Стрэшынскі замак

Стрэ́шынскі за́мак^[1] — замак, які існаваў у XII—XVIII стагоддзях у сучасным гарадскім пасёлку Стрэшын Жлобінскага раёна Гомельскай вобласці Беларусі.

Помнік
Стрэшынскі замак
52°43′47″ пн. ш. 30°06′43″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Месцазнаходжанне	Стрэшын
Дата заснавання	XII стагоддзе
Дата скасавання	1793

Апісанне

Быў пабудаваны з дрэва на абкружаным ровам мысе ракі Дняпро. У сістэму ўмацаванняў замка ўваходзілі 5 вежаў, роў, вал, гародні. Сярод узбраення Стрэшынскага замка былі гарматы, мушкеты, гакаўніцы, жалезныя і алавяныя ядры, гакаўнічныя і мушкетныя кулі і інш.

Ваенная гісторыя

У антыфеадальную вайну 1648—1651 гадоў і вайну Масковіі з Рэччу Паспалітай 1654—1667 гадоў замак знаходзіўся ў цэнтры ваенных падзей. У ліпені 1654 года казакі І. Залатарэнкі ўзялі Стрэшын штурмам, a замак спалілі. Пасля вайны Стрэшынскі замак быў адноўлены, аднак ранейшай магутнасці ўжо не меў і ў такім стане праіснаваў да 1793 года^[1].

Узбраенне

Паводле інвентараў XVI—XVII стагоддзяў, у замку ўтрымліваўся гарнізон з жаўнераў. У пачатку XVII стагоддзя ў арсенале былі 4 гарматы, 10 гакаўніц, 35 ручніц, запасы пораху, волава, салетры, серы і ядраў. У 1615 годзе згадваюцца "губчастыя ручніцы". У вежы-варотні размяшчаліся яшчэ дзве гарматы «без ложаў».

Інвентары і структура

У інвентары 1628 года падрабязна апісаны замак: вежа-брама з трыма памостамі, узводны мост на ланцугах з "жалезнымі чопамі", складаная сістэма засаў. На першым ярусе вежы была турма, на другім — вялікая святліца, на трэцім — свіран, а чацвёрты ярус служыў для агляду і стральбы.

Інвентары 1632 і 1635 гадоў пацвярджаюць захаванне структуры і ўзбраення.

Зноскі

1. БелЭн 2002.