Смаленскі павет (Расійская імперыя)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Смаленскі павет.

Смаленскі павет — адміністрацыйная адзінка ў складзе Рыжскай губерні, Смаленскага намесніцтва і Смаленскай губерні, якая існавала ў 1708—1929 гадах. Цэнтр — горад Смаленск.

Смаленскі павет
Краіна	Расійская імперыя
Уваходзіць у	Смаленская губерня (1726—1929)
Адміністрацыйны цэнтр	Смаленск
Дата ўтварэння	1708
Дата скасавання	1929
Насельніцтва	1 452 000 чал. (1897)
Плошча	3 200 км²

Гісторыя

Юрыдычна павет быў аформлены ў 1708 годзе ў ходзе адміністрацыйнай рэформы Пятра I, калі ён быў аднесены да Смаленскай губерні. У 1713 годзе Смаленская губерня была скасавана і Смаленскі павет адышоў да Рыжскай губерні, аднак ужо ў 1726 годзе Смаленская губерня была адноўлена. З 1775 па 1796 год павет адносіўся да Смаленскага намесніцтва, а потым зноў стаў часткай Смаленскай губерні.

25 сакавіка 1918 года ён быў абвешчаны часткай Беларускай Народнай Рэспублікі, а 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з маніфестам I з’езда КП(б) Беларусі ўвайшоў у склад Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусь, 19 студзеня выключаны са складу Савецкай Беларусі і перададзены Савецкай Расіі.

У 1922 годзе ў склад павета ўвайшла тэрыторыя скасаванага Краснінскага павета. У 1929 годзе губерня і павет былі скасаваныя, а тэрыторыя павета ўвайшла ў склад Смаленскай акругі новай Заходняй вобласці.

Насельніцтва

Па даных перапісу 1897 года ў павеце пражывала 145 200 чалавек. У тым ліку рускіх — 91,1 %; яўрэяў — 3,1 %; палякаў — 2,6 %; беларусаў — 1,2 %. У самім Смаленску пражывала 46 699 чалавек^[1].

Адміністрацыйны падзел

У 1890 годзе ў склад павета ўваходзіла 11 валасцей^[2].

№ п / п	Воласць	Валасное праўленне	Колькасць паселішчаў	Насельніцтва
1	Багародзіцкая	с. Багародзіцкае	129	8191
2	Беларуцкая	с. Яцкава	40	5201
3	Уладзімірская	в. Ілаўка	61	5489
4	Катыньская	с. Катынь	97	9018
5	Карахоткінская	с. Герасімава-Карэлы	107	7444
6	Кошчынская	с. Кошчына	67	5563
7	Лабкоўская	в. Лабкова	56	5074
8	Прудкоўская	с. Прудкі	31	6235
9	Спаская	с. Спас-Цвярдзілоўскі	58	9842
10	Хахлоўская	с. Хахлова	98	8339
11	Цурыкоўская	с. Цюшына	58	6210

Да 1926 года валасцей стала 14: Бахоцкая (цэнтр — мястэчка Татарск), Грынеўская, Дасугоўская, Кардымаўская, Катыньская, Краснінская, Любавіцкая, Манастыршчанская, Мошчынская, Пераснянская, Пачынкаўская, Руднянская, Сыракарэнска-Ліпецкая, Хахлоўская.