Волава

Волава (лац.: Stannum) Sn — хімічны элемент IV групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 50. Серабрыста-белы метал.

50 Індый ← Волава → Сурма Ge ↑ Sn ↓ Pb Перыядычная сістэма элементаў 50Sn
Вонкавы від простага рэчыва
Серабрыста-белы мяккі, пластычны метал (β-волава) ці шэры парашок (α-волава)
Уласцівасці атама
Імя, сімвал, нумар	Волава / Stannum (Sn), 50
Атамная маса (малярная маса)	118,710(7)[1] а. а. м. (г/моль)
Электронная канфігурацыя	[Kr] 4d10 5s2 5p2
Радыус атама	162 пм
Хімічныя ўласцівасці
Кавалентны радыус	141 пм
Радыус іона	(+4e) 71 (+2) 93 пм
Электраадмоўнасць	1,96 (шкала Полінга)
Электродны патэнцыял	-0,136
Ступені акіслення	+4, +2
Энергія іанізацыі (першы электрон)	708,2 (7,34) кДж/моль (эв)
Тэрмадынамічныя ўласцівасці простага рэчыва
Шчыльнасць (пры з. у.)	7,31 г/см³
Тэмпература плаўлення	231,9 °C
Тэмпература кіпення	2873 K
Цеплыня плаўлення	7,07 кДж/моль
Цеплыня выпарэння	296 кДж/моль
Малярная цеплаёмістасць	27,11[2] Дж/(K·моль)
Малярны аб'ём	16,3 см³/моль
Крышталічная рашотка простага рэчыва
Структура рашоткі	тэтраганальная
Параметры рашоткі	a=5,831;c=3,181 Å
Суадносіны c/a	0,546
Тэмпература Дэбая	170,00 K
Іншыя характарыстыкі
Цеплаправоднасць	(300 K) 66,8 Вт/(м·К)

50	Волава
Sn 118,710
4d105s²5p²

Прыродныя крыніцы

Па распаўсюджанасці ў зямной кары займае 47-е месца. У самародным стане практычна не сустракаецца, знаходзяць волава пераважна ў выглядзе мінералаў касітэрыта і станіна. Галоўныя пастаўшчыкі волава на сусветны рынак — Балівія, Інданезія, Малайзія, Расія, Казахстан, Нігерыя.

Прымяненне

Каля паловы ўсяго здабываемага волава ідзе на выраб белай бляхі (ліставое жалеза, пакрытае волавам), з якой вырабляюць бляшанкі. Чыстае волава прымяняюць у электрычных кандэнсатарах.

Існуюць шматлікія сплавы волава: з меддзю — бронза, з вісмутам, кадміем — шматлікія прыпоі, з меддзю і сурмой — бабіты (сплавы для падшыпнікаў).

Зноскі

1. Michael E. Wieser, Norman Holden, Tyler B. Coplen, John K. Böhlke, Michael Berglund, Willi A. Brand, Paul De Bièvre, Manfred Gröning, Robert D. Loss, Juris Meija, Takafumi Hirata, Thomas Prohaska, Ronny Schoenberg, Glenda O’Connor, Thomas Walczyk, Shige Yoneda, Xiang‑Kun Zhu. Atomic weights of the elements 2011 (IUPAC Technical Report)(англ.) // Pure and Applied Chemistry. — 2013. — Т. 85. — № 5. — С. 1047-1078. — ISSN 0033-4545. — DOI:10.1351/PAC-REP-13-03-02
2. Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.). Химическая энциклопедия: в 5 т. — Москва: Советская энциклопедия, 1992. — Т. 3. — С. 382. — 639 с. — 50 000 экз. — ISBN 5—85270—039—8.