Уладзімір Якаўлевіч Проп

Уладзімір (Герман Вальдэмар) Якаўлевіч Проп (руск.: Владимир Яковлевич Пропп; 16 (28) красавіка 1895 — 22 жніўня 1970) — савецкі філолаг, фалькларыст, уплывовы прадстаўнік фармалізму. Прафесар Ленінградскага ўніверсітэта. Заснавальнік параўнаўча-тыпалагічнага метада ў фалькларыстыцы, адзін са стваральнікаў сучаснай тэорыі тэксту^[6]. Сучасныя структуралісты лічаць У. Я. Пропа адным са сваіх папярэднікаў^[6].

Уладзімір Якаўлевіч Проп
Дата нараджэння	16 (28) красавіка 1895[1][2]
Месца нараджэння	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя[3]
Дата смерці	22 жніўня 1970(1970-08-22)[3][4][…] (75 гадоў)
Месца смерці	Ленінград, РСФСР, СССР[3]
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Род дзейнасці	антраполаг, мовазнавец, пісьменнік, выкладчык універсітэта, літаратурны крытык, гісторык літаратуры, філолаг, фалькларыст
Навуковая сфера	фалькларыстыка, этнаграфія, славістыка, руская літаратура, нямецкая літаратура[d], германская філалогія[d] і філалогія[5]
Месца працы	ЛДУ
Навуковая ступень	доктар філалагічных навук
Альма-матар	Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт Вучылішча Святой Ганны[d]
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Жыццё

Нарадзіўся ў сям’і паволжскіх немцаў. Бацька — Якаў Піліпавіч Проп (1858—1919), заможны паволжскі селянін, які нарадзіўся ў сяле Гусенбах (цяпер с. Лінёва, Валгаградскай вобл.). Маці — Анна Лізавета Фрыдрыхаўна, у дзявоцтве Бейзель (пам. 1942).

У 1914—1918 гадах вывучаў рускую і германскую філалогію на філалагічным факультэце Петраградскага ўніверсітэта. У гады 1-й сусветнай вайны добраахвотна працаваў санітарам у лазарэце, затым братам міласэрнасці.

У паслярэвалюцыйныя 1917—1929 гады сям’я Проп жыла ў сваім доме на хутары Проп^[7]. За гэты час У. Я. Проп быў у бацькоўскай сядзібе некалькі разоў. У канцы 1918 года наведаў хворага бацьку, у сакавіку 1919 года прыехаў ужо на яго пахаванне, пасля чаго на пэўны час застаўся тут і працаваў на полі разам са сваімі сваякамі, потым працаваў школьным настаўнікам у Голым Карамышы за 70 км ад хутара. Затым У. Я. Проп вярнуўся ў Петраград. Летам 1923 года прыязджаў у бацькоўскую сядзібу з жонкай. 20 снежня 1929 года ў нямецкай калоніі Гусенбах Мядзведзіцкага кантона здзейснена раскулачванне. Паводле акту, складзенага ударнай брыгадай пры Гусенбахскім сельскім Савеце, маёмасць Анны Фрыдрыхаўны Проп была перададзена ў калгас імя Сталіна.^[6]

З 1932 года У. Я. Проп выкладаў і вёў навуковую працу ў Ленінградскім універсітэце (ЛДУ). З 1937 года стаў дацэнтам, з 1938 — прафесар філалагічнага факультэта ЛДУ, паслядоўна на кафедрах рамана-германскай філалогіі, фальклору і, да 1969 года, рускай літаратуры; у 1963—1964 — выконваў абавязкі загадчыка кафедры.

У перыяд «барацьбы з касмапалітызмам» у 1949—1952 гадах выкладаў на кафедры этнаграфіі і антрапалогіі гістарычнага факультэта.

Быў двойчы жанаты. Ад шлюбу з Серафімай Паўлаўнай Сакаловай былі дочкі Марыя і Алена. Ад шлюбу з Лізаветай Якаўлеўнай Антыпавай (1905—1979) — сын Міхаіл (1937—2018), гідрабіёлаг, заслужаны дзеяч навукі РФ.

Пахаваны на Паўночных могілках.

Навуковыя працы

• Марфалогія чароўнай казкі (1928) — найбольш важная праца Пропа. Аказала значны ўплыў на такіх навукоўцаў як Клод Леві-Строс і Ралан Барт.
• Гістарычныя карані чароўнай казкі (1946).

Зноскі

1. Пропп Владимир Яковлевич // Литераторы Санкт-Петербурга. XX век / под ред. О. В. Богданова

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q124670547'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q108611244'></a>
2. Пропп Владимир Яковлевич // ПроДетЛит — 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q124821483'></a>
3. Пропп Владимир Яковлевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 26 лютага 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
4. Wladimir Jakowlewitsch Propp // Brockhaus Enzyklopädie

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
5. Národní autority České republiky Праверана 9 жніўня 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
6. Бочкарёва Л. И.. Владимир Яковлевич Пропп и его любимое Линёво (руск.) (html)(недаступная спасылка). wolgadeutsche.ru (1 жніўня 2009). — «Стрежень»: научный ежегодник; - Волгоград, 2009, т. 7, с.169-185.. Архівавана з першакрыніцы 11 кастрычніка 2012. Праверана 30 жніўня 2011.
7. Пропп (Сейчас не существует) (руск.). Историческое, географическое и статистическое описание немецких поселений. wolgadeutsche.ru. Архівавана з першакрыніцы 5 лютага 2012. Праверана 30 жніўня 2011.