Танцорка ў цемры

«Танцорка ў цемры» (англ.: Dancer in the Dark) — музычны драматычны фільм 2000 года рэжысёра і сцэнарыста Ларса фон Трыера. Галоўныя ролі выканалі Б’ёрк, Катрын Дэнёў, Дэвід Морс^[en], Петэр Стормарэ^[en]. Фільм з’яўляецца сумеснай вытворчасцю Даніі, Германіі, Нідэрландаў, Італіі, ЗША, Вялікабрытаніі, Францыі, Швецыі, Фінляндыі, Ісландыі, Нарвегіі^[20].

Танцорка ў цемры
англ.: Dancer in the Dark[1]
Выканаўца галоўнай ролі спявачка Б’ёрк падчас прэм’еры фільма на Канскім кінафестывалі.
Жанры	музычны фільм[d][2][3][…], драматычны фільм[4][5][…] і працэсуальная драма[d]
Рэжысёр	Ларс фон Трыер[6][7][…]
Прадзюсар	Vibeke Windeløv[d][8]
Сцэнарыст	Ларс фон Трыер[8]
У галоўных ролях	Б'ёрк[9][7][…] Катрын Дэнёў[10][9][…] Дэвід Морс[d][9][7][…] Peter Stormare[d][9][7][…] Джоэл Грэй[d][9][7][…] Жан-Марк Бар[10][9][…] Udo Kier[d][9][7][…] Željko Ivanek[d][9][7][…] Cara Seymour[d][9][7][…] Siobhan Fallon Hogan[d][9][4][…] Jens Albinus[d][9][4] Vincent Paterson[d][9][7][…] Michael Flessas[d][9] Стэлан Скарсгард[9][7] Katrine Falkenberg[d][9] John Martinus[d][9] Sean-Michael Smith[d][9] Paprika Steen[d][9] Al Agami[d][9] Anna David[d][9] Anna Norberg[d][9] Troels Asmussen[d][9] Caroline Sascha Cogez[d][9] Rikke Lylloff[d][9] Vladica Kostic[d][9][7][…] Reathel Bean[d][9] John Randolph Jones[d][9] Luke Reilly[d][9] Mette Berggreen[d][11] Britt Bendixen[d][12] Noah Lazarus[d][13] Marianne Bengtsson[d][13]
Аператар	Робі Мюлер[8]
Кампазітар	Б'ёрк
Мастак-пастаноўшчык	Karl Júlíusson[d][8]
Харэограф	Vincent Paterson[d]
Кінакампаніі	Canal+, Film4[d], France 3[d], Zentropa[d][14], Trust Film Svenska[d][14], Film i Väst[d][14] і Liberator Productions[d][14]
Працягласць	140 ± 1 хв.
Зборы	45 584 036 $[15][16][…]
Краіна	Данія і іншыя
Мова	англійская
Год	17 мая 2000[17], 8 верасня 2000[18], 22 верасня 2000[16], 28 верасня 2000[19] і 2000
IMDb	ID 0168629
Афіцыйны сайт
Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Танцорка ў цемры» — трэці фільм у трылогіі Трыера «Залатое сэрца» пасля карцін «Рассякаючы хвалі^[en]» (1996) і «Ідыёты^[en]» (1998).

Прэм’ера фільма адбылася 17 мая 2000 года ў межах асноўнай конкурснай праграмы 53-га Канскага кінафестывалю, дзе была ўдастоена «Залатой пальмавай галіны» і Прыза за найлепшую жаночую ролю^[en] для Б’ёрк. Кампазіцыя «I’ve Seen It All^[en]» была намініравана на прэмію «Оскар» за найлепшую арыгінальную песню.

Сюжэт

Cлоган фільма: «Каб бачыць, вочы не патрэбны»[20].

Штат Вашынгтон, 1964 год. Сельма — імігрантка з Чэхаславакіі. Дзяўчына вельмі любіць мюзіклы, яна працуе на заводзе і жыве з сынам у трэйлеры, які арандуе ў мясцовага паліцэйскага. Сельма знаходзіць выратаванне ад цяжкасцяў жыцця толькі ў музычных фантазіях. Дзяўчына пакутуе ад цяжкай хваробы, якая выклікае прагрэсіруючую страту зроку, і праз нейкі час гэтая ж хвароба пачынае развівацца і ў яе сына. Сельма мужна хавае сваю хваробу ад іншых, працягваючы працаваць, каб назапасіць грошай на аперацыю для сына. Але калі адна з машын на заводзе ламаецца па віне Сельмы, то яе звальняюць. А паліцэйскі, у якога яны арандуюць трэйлер, падгледзеўшы, дзе Сельма хавае грошы на аперацыю, крадзе іх…

