Паўднёвааравійскае пісьмо

Паўднёвааравійскае пісьмо (муснад — المُسند) — старажытная пісьменнасць, ад якой пайшло сучаснае эфіопскае пісьмо.

Паўднёвааравійскае пісьмо
Тып пісьма	кансанантнае
Мовы	семіцкія паўднёвааравійскія дыялекты, геэз
Гісторыя
Дата стварэння	каля XIII стагоддзе да н.э.
Перыяд	IX стагоддзе да н.э. - VII стагоддзе н.э.
Паходжанне	протасінайскае пісьмо
Роднасныя	Фінікійскае пісьмо
Уласцівасці
Напрамак пісьма	бустрафедон
Знакаў	29
ISO 15924	Sarb
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Паўднёваарабскае пісьмо аддзялілася ад протаханаанейскага алфавіта не пазней IX стагоддзя да н.э. Яно выкарыстоўвалася для запісаў на старажытных паўднёвааравійскіх мовах у Сабейскім царстве, Катабане, Хадрамаўце, Маіне і Хім'яры, а таксама ранніх формаў геэза ў дааксумскіх княствах.

Сабейскі надпіс

Надпіс паўднёвааравійскім пісьмом

Адны з першых надпісаў на гэтым алфавіце, якія датуюцца 9 стагоддзем да н.э., былі зроблены ў правінцыі Акеле Гузай у Эрытрэі. Надпісы, знойдзеныя ў Вавілоне і ў Емене, датуюцца 8 стагоддзем да н.э.

Паўднёвааравійскае пісьмо канчаткова склалася да 500 годзе да н.э. і выкарыстоўвалася (уключаючы стара-паўночнаарабскія надпісы на адным з яго варыянтаў) аж да VII стагоддзя н.э., калі было замешчана арабскім алфавітам. У Эфіопіі з яго ўтварыўся алфавіт геэз, які, з дададзенымі ў наступныя стагоддзі дадатковымі сімваламі, выкарыстоўваецца для запісу амхарскай мовы, тыгрынья і тыгрэ, а таксама іншых моў — семіцкіх, кушыцкіх і ніла-сахарскіх.

Курсіўны шрыфт «забур» («паўднёвааравійскі мінускул») выкарыстоўваўся старажытнымі еменцамі для вядзення штодзённых запісаў на драўляных дошчачках. Манументальныя надпісы, падобныя прыведзеным на ілюстрацыях, высякаліся шрыфтам «муснад».

Знакі

У паўднёвааравійскім пісьме 29 знакаў, частка з якіх мае адпаведнікаў у іншых алфавітах, у прыватнасці, угарыцкім і фінікійскім:

Эпіграфічны паўднёвааравійскі алфавіт
Знак Транскрыпцыя IPA	h [h]	l [l]	ḥ [ħ]	m [m]	q [q]	w [w]	s² [ɬ]	r [r]	b [b]	t [t]	s1 [s]	k [k]	n [n]	ḫ [x]	s³ [s̪]	f [f]	ʾ [ʔ]	ʿ [ʕ]	ḍ [ɬʼ]	g [g]	d [d]	ġ [ɣ]	ṭ [tʼ]	z [z]	ḏ [ð]	y [j]	ṯ [θ]	ṣ [tˢʼ]	ẓ [θʼ]
Іншыя варыянты транскрыпцыі							ś,š				š,s				s,ś

Па форме літар
Знак Транскрыпцыя IPA	r [r]	ʿ [ʕ]	w [w]	q [q]	y [j]	ṯ [θ]	ṣ [tˢʼ]	ẓ [θʼ]	h [h]	ḥ [ħ]	ḫ [x]	ʾ [ʔ]	s1 [s]	k [k]	ġ [ɣ]	b [b]	n [n]	g [g]	l [l]	m [m]	s² [ɬ]	s³ [s̪]	t [t]	f [f]	z [z]	d [d]	ḏ [ð]	ḍ [ɬʼ]	ṭ [tʼ]
	Акруглыя								Y			Π					Вертыкальныя			Дыяганальныя							Квадратныя

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Паўднёвааравійскае пісьмо
• Паўднёвааравійскае пісьмо на сайце Ancient scripts
• Кароткая інфармацыя пра пісьмо Архівавана 16 чэрвеня 2010.
• Паўднёвааравійскае пісьмо на сайце Omniglot