Нікадзім Юр’евіч Сілівановіч

Нікадзім Юр’евіч Сілівановіч (руск.: Никодим Силиванович; 25 снежня 1834, в. Цынцавічы, Вілейскі раён — 1918 ці 1919) — беларускі і расійскі мастак, акадэмік Пецярбургскай акадэміі мастацтваў.

Нікадзім Юр'евіч Сілівановіч
Нікадзім Сілівановіч. Аўтапартрэт. Каля 1863-66 Нікадзім Сілівановіч. Аўтапартрэт
Дата нараджэння	25 снежня 1834(1834-12-25)[1]
Месца нараджэння	Цынцавічы, Вілейскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	21 мая 1919(1919-05-21)[1] (84 гады)
Месца смерці	Цынцавічы, Вілейскі павет, Заходняя вобласць, РСФСР[d] або Вілейка, Вілейскі павет, Заходняя вобласць, РСФСР[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя
Род дзейнасці	мастак, мастак-мазаічыст
Жанр	партрэтны жывапіс
Вучоба	Пецярбургская Імператарская акадэмія мастацтваў
Вядомыя працы	«Салдат з хлопчыкам»
Уплыў	Фёдар Антонавіч Бруні, Alexey Tarasovich Markov[d] і Carl Timoleon von Neff[d]
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Салдат з хлопчыкам. Нацыянальны мастацкі музей РБ

У Маладзечне атрымаў агульную адукацыю ў павятовым пяцікласным вучылішчы для дваран. У 1859 годзе паступіў у Пецярбургскую Імператарскую акадэмію мастацтваў, дзе спецыялізаваўся на партрэтным жывапісе. Праз чатыры гады Сілівановіч атрымаў званне вольнага мастака, пасля чаго вярнуўся ў родную вёску. Пачаў займацца царкоўным жывапісам. У 1866 годзе яму было прысвоена званне класнага мастака 3 ступені. Зноў вучыцца ў акадэміі ў класе мазаікі. Неўзабаве атрымлівае званне класнага мастака 2 ступені, а там ужо і 1 ступені. Таленавітага мастака заўважыў Брулоў, які і прапанаваў Сілівановічу прыняць удзел у стварэнні мазаікі «Тайная вячэра» ў галоўным іканастасе Ісакіеўскага сабора ў Пецярбургу.

З 1870 па 1899 год ён працаваў у Імператарскай акадэміі, дзе чытаў лекцыі. З 1864 па 1866 год ён жыў у Вільні, з 1901 года — у Бірштанах, а ў апошні перыяд жыцця — у Прэнах. У 1876 годзе яго карціна была выстаўлена на Сусветнай выставе ў Філадэльфіі, а ў 1881 годзе мастак быў узнагароджаны ордэнам Святога Станіслава трэцяй ступені.

Карціны мастака знаходзяцца па ўсім свеце. Адна з іх — «Салдат з хлопчыкам» — знаходзіцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі. Яшчэ адна — «У цямніцы» — захоўваецца ў карпаратыўнай калекцыі Белгазпрамбанка ў Мінску^[2].

Ушанаванне памяці

• На радзіме Сілівановіча ў Вілейцы пры Вілейскім краязнаўчым музеі працуе выставачная зала яго імя ^[3].
• У вёсцы Цынцавічы Вілейскага раёна адкрыты памятны знак Сілівановічу ^[4].
• Творчасць Сілівановіча становіцца тэмай прац для яго землякоў. Некалькі карцін, прысвечаных у тым ліку Сілівановічу, намаляваў вілейскі мастак-жывапісец Эдуард Мацюшонак. ^[3].

Зноскі

1. https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/nikodem-syliwanowicz
2. В темнице Архівавана 29 жніўня 2021.
3. Вілейскі мастак Эдуард Мацюшонак паказаў чытачам «РГ» сваю выстаўку Архівавана 10 чэрвеня 2015. //«Рэгіянальная газета»
4. Адкрыццё помніка акадэміку Сілівановічу Архівавана 24 красавіка 2016. //«Рэгіянальная газета»