паштовыя індэксы 2001-2024 Аўтамабільны код 36 Афіцыйны сайт vanadzor.am Ванадзор на карце Арменіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Транспарт

Горад знаходзіцца на чыгуначнай лініі Тбілісі-Гюмры. Адлегласць па аўтамагістралі да Ерэвана 125 кіламетраў, да Тбілісі — 146 кіламетраў. Цэнтр шашэйных дарог на Ерэван (Дыліжан — Севан), Гюмры, Тбілісі (Алавердзі), Ташыр. Развіта ўнутрыгарадская сетка маршрутных таксі (20 маршрутаў), таксі.

Культура і адукацыя

У Ванадзоры функцыянуе школа жывапісу, творы яе найбольш адораных выхаванцаў з поспехам дэманструюцца на рэспубліканскіх і міжнародных выставах. У прапагандзе жывапісу вялікую ролю адыгрывае мясцовая карцінная галерэя. Адным з цэнтраў культурнага жыцця горада з'яўляецца дзяржаўны драматычны тэатр імя Аванэса Абеляна. Лялечны тэатр.

У Ванадзоры дзейнічаюць шэраг вышэйшых навучальных устаноў:

• Ванадзорскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Аванеса Туманяна (1969). Рыхтуе кадры для ўсёй паўночнай Арменіі і армянскіх раёнаў Грузіі.
• філіял Армянскага дзяржаўнага політэхнічнага ўніверсітэта (1959),
• філіял Армянскай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі.

Насельніцтва

Год Колькасць 1831 494 [3] 1873 2 017 [3] 1897 3 917 [3] Год Колькасць 1922 6 427 1926 8 640 [3] 1939 17 607 [3] Год Колькасць 1959 49 424 [3] 1970 106 691 [3] 1980 148 876 [3] Год Колькасць 2001 107 394 [3] 2004 106 300 [3] 2017 90 525

Гарады-пабрацімы

•  Bagneux^[d], Францыя (1967)^[4][5]
•  Батумі, Грузія (16 лістапада 2006)^[6][7][…]
•  Віцебск, Беларусь (16 ліпеня 2012)^[8][5]
•  Кіславодск, Расія (2005)^[9][5]
•  Люблін, Польшча (15 жніўня 2017)^[10][11]
•  Маарду, Эстонія (25 кастрычніка 2007)^[12][5][…]
•  Падольск, Расія (2004)^[13][5]
•  Пасадэна, ЗША (1992)^[14][5]
•  Сюйчжоу^[d], Кітай (чэрвень 2001)^[15][5]
•  Цхалтуба, Грузія (2022)^[16][5]

Вядомыя ўраджэнцы

• Альберт Вагаршакавіч Азаран — гімнаст, трохразовы алімпійскі чэмпіён, чатырохразовы чэмпіён свету, заслужаны майстар спорту СССР
• Вахтанг Рубенавіч Дарчынян
• Шаварш Уладзіміравіч Карапецян — спартсмен, 11-разовы рэкардсмен свету, 13-разовы чэмпіён Еўропы ў падводным плаванні.
• Тэрэза Гайкаўна Мірзаян
• Уладзімір Пятровіч Асмалоўскі (нар. 1947) — беларускі гісторык.