Акцёрскі склад

Б’ёрк	–   Сельма Жэскава
Катрын Дэнёў	–   Кэці (Квальда)
Дэвід Морс[en]	–   Біл Х’юстан
Петэр Стормарэ[en]	–   Джэф
Джоэл Грэй[en]	–   Олдржых Новы[en]
Кэра Сеймур[en]	–   Лінда Х’юстан
Уладзіка Косціч[d]	–   Джын Ежэк
Жан-Марк Бар	–   Норман
Вінсент Петэрсан[en]	–   Сэмюэль
Шыван Фэлан[en]	–   Брэнда
Жэлька Іванек[en]	–   акруговы пракурор
Уда Кір[en]	–   доктар Пакорны
Енс Альбінус[en]	–   Морці
Рэтэл Бін[fr]	–   суддзя
Мішэль Флесас[en]	–   раззлаваны чалавек у кінатэатры
Метэ Берггрэн[fr]	–   рэгістратарка ў лякарні
Ларс Майкл Дзінесен	–   адвакат
Катрын Фалькенберг[da]	–   Сьюзан
Стэлан Скарсгард	–   акуліст

Саўндтрэк

Арыгінальную музыку для фільма напісала ісландская спявачка і кампазітарка Б’ёрк, тэксты для песень былі напісаны ёй самой, а таксама Ларсам фон Трыерам і ірландскім паэтам Сьёнам Сігурдсанам. Акрамя таго, у фільме выкарыстана музыка Рычарда Роджэрса з мюзікла «Гукі музыкі». Саўндтрэк фільма адметны сумяшчэннем класічных аранжыровак з гукамі бытавых аб’ектаў, такіх як завадскія машыны і цягнікі.

Альбом з саўндтрэкам выйшаў у верасні 2000 года. У альбоме адсутнічае вакал акцёраў Дэвіда Морса, Кэры Сеймур і Уладзікі Косціч. У песні «I’ve Seen It All» партыю, выкананую ў фільме Петэрам Стормарэ, выконвае Том Ёрк. Акрамя таго, тэксты некаторых песень з альбома істотна адрозніваюцца ад тэкстаў песень, якія прагучалі ў фільме, што асабліва прыкметна ў трэку «Scatterheart». Магчыма, тэксты былі зменены, каб не раскрываць важныя дэталі сюжэту (саўндтрэк выйшаў у продаж раней, чым фільм пачаў дэманстравацца ў кінатэатрах), або каб запіс выглядаў больш самастойным альбомам. Трэк «My Favorite Things» у альбоме адсутнічае ўвогуле.

Кампазіцыі, якія прагучалі ў фільме (у парадку паказу):

1. «Overture»
2. «Cvalda» (з Катрын Дэнёў)
3. «I’ve Seen It All» (з Петэрам Стормарэ^[en])
4. «Smith & Wesson» (з Дэвідам Морсам^[en], Кэрай Сеймур^[en] і Уладзіка Косцічам^[d])
5. «In the Musicals (Pt. 1)»
6. «In the Musicals (Pt. 2)»
7. «My Favourite Things»
8. «107 Steps» (з Шыван Фэлан^[en])
9. «The Last Song»
10. «New World»

Крытыка

Рэакцыя крытыкаў на фільм была неадназначнай. Высокай ацэнкі ўдастоілася стылістычная навізна карціны. Роджэр Эберт заявіў, што «Танцорка ў цемры» «руйнуе муры звычак, нагрувашчаныя вакол велізарнай колькасці фільмаў і вяртае да вытокаў. Гэта смелы і дзёрзкі жэст»^[21]. Аднак сюжэтная лінія падвяргалася значнай крытыцы. Джонатан Форман з «New York Post» назваў фільм «таннай падробкай» і заявіў, што фільм «настолькі бязлітасны ў сваёй маніпулятыўнай сентыментальнасці, што калі б ён быў зняты ў больш традыцыйнай манеры рэжысёрам-амерыканцам, яго палчылі б дрэнным жартам»^[22].

Узнагароды

Паводле рэсурса «Internet Movie Database» фільм быў адзначаны 35 кінаўзнагародамі і яшчэ 49 намінацыямі^[23]. Сярод найбольш прэстыжных узнагарод — «Залатая пальмавая галіна» Канскага кінафестывалю.