Селенга

Селенга́^[2] (бур. Сэлэнгэ мүрэн; манг.: Сэлэнгэ мөрөн) — рака ў Манголіі і Расіі (Бурація). Упадае ў возера Байкал, адносіцца да басейна Енісея.

Селенга
манг.: Сэлэнгэ мөрөн
Характарыстыка
Даўжыня	1024 км
Басейн	447 000 км²
Расход вады	935 м³/с
Вадацёк
Выток	Delgermörön[d]
• Каардынаты	49°15′43″ пн. ш. 100°40′47″ у. д.HGЯO
Вусце	Байкал
• Каардынаты	52°16′33″ пн. ш. 106°16′20″ у. д.HGЯO
Размяшчэнне
Водная сістэма	Байкал
Краіна	Манголія[1]  Расія
Код у ДВР	16030000512116300006917
выток вусце
выток вусце
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Назва

Існуюць розныя версіі паходжання назвы ракі:

• ад бурацкага кораня «сэл», які ў перакладзе азначае «разліў, возера»;
• ад Тунгускага «sele» або «сэлэ», што як «жалеза», а сэлэнга — «жалезны».

Геаграфія

Даўжыня Селенгі (ад вытока ракі Ідэр) — 1024 км, пры гэтым 409 км ніжняга цячэння — па тэрыторыі Расіі. Плошча вадазборнага басейна — 447 тыс. км². Рака ўтвараецца зліццём рэк Ідэр і Дэлгэр-Мурэн, мае пераважна раўніннае аблічча з чаргаваннем звужэнняў (да 1—2 км) і катлавінападобных пашырэнняў даліны да 20—25 км, дзе яна часта дзеліцца на пратокі. Пры ўпадзенні ў Байкал утварае шырокую дэльту плошчай 680 км² (на яе прыпадае прыкладна 1/2 рачных вод, якія паступаюць у возера).

Асноўныя прытокі: Эгійн-Гол, Джыда, Архон, Хілок, Уда. У басейне ракі больш за 5549^[3] азёр агульнай плошчай каля 616 км².

Зноскі

1. https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/618776/mongolia-country-water-security-assessment_0.pdf Праверана 5 красавіка 2025.
2. БелЭн 2002.
3. Сайт «Природа БУРЯТИИ» (руск.)