Тэніідозы
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Тэніідозы[2] / Тэніязы (лац.: Taeniasis) — глісныя хваробы жывёл і чалавека, якія выклікаюцца палаваспелымі стужачнымі чарвямі сямейства тэнііды (Taeniidae). Па гэтай жа назвай у МКБ-10 (В.68) спалучаюць дзве паразітарныя інвазіі (гельмінтозы): выкліканую бычыным цэпенем (Taeniarhynchus saginatus) (тэніярынхоз) і выкліканую свіным цэпенем (Taenia solium) (тэніёз), пры якіх звычайна заражэнне чалавека адбываецца пры ўжыванні сырога мяса ялавічыны або свініны ці інвазаваных фінамі (цыстыцэркамі) мясных прадуктаў з іх. Пры гэтым людзі з’яўляюцца канчатковым гаспадаром гэтых інвазій. Пры паражэнні чалавека прамежкавымі формамі — цыстыцэркамі, што магчыма пры інвазіі, якую выклікае свіны цепень, вылучаюць асобна «цыстыцэркоз» (В.69). ВОЗ лічыць мэтазгодным у апошні час далучаць да гэтай групы нешматлікія выпадкі захворвання людзей відам Taenia asiatica, якія адбываюцца выключна ў Азія[3]. Іх адносяць да В.68.9 «Нявызначаныя тэніязы».
Яшчэ больш рэдкімі з’яўляюцца паражэнні людзей відам Taenia crassiceps, апісаны інвазіі выключна лічынкавымі формамі, з-за чаго такія выпадкі згодна МКБ-10 можна непасрэдна адносіць як да «нявызначаных тэніязаў», так і да «цыстыцэркозу» (В.69)[4].
Remove ads
Этыялогія
Чалавек заражаецца на тэніідоз ад спажывання заражанага лічынками паразітаў і недастаткова тэрмічна апрацаванага мяса свіней і буйной рагатай жывёлы[2].
Эпідэміялагічныя асаблівасці тэніідозаў
З жывёл на тэніідозы найбольш хварэюць сабачыя, кашэчыя, куніцавыя (у тонкім кішэчніку іх паразітуюць палаваспелыя тэнііды), заражаюцца пры паяданні грызуноў і жвачных, інфікаваных лічынкавымі стадыямі паразітаў[2].
Асаблівасці патагенезу і клінічнага цячэння
У чалавека праяўляецца страўнікава-кішачнымі і нервовымі расстройствамі[2].
У жывёл тэніідозы праяўляюцца моташнасцю, болем у жываце, паносам або запорам, знясіленнем, радзей малакроўем. Пры значнай інвазіі жывёлы, асабліва маладняк, гінуць[2].
Дыягностыка
Асаблівасцю дыягностыкі тэніідозаў з’яўляецца тое, што пры мікраскапічным даследаванні яец тэніід адрозніць іх адзін ад аднаго немагчыма, таму неабходна даследаванне праглатыд (сегментаў цела гэтых стужачных чарвей).
Лячэнне і прафілактыка
Для прафілактыкі інвазій у людзей патрэбны ветэрынарна-санітарны кантроль за забоем жывёл, санітарна-эпідэмічныя мерапрыемствы[2].
Прафілактыкай у жывёл з’яўляецца планавая дэгельмінтызацыя сабак і пушных звяроў, ветэрынарны нагляд за мяснымі прадуктамі — кормам у зверагаспадарках[2].
У лячэнні выкарыстоўваюць антыгельмінтыкі[2].
Крыніцы
Літаратура
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads