Пінтурык’я

Пінтурык’я (варыянт напісання — Пінтурыкія; італ.: Pinturicchio; уласна Бернардзіна дзі Бета (ці дзі Бенедэта) дзі Б’яджа, Bernardino di Betto di Biagio, 1454, Перуджа — 1513, Сіена) — італьянскі жывапісец.

Пінтурык'я
Pinturicchio
Імя пры нараджэнні	Бернардзіна дзі Бета дзі Б'яджа
Дата нараджэння	1454[1][2][…]
Месца нараджэння	Перуджа, правінцыя Перуджа, Умбрыя, Італія[1][2]
Дата смерці	11 снежня 1513(1513-12-11)[3][4][…]
Месца смерці	Сіена, правінцыя Сіена, Таскана, Італія[1]
Грамадзянства	Q25934646?
Род дзейнасці	мастак, ілюмінатар рукапісаў, рысавальнік
Мастацкі кірунак	Адраджэнне
Уплыў	П’етра Перуджына
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

«Партрэт хлопчыка», Дрэздэнская карцінная галерэя, каля 1500

Прадстаўнік умбрыйскай школы кватрачэнта. Вучыўся ў Ф'ярэнца дзі Ларэнца, разам з Рафаэлем — у Перуджына, якому дапамагаў пры стварэнні фрэсак Сіксцінскай капэлы Ватыкана (1481—1482), а па некаторых даных — яшчэ і ў Бенедэта Капаралі, стваральніка палаца кардынала Пасерыні, пасля распісанага Сіньярэлі. Верагодна, зведаў уплыў і Бенедэта Банфільі, настаўнікі Перуджына. Стаўшы сталым майстрам, Пінтурык’я адмовіўся ад некаторых прынцыпаў Перуджына — аднастайнасці і паважнасці фігур, адзінства часу і месцы, — што збліжае яго хутчэй з Бацічэлі^[5].

Працаваў у шматлікіх гарадах Італіі — Перуджы, Рыме, Арв'ета, Спалета, Сіене. Найбольш вядомыя роспісы — у царкве Санта-Марыя-дэль-Попала, Апартаментах Борджыа і Сіенскім саборы (бібліятэка Пікаламіні). На яго фрэсках часта з’яўляюцца «гратэскі» (элементы расліннага і архітэктурнага арнаменту). Са станковых палотнаў характэрны «Партрэт хлопчыка», які захоўваецца ў Дрэздэнскай галерэі.

Вазары досыць негатыўна адзываецца пра Пінтурык’я, лічачы яго славу недастаткова заслужанай. Акрамя таго, біёграф папракае мастака ў залішнім імкненні дагадзіць замоўцам.

Бенуа адзначае асаблівую дэкаратыўнасць прац мастака: «Кожная фрэска Пінтурык’я паасобку — нешта даволі пуставатае, вельмі наіўнае і ўмоўнае. Аднак у агульным эфекце яркія яго фарбы, багацце золата і вытанчаная арнаментыка, якой ён любіць атачаць свае галоўныя сюжэты, ствараюць чароўнае ўражанне»^[6].

Зноскі

1. Pinturicchio // OPAC SBN Праверана 22 студзеня 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q105086090'></a>
2. Grassi L. BERNARDINO di Betto, detto il Pinturicchio // Dizionario Biografico degli Italiani — 1967. — Vol. 9. Праверана 22 студзеня 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1128537'></a>
3. RKDartists Праверана 23 жніўня 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517'></a>
4. Pinturicchio // Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7 Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776'></a>
5. Арган Д. История итальянского искусства. М., 1990. — Т. 1. — С. 112
6. Бенуа А. Н. История живописи. СПб., 1912. — Т. 2. — С. 76.