Францыск Іванавіч Шустэр

Францыск Іванавіч Шустэр (1832 — 1908) — архітэктар^[1].

Францыск Іванавіч Шустэр
Дата нараджэння	1832
Месца нараджэння	Варшава, Царства Польскае, Расійская імперыя
Дата смерці	1 сакавіка 1908(1908-03-01)
Месца смерці	Харкаў, Харкаўскі павет[d], Харкаўская губерня, Расійская імперыя
Альма-матар	Школа прыгожых мастацтваў ў Варшаве[d] (1851) Імператарская Акадэмія мастацтваў (1855) Інстытут грамадзянскіх інжынераў (1855)
Працы і дасягненні
Член у	Рускае тэхнічнае таварыства[d] Пецярбургскае таварыства архітэктараў[d]
Працаваў у гарадах	Пскоў, Мінск, Саратаў, Харкаў, Пецярбург
Горадабудаўнічыя праекты	Харкаў
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Шустэр.

Біяграфія

Адукацыя

Пачатковую адукацыю атрымаў у Варшаўскай гімназіі^[2]. Пасля заканчэння Варшаўскай мастацкай школы  (руск.) атрымаў званне архітэктара 1-й ступені. Для далейшага ўдасканалення ў будаўнічай справе ў 1851 годзе паступіў у Пецярбургскую Акадэмію мастацтваў^[1]. У 1852 і 1853 гадах быў адзначаны срэбнымі медалямі 1-й і 2-й ступеняў^[2] за праекты будынку вядомага жывапісца і гандлёвага будынку для дамскіх туалетаў^[1]. У 1855 годзе з дазвалення галоўнаўпраўляючага шляхоў зносін і публічных будынкаў сдаў выпускны экзамен разам з выхаванцамі практычнага класа Пецярбургскага будаўнічага вучылішча і атрымаў званне грамадзянскага інжынера і чын губернскага сакратара^[2].

У Пскове

Прызначаны вытворцам работ заміж інжынера ў Пскоўскую губернскую будаўнічую і дарожную камісію^[2]. Акрамя тэхнічнай дзейнасці быў дырэктарам пскоўскага губернскага турэмнага камітэту і папячыцелем пскоўскіх арастанцкіх рот грамадзянскага ведамства (1860-61)^[3].

У Пецярбургу

У 1857 атрымаў званне акадэміка архітэктуры, у 1871 — інжынера-архітэктара^[1][2].

Адначасова з гэтым Францыск Іванавіч далучыўся да Тэхніка-будаўнічага камітэту Міністэрства ўнутраных спраў, з адкамандзіраваннем для заняццяў ў Галоўнае таварыства расійскіх чыгунак  (руск.) у Пецярбургу^[2]. Падчас службы там здымаў кватэру ў Доме П. С. Шчарбакова па вуліцы Чайкоўскага, 69^[4].

У Мінску

У 1883 годзе назначаны губернскім архітэктарам у Мінск. Некаторыя крыніцы^[3] падаюць, што Ф. Шустэр займаў пасаду губернскага інжынера, але губернскім інжынерам з 1871 і прынамсі да 1886 года быў Мікалай Ягоравіч Чакмасаў^[5].

У Саратаве

У 1885—1890 гадах працаваў губернскім інжынерам у Саратаве. Стварыў некалькі новых праектаў і праектаў перабудоў гарадскіх будынкаў, таксама адзначыўся драўлянымі храмамі і пабудовамі сядзіб у Саратаўскай губерні^[2]. Быў таксама дырэктарам саратаўскага турэмнага камітэту, членам саратаўскіх дабрачынных таварыстваў — таварыства чырвонага і белага крыжа, таварыства выратавання^[3].

У Харкаве

З 1890 года заняў пасаду губернскага інжынера ў Харкаве. Па яго праектах, вырашаных у стылявых формах неабарока і неарасійскага напрамку, у горадзе было выканана шмат пабудоў^[1].

Быў дырэктарам Харкаўскага турэмнага камітэта, членам Харкаўскага аддзялення клапатлівага таварыства пра сляпых^[1].

Актыўна займаўся грамадскай дзейнасцю. Быў сапраўдным членам Рускага тэхнічнага таварыства  (руск.), членам Пецярбургскага таварыства архітэктараў  (руск.), Таварыства інжынераў у Лондане і складаўся ў розных камітэтах і дабрачынных камітэтах у тых гарадах, дзе служыў. З 1907 года сапраўдны стацкі саветнік^[6]. Памёр 1 сакавіка 1908 года^[1].

