Ракішкі

Ракішкі^[2][3], часам Рокішкі^[4], таксама Рокішкіс (літ.: Rokiškis) — горад на поўначы Літвы, Адміністрацыйны цэнтр Ракішкаўскага раёна Панявежскага павета. Горад адносіцца да этнаграфічнага рэгіёну Аўкштайція.

Горад Ракішкі літ.: Rokiškis Герб Сцяг Краіна  Літва Павет Панявежыскі Раён Рокішкіскі Каардынаты 55°58′00″ пн. ш. 25°35′00″ у. д.HGЯO Першая згадка 1499 Горад з 1920 Плошча 22 км² Вышыня цэнтра 133 м і 126 м Насельніцтва ▲11 606 чал. (1 студзеня 2023)[1] Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Тэлефонны код 8458 Паштовыя індэксы LT-42001 Афіцыйны сайт rokiskis.lt Ракішкі на карце Літвы

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Забудова цэнтральнай плошчы

Палац Тызенгаўзаў

Упершыню Ракішкі згадваюцца ў 1499 годзе ў прывілеі князя Аляксандра. Згадкі аб мясцовым касцёле і мясцовай парафіі датуюцца 1500 годам. Да 1547 года мясцовыя землі належалі вялікаму князю літоўскаму, а потым былі перададзены Жыгімонтам Вазам князям Крошынскім. У XVIII стагоддзі Ракішкі перайшлі ва ўладанне Тызенгаўзаў. Апошні ўладар з роду Тызенгаўзаў — Рэйнальд Тызенгаўз — памёр бяздзетным, і Ракішкі перайшлі яго сястры Марыі Радзецкай. Радзецкія валодалі Ракішкамі да Другой сусветнай вайны.

Паселішча хутка развівалася ў ХІХ—ХХ стагоддзях і ў 1920 годзе атрымала статус горада. Тызенгаўзы пабудавалі тут касцёл, а Канстанцін Тызенгаўз, які жыў тут у пачатку ХІХ стагоддзя стварыў заалагічную калекцыю, якая потым была перададзена Віленскаму ўніверсітэту. Развіццю горада паспрыяла будова чыгункі Дынабург — Лібава ў 1873 годзе.

З 1950 года стаў раённым цэнтрам Літоўскай ССР.

Насельніцтва

Год Колькасць 1868 529 1897 2 700 1899 3 000 1923 4 325 1931 4 630 1939 5 480 1959 5 500 1970 9 153 1976 11 800 Год Колькасць 1979 13 192 [5] 1989 17 826 [6] 2001 16 746 [7] 2001 16 783 [1] 2002 16 555 [1] 2003 16 410 [1] 2004 16 229 [1] 2005 15 993 [1] 2006 15 635 [1] Год Колькасць 2007 15 401 [1] 2008 15 170 [1] 2009 14 957 [1] 2010 14 794 [1] 2011 14 351 2011 14 395 [1] 2012 14 080 [1] 2013 13 844 [1] 2014 13 637 [1] Год Колькасць 2015 13 429 [1] 2016 13 183 [1] 2017 12 735 [8] 2018 12 326 [1] 2019 11 985 [9] 2020 11 769 [9] 2021 11 770 [1] 2022 11 587 [9] 2023 11 606 [1]

Гарады-пабрацімы

•  Азургеці, Грузія (2009)
•  Зволен, Славакія
•  Лудза, Латвія (2 лютага 2010)
•  Лудзенскі край^[d], Латвія (2 лютага 2010)
•  Цэсіс, Латвія

Герб

Сучасны герб горад атрымаў у 1993 годзе. Поле з ліхтаром сімвалізуе першых уладароў горада: Крошынскіх, бык сімвалізуе Тызенгаўзаў, а флёр-дэ-ліз сімвалізуе Радзецкіх. На сінім полі арган касцёла Святога Мацея.

Вядомыя асобы

• Альгірдас Бразаўскас (1932—2010) — літоўскі палітычны дзеяч, прэзідэнт Літоўскай Рэспублікі (1993—1998), прэм’ер-міністр Літоўскай Рэспублікі (2001—2006).
• Рыта Мілюнайце (нар. 1963) — літоўская мовазнаўца.
• Якаў Уладзіміравіч Смушкевіч — двойчы Герой Савецкага Саюза