Руская палярная экспедыцыя

Руская палярная экспедыцыя 1900—1902 гадоў была падрыхтавана Імператарскай Акадэміяй навук і мела асноўнай мэтай даследаванне часткі Паўночнага Ледавітага акіяна на поўнач ад Новасібірскіх астравоў і пошук легендарнай Землі Саннікава. Першае акадэмічнае прадпрыемства Расіі ў водах Ледавітага акіяна, здзейсненае на ўласным судне^[1].

Руская палярная экспедыцыя
Шхуна «Зара» у льдах. Малюнак удзельніка экспедыцыі
Краіна Расійская імперыя Дата пачатку 8 (21) чэрвеня 1900 Дата заканчэння снежань 1902 года Кіраўнік барон Э. В. Толь † лейтэнант флота Ф. А. Мацісан
Склад
20 чалавек, у тым ліку: лейтэнант флота Расійскага М. М. Каламейцаў лейтэнант флота Расійскага А. В. Калчак А. А. Бялыніцкі-Біруля Ф. Г. Зееберг Г. Э. Вальтэр
Маршрут
Плаванне «Зары» ў навігацыю 1901 года, маршруты Толя і ратавальнай экспедыцыі Калчака 1903 гады
Дасягненні
Падрабязна апісаны ўзбярэжжы і прамераны глыбіні на працягу ўсяго маршруту экспедыцыі. Удакладнены абрысы паўвострава Таймыр, паводле вынікаў прац экспедыцыі была складзена геалагічная карта гэтага паўвострава, а таксама вострава Кацельнага. Быў даследаваны да таго моманту не вывучаны востраў Бенета.
Страты
доктар Г. Э. Вальтэр памёр 21 снежня 1901 года качагар Носаў памёр 10 верасня 1902 года група Толя загінула ў канцы 1902 года: барон Э. В. Толь Ф. Г. Зееберг Н. Протадыяканаў В. Гарохаў

Кіраваў экспедыцыяй рускі геолаг і палярны даследчык барон Эдуард Васільевіч Толь.

Адным з супрацоўнікаў і найбліжэйшым памагатым Толя быў малады даследчык, лейтэнант Імператарскага флота Аляксандр Васільевіч Калчак, будучы Вярхоўны кіраўнік Расіі і Вярхоўны галоўнакамандуючы Рускай арміяй. Таму па палітычных матывах пры савецкай уладзе гісторыя экспедыцыі радыкальна перакручвалася^[1].

Экспедыцыя была важная таксама і з пункту гледжання геапалітычных інтарэсаў Расійскай імперыі. Усе папярэднія замежныя палярныя экспедыцыі разглядаліся іх арганізатарамі таксама як важная нацыянальная справа^{[заўв 1][1]}.

Заўвагі

1. Прыкладам, кніга Адольфа Нордэншэльда «Шведская палярная экспедыцыя 1878-79 г. Адкрыццё Паўночна-ўсходняга праходу» пачата словамі: «Арктычныя экспедыцыі, што рушылі са Швецыі цягам апошніх гадоў, набылі глыбокае нацыянальнае значэнне».