Тапаз

Тапа́з^[2] (ад грэч. τόπαζος) — напаўкаштоўны камень, мінерал з групы астраўных сілікатаў алюмінію (Al₂(SiO₄)(F, OH)₂). Дамешкі Fe²⁺, Fe³⁺, Ti, Cr, V і інш. Фтору мае да 17 %^[2].

Тапаз
Формула	Al2[SiO4](F,OH)2
Прымесь	Fe2+, Fe3+, Ti, Cr, V
Статус IMA	grandfathered mineral (G)[d][1]
Фізічныя ўласцівасці
Колер	Бясколерны, залаціста-жоўты, бледна-блакітны, жоўты, жаўтлява-карычневы, фіялетава-чырвоны, ружовы
Колер рысы	Белая
Бляск	Шкляны
Празрыстасць	Празрысты
Цвёрдасць	8
Спайнасць	Дасканалая па {001}
Злом	Ракавісты
Шчыльнасць	3,49—3,57 г/см³
Сінгонія	Рамбічная
Аптычныя ўласцівасці
Паказчык пераламлення	1,606—1,638
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Крышталізуецца ў рамбічнай сінгоніі, ромба-біпірамідальны від сіметрыі. Колер блакітны, жоўты, фіялетавы, аранжавы, ружовы, бясколерны, часта празрысты. Пад уздзеяннем іанізавальнага выпраменьвання тапаз афарбоўваецца ў дымчаты, цёмна-жоўты і чырвоны колер^[3]. Цвёрдасць 8 па шкале Моаса. Шчыльнасць 3,49—3,57 (3,4—3,64^[3]) г/см³.

Паходжанне і радовішчы

Тапаз мае пнеўматаліта-гідратэрмальнае паходжанне. Трапляецца ў гранітных пегматытах і грэйзенах, часта ў россыпах, разам з палявым шпатам, кварцам, турмалінам, берылам, флюарытам, слюдамі і інш. Радовішчы маюцца ў Афганістане, Бразіліі, Пакістане, Расіі (Урал, Забайкалле), Японіі, на Мадагаскары, Украіне.