Сідар Васілевіч Копаць

Сідар Васілевіч Копаць, Копаць Васілевіч (2-я палова XV ст. — май 1531) — вялікалітоўскі дзяржаўны дзеяч. Пісар вялікі літоўскі (?—1531). Адначасова маршалак гаспадарскі (1520—1531). Тым жа часам намеснік жыжморскі (1510—1514), перавальскі (1516—1531), медніцкі (1526—1531), дзяржаўца дарсунішскі (1520-я — 1531).^[6]

Сідар Васілевіч Копаць
Крое III, герб уласны роду Копцяў
пісар вялікі літоўскі 1506 — 1530
Смерць	май 1531 ці 1531[1]
Род	Копці
Бацька	Васіль Іванавіч Копаць[d]
Жонка	Марыя Канстанцінаўна Крошынская[d][2][3]
Дзеці	Васіль Копаць[d][4], Фядота з Копцяў[d][4], Раіна з Копцяў[d][4][5], Іван Копаць[d][4], Фёдар Копаць[d][4], Цімафей Копаць[d][4] і Ганна з Копцяў[d][4]

Біяграфія

З роду смаленскіх баяр Копцяў, сын пісара гаспадарскага Васіля Копця. Пад імем Сідар згадваецца толькі ў дакументах ужо 1560—1570-х гадоў. Вядомы з 1501 года калі прасіў вялікага князя Аляксандра пацвердзіць свае смаленскія маёнткі праз крадзеж дакументаў на іх. Прыкладна з 1506 года служыў у Канцылярыі. Пры двары пана Копця Васілевіча цанілі як дасведчанага канцылярыста і рэдка адпускалі па справах не датычных дзейнасці Канцылярыі. Толькі аднойчы ў 1511 годзе ён накіраваны гаспадаром як пасол да Паноў-Рады.^[7]

На Попіс 1528 года ставіў 38 «коней», то бок валодаў агулам 304 службамі сялян. Сам пан Копаць Васілевіч быў адным з кіраўнікоў складання гэтага Попісу, апошняй з найбольш значных яго прац у Канцылярыі.^[8]

Свой галоўны маёнтак Вяйсея атрымаў у 1516 годзе ад гаспадара абменам на Гошчава Слонімскага павета. Ажаніўся позна з маладой княжной Мар’яй, дачкой князя Канстанціна Крошынскага, якая перажыла мужа на 40 гадоў, пасагам былі 30 службаў «двара» Дубна Гарадзенскага павета. Таксама пану Копцю Васілевічу належалі сёлы Аполле^[pl] і Русілы^[pl] Берасцейскага павета і сяло Дзебрава Лідскага павета^[6], маёнтак Копцева.

Пахаваны ў саборнай царкве Прачыстай Багародзіцы Пячэрскай^[uk] ў Кіеве.^[9]

Сям’я

У шлюбе з княжной Мар’яй з Крошынскіх мелі прынамсі сямёра дзяцей, на час смерці бацькі трое сыноў былі непаўналетнія.^[10]

• Цімафей (пам. неўзабаве па 1531),
• Фёдар,
• Васіль,
• Іван (да 1531 — 28.2.1563, Гародня), у шлюбе з князёўнай Марынай Львоўнай з Палубінскіх меў дачку Марыну (у шлюбе з Касперам Дэмбінскім) і сына Івана (1.3.1563, Вейсяі — да 10.7.1569), адразу па смерці мужа (да 13.5.1563) ўдава ўзяла другі шлюб са Станіславам Нарушэвічам, вымушаная шукаць абароны да сваякоў^[11];
• Ганна, у шлюбе з Іванам Богушавічам Багавіцінавічам,
• Фядора, у першым шлюбе з Есіфам Халецкім, у другім — з Бенедыктам Юрагам,
• Раіна, у шлюбе з князем Іванам Васілевічам Палубінскім.

Зноскі

1. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386—1795 / пад рэд. J. Wolff — Kraków: 1885. — С. 259.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q123243396'></a>
2. Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku / пад рэд. J. Wolff — Warszawa: 1895. — С. 188.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q125352562'></a>
3. Сліж Н. У. Маёмасныя справы Мар’і Канстанцінаўны Крошынскай у святле яе тастаменту // Studia Historica Europae Orientalis / пад рэд. А. В. Мартынюк — Мн.: Рэспубліканскі інстытут вышэйшай школы, 2021. — вып. 14. — С. 153–154. — ISSN 2079-1488

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q109058119'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q55234635'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q120134659'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130465827'></a>
4. Сліж Н. У. Маёмасныя справы Мар’і Канстанцінаўны Крошынскай у святле яе тастаменту // Studia Historica Europae Orientalis / пад рэд. А. В. Мартынюк — Мн.: Рэспубліканскі інстытут вышэйшай школы, 2021. — вып. 14. — С. 154. — ISSN 2079-1488

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q109058119'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q55234635'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q120134659'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q130465827'></a>
5. Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku / пад рэд. J. Wolff — Warszawa: 1895. — С. 371.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q125352562'></a>
6. Груша, Спірыдонаў, Вайтовіч 2003, с. 36.
7. Груша, Спірыдонаў, Вайтовіч 2003, с. 36-37.
8. Груша, Спірыдонаў, Вайтовіч 2003, с. 37.
9. Сліж 2021, с. 152.
10. Сліж 2021, с. 154.
11. Сліж 2021, с. 154-155.