Творчасць

У Санкт-Пецярбургу

Былы даходны дом на Коннагвардзейскім бульвары

Даходны дом на Вярэйскай, дзе пазней жыў У. І. Ленін

• прымаў удзел у збудаванні комплекса Варшаўскага вакзалу^[7]: стварыў праекты жылога дома і рэмонтнага дэпо Мікалаеўскай чыгункі — 1870-я^[8]
• чыгуначны мост на Наваторжскай чыгунцы  (руск.) праз р. Лагавеж  (руск.)^[9] — 1871-82
• перабудова даходнага дома па адрасе Коннагвардзейскі бульвар  (руск.), 3 — 1873^[10]
• праект даходнага дома па адрасе вул. Падольская  (руск.), 6/Вярэйская  (руск.), 5 — 1875^[11]

У Мінску

Дом Лунца па вуліцы Захар'еўскай  (руск.) у Мінску (у цэнтры, самы нізкі будынак)

• праект дома В. Л. Лунца па вуліцы Захар'еўскай  (руск.) — 1884-85^[8]

У Саратаве

Будынак Саратаўскай купецкай біржы, цяпер адзін з карпусоў Паволжскага інстытута кіравання  (руск.)

• драўляны будынак цырка ў садзе Р. В. Очкіна^[2]
• праект мураванага будынка купецкай біржы  (руск.)^[12] — канец 1880-х^[8]
• праект перабудовы гасцініцы «Расія»^[12]
• аднаўленне і пашырэнне згарэлага мукамольнага млына гандлёвага дома бр. Рэйнеке
• перабудова двухпавярховага мураванага дома Зейферт^[13]
• драўляныя бальнічныя баракі пры губернскай турме  (руск.)^[2]
• пабудова плывучай станцыі таварыства выратавання на водах «Порт-Пасьет»^[2]

У Саратаўскай губерні

• драўляная царква ў с. Дваранская Цярэшка^[2]
• драўляная царква ў в. Польная Рослаўка^[2]
• лютэранская царква ў с. Усць-Кулалінка  (руск.)^[2]
• мураваная капліца ў памяць святога каранавання Іх Імператарскай Вялікасці ў с. Залатое  (руск.)^[2]

У Самарскай губерні

Асабняк Паісія Міхайлавіча Мальцава ў Балакове, фота каля 1890-х гадоў

• асабняк П. М. Мальцава  (руск.) ў с. Балакова^[8]

У Харкаве

• перабудова былога Аляксандраўскага прытулку  (укр.) для таннай сталовай Харкаўскага дабрачыннага таварыства (1890)^[1]
• перабудова дома для музычнага вучылішча Рускага музычнага таварыства  (руск.) (1891)^[1]
• царква і актавая зала ў 3-й харкаўскай мужчынскай гімназіі  (руск.) (1891—1892)^[1]
• збудаванне вучылішча сляпых на вул. Сумской  (руск.) № 55 (1891 p., суаўтар С. Загоскін  (руск.))^[1]
• у 1897—1900 гадах займаўся пабудовай Харкаўскай канторы Дзяржаўнага банка на Тэатральнай плошчы  (руск.) (па праекце Р. Галянішчава)^[14][1]
• Узначальваў распрацоўку генеральнага плана горада (1895—1897, сааўтары Б. Міхалоўскі  (укр.), Р. Стрыжэўскі, М. Шаўцоў, А. Кандратоўскі, М. Брантнер)^[1]

Узнагароды

• Вялікі залаты медаль Маскоўскай політэхнічнай выстаўкі  (руск.) (1872).

Зноскі

1. ШУСТЕР Франциск Іванович Архівавана 21 лютага 2017. (укр.)
2. Работы архитектора Шустера Ф. И. в 1885—1890 гг. в Саратове (руск.)
3. Барановский Г. В. Юбилейный сборник сведений о деятельности бывших воспитанников Института гражданских инженеров (Строительного училища) 1842—1892 (руск.)
4. Дом П. С. Щербакова — Доходный дом Н. И. Кошеверова (руск.)
5. Теперь я знаю, кто проектировал дом доктора О. Л. Лунца (руск.)
6. Шустер Франциск Иванович (руск.)
7. Варшавский вокзал Архівавана 31 кастрычніка 2019. (руск.)
8. Шустер Франциск Иванович (1832—1908) (руск.)
9. У крыніцы памылкова падаецца назва ракі, гл. ШУСТЕР ФРАНЦИСК ИВАНОВИЧ (1832—1908)
10. Доходный дом. Конногвардейский бульв., 3
11. Доходный дом (по Подольской ул.) (руск.)
12. Саратов (руск.)
13. Дом Зейферт (руск.)
14. Архитекторы государственного банка: Из истории строительства зданий для главного банка империи (руск.)